I C 42/24 - wyrok Sąd Rejonowy w Człuchowie z 2025-02-20
Sygn. akt: I C 42/24
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 20 lutego 2025 roku
Sąd Rejonowy w Człuchowie I Wydział Cywilny w składzie:
Przewodniczący: |
Sędzia Marek Osowicki |
Protokolant: |
sekretarz sądowy Ilona Szczepańska |
po rozpoznaniu w dniu 7 lutego 2025 roku w Człuchowie
na rozprawie
sprawy
z powództwa (...)
przeciwko (...)
o zapłatę
1. zasądza od pozwanego (...) na rzecz powoda (...) kwotę 73.060,88 zł (siedemdziesiąt trzy tysiące sześćdziesiąt złotych osiemdziesiąt osiem groszy) wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 15 stycznia 2024 roku do dnia zapłaty,
2. zasądza od pozwanego (...) na rzecz powoda (...) kwotę 9.054,00 zł (dziewięć tysięcy pięćdziesiąt cztery złote) tytułem zwrotu kosztów procesu wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się niniejszego wyroku do dnia zapłaty.
Sygn. akt I C 42/24
(...)
Pełnomocnik powoda (...) wniósł przeciwko pozwanemu (...) o zapłatę kwoty 73 060,88 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty i zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kosztów procesu według norm przepisanych. W uzasadnieniu pozwu wskazał, iż powód wraz z żoną (...), córką (...) i zięciem M. K. (1) wspólnie zawarli umowę kredytu hipotecznego z (...) na kwotę 157 143,72 zł . Przeznaczeniem kredytu była spłata wymagalnych zobowiązań finansowych pozwanego w kwocie 109 448,79 zł, powoda w kwocie 6885 zł i oraz częściowo kwota wolna w wysokości 20 000 zł. Zaciągnięty kredyt był początkowo spłacany przez pozwanego a z rozpadem związku pozwanego z córką powoda, pozwany zaprzestał spłaty zobowiązania, po spłacie zaledwie 55 000 zł kapitału. O zaprzestaniu spłaty czym poinformował w piśmie z 8.11.2019 r. Powód był zmuszony do zawarcia kolejnej umowy kredytu po to by spłacić zobowiązania wynikające z umowy kredytu hipotecznego. Pełnomocnik powoda wskazał, że biorąc pod uwagę ustalenia pomiędzy kredytobiorcami, którzy wspólnie zaciągnęli kredyt hipoteczny z 30.06.2009 r. należy uznać, iż została zawarta pomiędzy nimi umowa pożyczki. Gdyby sąd nie podzielił powyższej argumentacji to pełnomocnik powoda z ostrożności procesowej wskazał, iż powód będzie się domagał od pozwanego świadczenia pieniężnego na zasadzie bezpodstawnego wzbogacenia. Wartość dochodzonej należności obliczono jako różnicę kwoty kredytu spłaconej przez powoda tj. 99 945,88 zł , po tym jak pozwany zaprzestał spłaty kredytu i kwoty 20 000 zł stanowiącą część kredytu przeznaczoną na dowolny cel oraz kwoty 6885 zł , która to kwota została przeznaczona na spłatę kredytu powoda.
Pełnomocnik pozwanego w odpowiedzi na pozew wniosła o oddalenie powództwa jako bezzasadnego i zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów procesu według norm przepisanych. Pełnomocnik pozwanego zaprzeczyła, by strony niniejszego postępowania zawierały miedzy sobą umowę pożyczki w jakiejkolwiek formie. Strony wspólnie z (...) i (...) zawarły umowę kredytu hipotecznego z (...), przeznaczonego w części na spłatę wcześniejszych zobowiązań pozwanego i jego małżonki oraz zobowiązania kredytowe powoda, a pozostała część na remont domu powoda.
Pełnomocnik powoda w piśmie procesowym z 18.07.2024 r. wskazał, iż w istocie sprawa dotyczy sposobu rozliczenia zobowiązania solidarnego zaciągniętego przez cztery osoby. Zobowiązanie solidarne charakteryzuje się tym, że wierzyciel może żądać spłaty od każdego z dłużników, a zaspokojenie wierzyciela przez jednego z dłużników zwalnia pozostałych.
Sąd ustalił co następuje:
Pozwany (...) wraz żoną (...) w 2009 r. zwrócił się do teściów (...) i (...) o pomoc w spłacie licznych zadłużeń pozwanego. Strony ustaliły, że sobie pomogą i zaciągną jeden kredyt (...) na spłatę zobowiązań pozwanego, jednej pożyczki powoda i remont łazienki, w domu powoda. Pozwany zobowiązał się do spłaty całości kredytu.
(dowód: zeznania świadków (...) k.154-155 od 00:09:13 do 00:39:55, (...) k. 156 od 00:44:59 do 01:00:09, zeznania powoda k. 160 od 00:03:56 do 00:15:48, pozwanego k. 160-161 od 00:18:03 do 00:36:12).
Powód (...) wraz z żoną (...), córką (...) i zięciem M. K. (1) 30.06.2009 r. wspólnie zawarli umowę kredytu hipotecznego z (...) na kwotę 157 143,72 zł .
(dowód: umowa kredytu hipotecznego (...) z 30.06.2009 r. k.8-20).
Szacunkowa łączna kwota wszystkich kosztów, opłat i prowizji w związku z zawartą umową na dzień sporządzenia umowy wynosiła kwotę 216 118,35 zł .
(dowód: umowa kredytu hipotecznego mix k.8v).
Z kredytu hipotecznego (...) z 30.06.2009 r. zostały spłacone w dniu 22.07.2009 r. zobowiązania zaciągnięte przez pozwanego w łącznej kwocie 109 161,49 zł , jeden kredyt powoda w wysokości 6885 zł prowizja od kredytu w kwocie 1885,72 zł i składka ubezpieczeniowa w wysokości 6258 zł oraz uruchomiono kredyt dla pozwanego (...) w kwocie 32 953,51 zł .
(dowód: zaświadczenie (...) Z 3.02.2022 r. k 21-26).
Pełnomocnik pozwanego w piśmie z 8.11.2019 r. zwrócił się do powoda oraz jego żony i córki o zwolnienie go z dalszego płacenia zobowiązania z umowy kredytu hipotecznego (...) nr (...), w związku z informacją M. K. (2) stanowiąca prośbę o spłatę wspólnego zobowiązania do końca grudnia 2019 r.
(dowód: k.27).
Pełnomocnik (...) i (...) w piśmie z 3.01.2020 r. odmówił podpisania pisma przesłanego przez pełnomocnika pozwanego i wskazał, iż kredyt został zaciągnięty na potrzeby uregulowania zobowiązań zaciągniętych przez poznanego i zgodnie z ustaleniami, obowiązek jego spłaty spoczywał na pozwanym. Powód i jego żona nie widzą przyczyn, dla których miałyby owe ustalenia przestać obowiązywać.
(dowód: k.28).
Pozwany faktycznie spłacał kredyt do marca 2023 r.
(niesporne, nadto wydruki k. 119-139).
Powód (...) z uwagi na zajęcia, potrącenie z konta powoda kwoty 368 zł i 1225 zł i monity kwietniu 2023 r., zaciągnął z żoną i synem kredyt hipoteczny mix na kwotę 120 000 zł, z czego kwota 98 352,88 zł została przelana na całkowitą spłatę kredytu z 30.06.2009 r.
(dowód: potrącenie z konta powoda w kwocie 368 zł k. 30, 1225 zł k.31, decyzja kredytowa k.29, umowa kredytu hipotecznego (...) z 13.04.2023 r. k. 97-109, wniosek o całkowitą spłatę kredytu z dniem 25.04.2023 r. k.32, zaświadczenie banku k.152 oraz oświadczenie banku o wygaśnięciu kredytu z 27.04.2023 r. k.33)
Sąd zważył co następuje:
Powództwo zasługuje na uwzględnienie.
W rozpoznawanej sprawie w istotnych elementach stan faktyczny był bezsporny.
Pozwany zaciągnął szereg zobowiązań finansowych w postaci pożyczek jak i zadłużenia na kartach kredytowych.
To pozwany wraz z ówczesną żoną w 2009 r. zwrócił się do teściów o zaciągnięcie wspólnie zobowiązania kredytowego w (...), w celu konsolidacji pożyczek i zajął się osobiście sprawami w banku, co do zawarcia kredytu hipotecznego (...) podpisanego 30.06.2009 r., w celu spłaty jego szeregu zobowiązań pożyczkowych, zaciągniętych częściowo przed zawarciem małżeństwa jak i po jego zawarciu. Zabezpieczeniem kredytu zaciągniętego przez pozwanego, jego żonę (...) oraz teściów powoda (...) i (...) była hipoteka ustanowiona na domu powoda i jego żony.
Z kwoty udzielonego kredytu w wysokości 157 143,72 zł 22.07.2009 r. kwota 109 161,49 zł została wpłacona na spłatę pożyczek pozwanego, (...) na spłatę pożyczki (...) i (...), kwota 1885,72 zł na prowizję , 6258 zł na składkę ubezpieczeniową oraz kwota 32 953,51 została przelana na konto pozwanego.
Szacunkowa łączna kwota wszystkich kosztów, opłat i prowizji w związku z zawartą umową na dzień sporządzenia umowy wynosiła kwotę 216 118,35 zł.
Pozwany zobowiązał się do spłaty całości zobowiązań kredytu wraz z wszystkimi jego kosztami co potwierdzają wiarygodne zeznania świadków (...) i (...) i powoda oraz częściowo samego pozwanego, jak i pismo pełnomocnika pozwanego z 8.11.2019 r. oraz odpowiedź pełnomocnika powoda z 3.01.2020 r.
Pozwany spłacał faktycznie kredyt do marca 2023 r. a następnie zaprzestał jego spłaty.
Powód z uwagi na zajęcia, potrącenie z konta powoda w kocie 368 zł, 1225 zł i monity kwietniu 2023 r. zaciągnął z żoną i synem kredyt hipoteczny mix na kwotę 120 000 zł, z czego kwota 98 352,88 zł została przelana na całkowitą spłatę kredytu z 30.06.2009 r .
Powód od spłaconego kredytu z 30.06.2009 r. w wysokości 98 352,88 zł i potrąceń z jego konta w kwotach 368 zł i 1225 zł , łącznie 99.945, 88 zł odjął kwotę 6885 zł która została przeznaczona na spłatę jego kredytu i jego żony i 20.000 zł jako część kredytu przeznaczona na dowolny cel, co daje dochodzona kwotę 73.060,88 zł .
Pozwany nie wykazał w toku procesu np. dowodem przelewu bankowego lub dowodem jednorazowej wypłaty z jego konta gotówki w kwocie 30.000 lub 35.000 zł która miałby z kredytu mix miałby wypłacić powodowi.
Zaś sam powód odejmując od zobowiązania pozwanego kwotę 20.000 zł przeznaczoną na dowolny cel, przyznał pośrednio, że otrzymał z przedmiotowego kredytu w/w kwotę na remont.
Wspólnie zaciągnięte zobowiązanie powoda, jego żony, pozwanego i byłej żony pozwanego z kredytu hipotecznego mix z 30.06.2009 r. jest zobowiązaniem solidarnym. Pełnomocnik powoda w piśmie procesowym z 18.07.2024 r. wskazał, iż w istocie sprawa dotyczy sposobu rozliczenia zobowiązania solidarnego.
Między dłużnikami solidarnymi istnieje stosunek wewnętrzny, który wyjaśnia podstawę ich wzajemnej odpowiedzialności oraz pozwala określić, w jakiej części poszczególni dłużnicy powinni partycypować w świadczeniu spełnianym na rzecz wierzyciela.
Jeżeli świadczenie spełni jeden z dłużników solidarnych, treść istniejącego między współdłużnikami stosunku prawnego rozstrzyga o tym, czy i w jakich częściach może on żądać zwrotu od współdłużników.
Spełnienie świadczenia przez jednego z dłużników solidarnych skutkuje powstaniem po jego stronie roszczenia regresowego względem pozostałych dłużników. Artykuł 376 k.c. jest przepisem dyspozytywnym, gdyż przewiduje, że pierwszeństwo w regulacji tego roszczenia ma umowa między współdłużnikami a w jej braku – istniejący między nimi stosunek prawny (stosunek wewnętrzny), z którym związane jest zobowiązanie solidarne (tak: G. Karaszewski [w:] Kodeks cywilny. Komentarz aktualizowany, red. P. Nazaruk, LEX/el. 2024, art. 376).
O tym, czy roszczenie regresowe przysługuje, a jeśli tak, to w jakim zakresie, rozstrzyga treść istniejącego między dłużnikami stosunku prawnego. Uregulowanie zawarte w art. 376 k.c. daje podstawę do przyjęcia, że między dłużnikami solidarnymi zawsze istnieje stosunek wewnętrzny (tak trafnie uchwała SN z dnia 17 lipca 2007 r., III CZP 66/07, OSNC 2008, nr 9, poz. 98), nawet jeśli w niektórych przypadkach nie jest on wyraźnie zarysowany. Skoro bowiem określonemu dłużnikowi przysługuje roszczenie regresowe, musi istnieć stosunek prawny stanowiący jego podstawę. Jednocześnie roszczenie to nie przysługuje tylko wtedy, gdy wyłącza to treść stosunku prawnego istniejącego między dłużnikami. Wynika to z faktu, że zasada zwrotu w częściach równych znajduje zastosowanie jedynie wówczas, gdy z treści tego stosunku nie wynika nic innego. (vide: A. Pyrzyńska [w:] Kodeks cywilny. Komentarz. Tom III. Zobowiązania - część ogólna, wyd. II, red. A. Kidyba, Warszawa 2014, art. 376).
Jeżeli jeden z dłużników solidarnych spełnił świadczenie, może żądać zwrotu od współdłużników. Nie ma w tym względzie znaczenia to, czy świadczenie zostało spełnione przez dłużnika dobrowolnie, czy w drodze egzekucji, ani to, czy nastąpiło świadczenie w całości, czy tylko częściowo.
W przedmiotowej sprawie to właśnie jeden z dłużników solidarnych, powód (...), z uwagi na zaległości płatnicze pozwanego i zaprzestanie spłaty kredytu oraz zabezpieczenie hipoteczne ustanowione na domu powoda, spłacił całość zobowiązania solidarnego wynikającego z kredytu hipotecznego mix zaciągniętego 30.06.2009 r. w (...)
Zatem powodowi przysługuje roszczenie regresowe zgodnie z wewnętrznym porozumieniem istniejącym pomiędzy dłużnikami solidarnymi.
W sprawie bezsporne było, że to pozwany posiadał liczne zobowiązania kredytowe i gównie na ich spłatę zostały przeznaczone środki z kredytu hipotecznego z 30.06.2009 r., zabezpieczonego na domu powoda, a strony ustaliły, że pozwany będzie spłacał kredyt i to z jego rachunku bankowego. Co więcej, powyższe wewnętrzne ustalenia potwierdzają nie tylko zeznania świadków (...) i (...) oraz stron postępowania ale również pisma pełnomocników stron z 8.11.2019 r. , 3.01.2020 r. jak i fakt spłaty przez pozwanego z jego rachunku bakowego rat powyższego kredytu.
Same ewentualne ustalenia pozwanego z jego byłą żoną a córką powoda, co do spłaty zobowiązań, mogą być przedmiotem rozliczeń ich majątku małżeńskiego.
W zakresie zobowiązań pozwanego, które jego zdaniem dotyczą majątku objętego wspólnością małżeńska, może je rozliczyć w ramach podziału majątku małżeńskiego na podstawie art. 686 i 567 § 3 k.p.c. (porównaj: postanowienie Sądu Najwyższego z 29 października 2021 r., II CSK 170/21, LEX nr 3284812).
Mając na uwadze powyższe sąd zasądził od pozwanego (...) na rzecz powoda (...) kwotę 73 060,88 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty.
O kosztach procesu sąd orzekł na podstawie przepisu art. 98 k.p.c. i § 2 pkt 6 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1935 ze zm.), na które składa się opłata od pozwu w wysokości 3654 zł oraz wynagrodzenie pełnomocnika powoda w kwocie 5400 zł.
Z.
1. odnotować
2. odpis wyroku z uzasadnieniem doręczyć pełnomocnikowi (...) za pośrednictwem portalu
informacyjnego
3. przedłożyć z apelacją, najdalej za 21 dni od wykonania.
C., 9 kwietnia 2025 r.
Podmiot udostępniający informację: Sąd Rejonowy w Człuchowie
Osoba, która wytworzyła informację: Sędzia Marek Osowicki
Data wytworzenia informacji: