Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego w Człuchowie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 20/12/2024 r.

Sąd Rejonowy w Człuchowie IV Wydział Pracy

w składzie następującym:

Przewodniczący: Ławnicy:	Sędzia Marek Osowicki Grzegorz Bytner Jan Poczekajło
Protokolant:	Pracownik biurowy Krzysztof Idziak

po rozpoznaniu w dniu 20 grudnia 2024 r. w Człuchowie

sprawy z powództwa J. P. (1)

przeciwko Zakładowi (...) w C.

o ustalenie i przywrócenie do pracy

1.  ustala, że umowa o pracę zawarta pomiędzy powodem J. P. (1) a pozwanym Zakładem (...) w C. od dnia 15 stycznia 2019 roku jest umową na czas nieokreślony w wymiarze 8/10 etatu na stanowisku dozorcy,

2.  w pozostałym zakresie powództwo oddala,

3.  zasądza od pozwanego Zakładu (...) w C. na rzecz Kancelarii (...) 120 złotych (sto dwadzieścia) wraz z ustawowymi odsetkami z opóźnienie od dnia uprawomocnienia się orzeczenia do dnia zapłaty, tytułem kosztów procesu.

/-/Grzegorz Bytner /-/Marek Osowicki /-/Jan Poczekajło

Na oryginale właściwe podpisy

Sygn. akt IV P 509/24

UZASADNIENIE

Pełnomocnik powoda J. P. (1) wniósł przeciwko pozwanemu Zakładowi (...) w C. o ustalenie, że umowa o pracę zawarta pomiędzy stronami od 15 stycznia 2019 r. jest umową o pracę na czas nieokreślony w wymiarze 8/10 etatu na stanowisku dozorcy i przywrócenie powoda do pracy w pozwanym zakładzie oraz zasądzenie kosztów procesu. W uzasadnieniu pozwu pełnomocnik powoda wskazał, że powód był zatrudniony w pozwanym zakładzie na podstawie czterech umów o pracę na czas określony od 15.04.2016 r. do 13.04.2018 r., od 14.04.2018 r. do 13.04.2020 r., od 14.04.2020 r. do 13.04.2022 r. i ostatnio od 14.04.2022 r. do 30.04.2023 r. Biorąc pod uwagę treść przepisu art. 25 ¹ § 1 k.p. konieczne stało się ustalenie, że umowa zawarta pomiędzy stronami była umową na czas nieokreślony. Z uwagi na wygaśniecie umowy o pracę z 30.04.2023 r. koniecznym stało się roszczenie o przywrócenie do pracy.

Pozwany Zakład (...) w C. w odpowiedzi na pozew wniósł o oddalenie powództwa w całości, jako bezzasadnego i orzeczenie o kosztach postępowania wg norm przepisanych. W uzasadnieniu odpowiedzi na pozew strona pozwana podniosła, iż Zakład (...) działa na podstawie rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z 17.07.2012 r. w sprawie zakładów aktywności zawodowej (Dz. U. 2021 poz. 1934) oraz ustawy z 27.08.1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (tj. Dz. U. z 2024 r. poz. 44 ze zm.) i decyzji nr (...) Wojewody (...) z 4.01.2011 r. o przyznaniu statusu zakładu aktywności zawodowej.

Pozwany zakład przyznał, iż zatrudniał powoda na podstawie wskazanych w pozwie umów o pracę. Zatrudnianie powoda odbywało się w warunkach braku ograniczeń wynikających z art. 25 ¹ § 1 k.p. i spełnienia się przesłanek o których mowa w art. 25 ¹ § 4 pkt 4 k.p., o czym powód był informowany i było to zgłaszane do Państwowej Inspekcji Pracy. Pozwany zakład musi spełniać wskaźniki zatrudnienia osób z orzeczeniem o niepełnosprawności. W związku z obsadzeniem w 2024 r. 43 stanowisk osobami z niepełnosprawnością nie ma możliwości dalszego zatrudniania powoda. Ponadto powód nierzetelnie wykonywał swoje obowiązki pracownicze.

Sąd ustalił co następuje:

Powód J. P. (2) był zatrudniony w pozwanym Zakładzie (...) w C. na podstawie czterech umów o pracę na czas określony od 15.04.2016 r. do 13.04.2018 r., od 14.04.2018 r. do 13.04.2020 r., od 14.04.2020 r. do 13.04.2022 r. i ostatnio od 14.04.2022 r. do 30.04.2023 r.

(niesporne, nadto akta osobowe powoda cz. B umowy o pracę k. 9, 31, 52, 73).

W umowach o pracę wskazywano przyczyny uzasadniające zawarcie umowy na tj. art. 29 ust. 1 ustawy z 27.08.1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych i decyzję nr (...) Wojewody (...) z 4.01.2011 r. o przyznaniu statusu zakładu aktywności zawodowej.

(dowód: osobowe powoda cz. B umowy o pracę k. 31, 52, 73).

Samorząd Województwa (...) zawarł z Powiatem (...) 10.10.2007 r. umowę o dofinasowanie ze środków Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych kosztów utworzenia i kosztów działalności obsługowo-rehabilitacyjnej zakładu aktywności zarodowej.

(dowód: umowa k. 32-38).

Zakład (...) w C. uchwałą nr II/15/2010 Rady Powiatu (...) z 16.12.2010 r. przekształcono w zakład budżetowy.

(dowód: uchwała k.30-31).

Zakładowi (...) w C. decyzją nr (...) Wojewody (...) z 4.01.2011 r. przyznano status zakładu aktywności zawodowej.

(dowód: decyzja k. 28-29).

Na każdy rok przez członków Samorządu Województwa (...) i Powiatu (...) podpisywana jest informacja o przewidywanej liczbie osób niepełnosprawnych zaliczonych do znacznego lub umiarkowanego stopnia niepełnosprawności, które będą zatrudnione w następnym roku w Zakładzie (...) w C..

(dowód: k.39-41).

Zakład (...) w C. zawiadamiał Państwową Inspekcję Pracy o zawarciu umowy o pracę na czas określony, do której z przyczyn leżących po stronie pracodawcy nie mają zastosowania ograniczenia wynikające z art. 25 ¹ § 1 k.p.

(dowód: zawiadomienia k. 42-44).

Pozwany Zakład (...) w C. był kontrolowany przez Państwową Inspekcję Pracy.

(dowód: protokoły kontroli k. 45-70).

Powód orzeczeniem o stopniu niepełnosprawności z 9.12.2015 r. został zaliczony do umiarkowanego stopnia niepełnosprawności na stałe.

(dowód: osobowe powoda cz. A, orzeczenie k. 10).

Sąd zważył co następuje:

Powództwo zasługuje na częściowe uwzględnienie.

W rozpoznawanej sprawie stan faktyczny nie był sporny a przedłożone przez strony dowody z dokumentów, nie budziły wątpliwości.

Strona pozwana przyznała, iż zatrudniała powoda na stanowisku dozorcy w wymiarze 8/10 etatu, na podstawie czerech umów o pracę zawartych na czas określony przez okres łącznie siedmiu lat.

Przepis art. 25 ¹ k.p. wprowadza metody ochrony pracownika przed nadużywaniem przez pracodawców umów na czas określony. Ochrona ta składa się z trzech elementów: limitu 33 miesięcy zatrudnienia i limitu trzech umów między tymi samymi stronami – umowy limitowane § 1 i 2; niestosowania tych limitów tylko do umów obiektywnie uzasadnionych § 4 i sankcji za przekroczenie choćby jednego limitu polegającej na przekształceniu się umowy na czas określony w umowę na czas nieokreślony § 3 . Zawarcie jednej z umów wymienionych w art. 25 ¹ k.p. § 4 pkt 1–4 nie oznacza samo przez się, że jest to umowa obiektywnie uzasadniona. Niezbędne do tego jest jeszcze łączne spełnienie dwóch przesłanek wskazanych w końcowej części tego paragrafu, czyli że – po pierwsze – zawarcie umowy na czas określony służy zaspokojeniu rzeczywistego okresowego zapotrzebowania i – po drugie – jest niezbędne w tym zakresie w świetle wszystkich okoliczności zawarcia umowy. Wzorcem unijnym dla § 4 jest klauzula 5 ust. 1 lit. a załącznika do dyrektywy 99/70 stanowiąca o obiektywnych powodach uzasadniających odnowienie umów na czas określony. Wprawdzie w wyroku TS (Wielka Izba) C-268/06, wyjaśniono, że klauzula 5 ust. 1 nie jest bezwarunkowa i wystarczająco precyzyjna, aby jednostki mogły się na nią powoływać przed sądem krajowym (zob. uw. 15.5 do art. 9), ale orzecznictwo TS dotyczące tej klauzuli jest ogromną pomocą w zrozumieniu wymogu zasadności zawarcia umowy na czas określony. Korzystając z niego, należy pamiętać, że używane tam pojęcie obiektywnego powodu odnosi się do klauzuli 5 ust. 1 lit. a załącznika. W polskiej regulacji zostało ono rozwinięte w całym art. 25 ¹ § 4, w szczególności nie należy go odnosić wyłącznie do § 4 pkt 4. (tak: K. Jaśkowski [w:] E. Maniewska, K. Jaśkowski, Komentarz aktualizowany do Kodeksu pracy, LEX/el. 2025, art. 25 ¹).

W przypadku zawarcia przez pracodawcę kolejnej umowy o pracę wykraczającej poza limity określone w § 1 i 2 art. 25 ¹ k.p. z powołaniem się na § 4 pkt 4 tego przepisu pracodawca winien wskazać obiektywne przyczyny leżące po jego stronie uzasadniające zawarcia umowy na czas określony. Zawarcie na tej podstawie umowy na czas określony musi służyć zaspokojeniu rzeczywistego okresowego zapotrzebowania pracodawcy i być niezbędne, przy uwzględnieniu wszystkich okoliczności.

Orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości podkreśla, że obiektywny powód zawarcia umowy na czas określony powinien polegać na zaspokojeniu tymczasowego zapotrzebowania i nie może służyć zaspokojeniu zwykłych i stałych potrzeb pracodawcy (zob. wyrok z 13.03.2014 r., C-190/13, A. S. v. U. P. F.)

Uzasadnienie dla zawarcia umowy na czas określony może wynikać ze szczególnego charakteru zadań oraz ich swoistych cech lub z realizacji zasadnych celów polityki socjalnej państwa (pkt 70 uzasadnienia wyroku TS (Wielka Izba) z 4.07.2006 r., C-212/04, K. A. i in. v. E. G. ( (...)).

W przedmiotowej sprawie pozwany Zakład (...) w C. w umowach o prace zawieranych z powodem na czas określony jako przyczynę jej zawarcia wskazywał tylko art. 29 ust. 1 ustawy z 27.08.1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych i decyzję nr (...) Wojewody (...) z 4.01.2011 r. o przyznaniu statusu zakładu aktywności zawodowej.

Powyższe przyczyny odnoszą się wyłącznie do podstaw prawnych przyznania pozwanemu statusu zakładu aktywności zawodowej.

Nie odnoszą się natomiast do obiektywnych przyczyn leżących po stronie pracodawcy uzasadniających zawarcie z powodem umowy na czas określony.

W odpowiedzi na pozew strona pozwana wskazała, iż co roku zawierany jest preliminarz kosztów działalności zakładu do 30 września roku poprzedzającego, którego preliminarz dotyczy i założenia co do ilości zatrudnianych osób z niepełnosprawnością.

Z niekwestionowanych wyjaśnień dyrektor pozwanego zakładu wynika, że zakład musi spełniać warunki co do ilości osób ze stopniem niepełnosprawności umiarkowanym i znacznym. W przypadku osób, które mają stopień niepełnosprawności na czas określony a po upływie tego czasu mogą takiego orzeczenia nie otrzymać, to zawierane są umowy o pracę na czas określony.

W sprawie bezsporne było, iż powód od 9.12.2015 r. posiada umiarkowany stopień niepełnosprawności na stałe.

Orzeczenia na czas nieokreślony są wydawane w przypadkach, gdy nie przewiduje się poprawy w stanie zdrowia osoby, a niepełnosprawność jest trwała. Takie orzeczenia są ważne bezterminowo, co oznacza, że nie wymagają one okresowej weryfikacji.

Zatem w stosunku do powoda nie istnieje obawa, że po jakimś czasie straci status osoby niepełnosprawnej i współczynnik osób niepełnosprawnych będzie niższy, niż przewidziany w umowie o dofinasowanie.

W ocenie sądu minimalne wymogi co ilości zatrudnionych pracowników posiadających stopień umiarkowany bądź znaczny niepełnosprawności w przydatku osób posiadających takie orzeczenia na stałe, nie stanowią obiektywnej, racjonalnej okoliczności zawierania z m. umów o pracę na czas określony, w drodze wyjątku przewidzianego w art. 25 ¹ § 4 pkt 4 k.p.

Sama hipotetyczna możliwość wystąpienia osób niepełnosprawnych w stopniu umiarkowanym o stwierdzenie znacznego stopnia niepełnosprawności, zdaniem sądu, nie uzasadnia praktyki zawierania z osobami niepełnosprawnymi na stale, umów o pracę na czas określony w trybie art. 25 ¹ § 4 pkt 4 k.p., tym bardziej, iż z orzeczenia wynika, że niepełnosprawność w stopniu umiarkowanym jest trwała i nie przewiduje się poprawy ich stanu zdrowia.

Strona pozwana w toku postępowania nie wykazała, by wystąpiły inne obiektywne okoliczności dotyczące pracodawcy, do zastosowania względem powoda wyjątku przewidzianego w art. 25 ¹ § 4 pkt 4 k.p.

Zgodnie z utrwalonym orzecznictwem Sądu Najwyższego pracownikowi co do zasady przysługuje interes prany w ustaleniu istnienia stosunku pracy (art. 189 k.p.c.).

Sąd jest związany roszczeniem określonym w pozwie i nie może orzekać ponad żądanie.

Roszczenie o przywrócenie do pracy zmierza w istocie do reaktywacji stosunku pracy i przysługuje w przypadkach przewidzianych w kodeksie pracy.

W przypadku wygaśnięcia umowy o pracę z upływem okresu na jaki była zawarta, przepisy prawa pracy nie przewidują możliwości dochodzenia roszczenia o przywrócenie do pracy.

Mając na uwadze powyższe sąd na podstawie przepisu art. 189 k.p.c. ustalił, że umowa o pracę zawarta pomiędzy stronami od 15 stycznia 2019 r. jest umową o pracę na czas nieokreślony w wymiarze 8/10 etatu na stanowisku dozorcy i oddalił powództwo o przywrócenie powoda do pracy.

O kosztach procesu sąd orzekł na podstawie art. 98 k.p.c. i § 9 ust. 1 pkt. 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności adwokackie z 22 października 2015 r. ( Dz.U. z 2023 r. poz. 1964 ze zm.).

/-/Marek Osowicki

Na oryginale właściwy podpis,

zgodność z oryginałem stwierdzam

C., dnia 17.02.2025 r.

pracownik biurowy Krzysztof Idziak