Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego w Człuchowie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 12/07/2024 r.

Sąd Rejonowy w Człuchowie IV Wydział Pracy

w składzie następującym:

Przewodniczący:	Sędzia Marek Osowicki
Protokolant:	pracownik biurowy Krzysztof Idziak

po rozpoznaniu w dniu 12 lipca 2024 r. w Człuchowie

sprawy z powództwa E. G.

przeciwko Nadleśnictwo M.

o ustalenie wykonywania pracy w szczególnych warunkach

1.  oddala powództwo z barku interesu prawnego

2.  zasądza od powoda E. G. na rzecz pozwanego Nadleśnictwa M. kwotę 120 złotych (sto dwadzieścia) wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się orzeczenia do dnia zapłaty tytułem kosztów procesu.

(-) M. O.

Sygn. akt IV P 157/24

UZASADNIENIE

Powód E. G. wniósł przeciwko Nadleśnictwu M. o ustalenie pracy w szczególnych warunkach. W uzasadnieniu pozwu podniósł, że pracował jako palacz i była to praca w szczególnych warunkach zgodnie z rozporządzeniem z 7.02.1983 r. Okresy pracy na stanowisku palacza są mu niezbędne do udokumentowania 15 lat pracy w szczególnych warunkach. W czerwcu nabywa powszechny wiek emerytalny i z tytułu 15 lat pracy w szczególnych warunkach przysługiwała by mu rekompensata.

Strona pozwana w odpowiedzi na pozew wniosła o oddalenie powództwa w całości. W uzasadnieniu odpowiedzi na pozew wskazała, że pozwany nie jest w stanie stwierdzić czy roszczenie powoda jest zasadne. Pozwany nie posiada żadnej dokumentacji związanej z piecem, przy obsłudze którego pracował powód. W aktach osobowych powoda są opinie prawne z 16 i 20.05.2001 r. , z których wynika, że piec przy eksploatacji którego pracował powód, nie jest piecem typu przemysłowego i na tej podstawie pozwany odmówił sprostowania świadectwa pracy.

Sąd ustalił co następuje:

Powód E. G. pracował w Nadleśnictwie M. na stanowisku palacza c.o.

(dowód: świadectwa pracy k. 5-10 )

Powód w dniu 2.06.2024 r. ukończył 65 lat .

(bezsporne).

Sąd zważył co następuje:

Powództwo nie zasługuje na uwzględnienie.

Zgodnie z obowiązującym prawem można dochodzić ustalenia prawa lub stosunku prawnego jeżeli wykaże się interes prawny (art. 189 k.p.c.).

Należy podzielić pogląd Sądu Najwyższego Izby Pracy, (...) i Spraw Publicznych zaprezentowany w wyroku z 11.05.2006 r., II PK 278/05 , iż interes prawny to interes dotyczący szeroko rozumianych praw i stosunków prawnych i występuje z reguły wówczas, gdy istnieje niepewność tego prawa lub stosunku prawnego zarówno z przyczyn faktycznych, jak i prawnych. Niepewność może być zaś wynikiem spodziewanego kwestionowania prawa lub istnienia stosunku prawnego. Obowiązkiem sądu rozpoznającego powództwo o ustalenie jest w pierwszej kolejności ocena kwestii istnienia po stronie powoda interesu prawnego w żądaniu takiego ustalenia. Rozstrzygnięcie o zasadności powództwa bez uprzedniego zweryfikowania możliwości badania prawdziwości twierdzeń powoda o istnieniu lub nieistnieniu stosunku prawnego lub prawa narusza art. 189 KPC, zgodnie z którym dopuszczalność powództwa o ustalenie zależy od istnienia interesu prawnego w takim ustaleniu.

Sąd akceptuje stanowisko Sądu Najwyższego wyrażone w wyroku z 5.12.2002 r. (sygn. I PKN 629/01, publ. OSNP 2004/11/194), iż pracownik ma interes prawny w ustaleniu rzeczywistej treści stosunku pracy, jeżeli wynikające z niego roszczenia majątkowe mogą powstać dopiero w przyszłości.

Również w wyroku z 29.3.2001 r. (I PKN 333/00, OSNP Nr 1/2003, poz. 12) SN stwierdził, że interes prawny pracownika w ustaleniu istnienia stosunku pracy (art. 189 KPC) z reguły nie wyczerpuje się w możliwości dochodzenia świadczeń należnych z tego stosunku prawnego. Jak wskazał, z powołanego przepisu nie wynika żadne ograniczenie w wytaczaniu powództwa o ustalenie stosunku prawnego, poza interesem prawnym powoda w żądaniu tego rodzaju. Nie ma interesu prawnego w ustaleniu stosunku prawnego ten, kto może skorzystać równocześnie z innej istniejącej formy ochrony swych praw. Jakkolwiek przyjmuje się niemal powszechnie, że możliwość dochodzenia przez powoda świadczeń z określonego stosunku prawnego wyklucza istnienie interesu prawnego w ustaleniu tego stosunku, to poglądowi temu należy przypisać znaczenie zasady, od której istnieją wyjątki. W szczególności decydujące w tym zakresie powinny być właściwości stosunku prawnego. Swoistość stosunku pracy polega na tym, że jego byt stanowi przesłankę powstania innych stosunków prawnych (i to ex lege, jak np. stosunku ubezpieczenia społecznego).

Powyższy pogląd Sąd Najwyższy podzielił też w wyroku z 2 czerwca 2006 r. sygn. akt I PK 250/05 (publ. MoPr rok 2006, nr 9, str. 491).

Sąd w pełni akceptuje też stanowisko Sądu Najwyższego zaprezentowane w postanowieniu z 16.05.2019 r. sygn. akt II PK 93/18, że skoro kwalifikacja określonej pracy, jako wykonywanej w szczególnych warunkach, dla celów emerytalno-rentowych może być dokonywana wyłącznie w postępowaniu przed organem rentowym w sprawie o przyznanie świadczeń z ubezpieczeń społecznych, a w dalszej kolejności w postępowaniu sądowym wywołanym wniesieniem odwołania od decyzji organu rentowego, to pracownik wytaczający w tej materii przed sądem pracy powództwo o ustalenie nie wykazuje w ogóle interesu prawnego w rozumieniu art. 189 KPC , niezależnie od tego, przeciwko komu (pracodawcy, czy organowi rentowemu) skierował pozew

W niniejszej sprawie powód wskazał, iż ustalenie pracy w szczególnych warunkach jest mu potrzebne do uzyskania rekompensaty do emerytury za pracę w szczególnych warunkach.

W ocenie sądu powodowi potrzebne jest ustalenie pracy w szczególnych warunkach, jako dowód dla ZUS w sprawie o przyznanie rekompensaty do emerytury. Zatem w ocenie sądu celem niniejszego postępowania nie jest usunięcie obiektywnej niezgodności co do rzeczywistego zatrudnienia realizowanego w spornym okresie, co jest konieczne dla zweryfikowania różnych przyszłych uprawnień a jest nim zdobycie dowodów potrzebnych w postępowaniu emerytalnym przed organami ZUS.

Sąd w pełni podziela stanowisko Sądu Najwyższego zaprezentowane w postanowieniu z 25 września 2003 r., iż na podstawie art. 189 k.p.c. pracownikowi nie przysługuje roszczenie przeciwko zakładowi pracy o ustalenie wykonywania pracy w szczególnych warunkach (w szczególnym charakterze), jeśli celem tego powództwa jest uzyskanie dowodu, który miałby być wykorzystany w postępowaniu o świadczenia emerytalno - rentowe.

Zdaniem sądu powód nie wykazał istnienia po jego stronie interesu prawnego w powództwie o ustalenie.

W utrwalonym orzecznictwie Sądu Najwyższego przyjmuje się, iż postępowanie sądowe o ustalenie nie może zmierzać do dostarczenia dowodów dla innego postępowania administracyjnego, rentowego czy emerytalnego.

Powództwo o ustalenie istnienia stosunku prawnego lub prawa uzależnione jest od wykazania przez powoda, że ma on interes prawny w takim ustaleniu. Interes ten z reguły nie zachodzi, gdy osoba zainteresowana może uzyskać ochronę swych praw w procesie o świadczenie (zob. orz. SN z 11.2.1971 r., II PR 260/70, OSNC 1971, Nr 10, poz. 178 z glosą W. Szuberta, NP 1972, Nr 7-8, s. 1222).

Brak interesu prawnego występuje w sytuacji, gdy powód może żądać świadczenia bądź na drodze sądowej, bądź w postępowaniu administracyjnym (zob. wyr. SN 21.1.1998 r., II CKN 572/97, niepubl.).

W mniejszej sprawie powód wytoczył powództwo o ustalenie pracy w warunkach szczególnych by dostarczyć dowodów dla postępowania ubezpieczeniowego o przyznanie rekompensaty do emerytury. Powód, który ukończył już sześćdziesiąt pięć lat i może złożyć do ZUS-u wniosek o rekompensatę do emerytury (czyli o świadczenie), gdzie organ rentowy będzie ustalał wszystkie przesłanki niezbędne do wydania decyzji o przyznaniu dodatku za pracę w szczególnych warunkach.

Mając na uwadze powyższe sąd na podstawie art. 189 k.p.c. oddalił powództwo z barku interesu prawnego.

O kosztach procesu sąd orzekł na podstawie art. 98 k.p.c. i § 9 ust. 1 pkt. 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności radców prawnych z 22 października 2015 r. (Dz.U. z 2018 r. poz. 265).

(-) M. O.