Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego w Człuchowie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 3 kwietnia 2025 roku

Sąd Rejonowy w Człuchowie I Wydział Cywilny w składzie:

Przewodniczący:	Sędzia Anna Wołujewicz
Protokolant:	sekretarz sądowy Ilona Szczepańska

po rozpoznaniu w dniu 5 marca 2025 roku w Człuchowie

na rozprawie

sprawy

z powództwa (...) z siedzibą w (...)

przeciwko (...)

o zapłatę

1.  oddala powództwo główne,

2.  zasądza od pozwanego (...) na rzecz powoda (...) z siedzibą w (...) kwotę 37.895,81 zł (trzydzieści siedem tysięcy osiemset dziewięćdziesiąt pięć złotych osiemdziesiąt jeden groszy) wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 1 października 2024 roku do dnia zapłaty,

3.  zasądza od pozwanego (...) na rzecz powoda (...) z siedzibą w (...) kwotę 5.339,00 zł (pięć tysięcy trzysta trzydzieści dziewięć tysięcy złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się niniejszego wyroku do dnia zapłaty.

Sygn. akt: I C 172/24

UZASADNIENIE

Powód (...) z siedzibą w (...), reprezentowany przez pełnomocnika zawodowego, wniósł przeciwko pozwanemu (...) pozew o zapłatę kwoty 34.436,29 zł oraz o zasądzenie kosztów procesu.

W uzasadnieniu pozwu wskazano, że powód zawarł w dniu 31 maja 2019 r. z pozwanym (...) umowę kredytu gotówkowego nr (...)- (...). Pozwany nie wywiązał się z warunków umowy, w związku z czym powód wezwał go do zapłaty długu w trybie art. 75c ustawy prawo bankowe, a następnie wypowiedział umowę. Z wyciągu z ksiąg bankowych oraz z historii rachunku wynika m.in. wysokość zadłużenia strony pozwanej na kwotę 34.436,29 zł, na którą składały się:

- kwota 33.013,34 zł, z tytułu niespłaconego kapitału

- kwota 1.208,23 zł tytułem odsetek umownych, liczonych od kwoty należności głównej według oprocentowania wynikającego z umowy, co do której dłużnik nie opóźnił się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego,

- kwota 214,72 zł tytułem odsetek umownych karnych, naliczana od części należności głównej, co do której dłużnik opóźnił się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego.

Powód 13 grudnia 2023 r. wniósł pozew o zapłatę dotyczący ww. należności w elektronicznym postępowaniu upominawczym, które 11 stycznia 2024 r. zostało umorzone przez referendarza sądowego z uwagi na wniesienie sprzeciwu przez pozwanego. Niniejszy pozew jest kontynuacją tego postępowania zgodnie z art. 505 ³⁷ § 2 k.p.c.

Przed wniesieniem pozwu powód podjął próbę zmierzającą do ugodowego rozwiązania sporu ze stroną pozwaną polegającą na wysłaniu pisma wzywającego do zapłaty długu oraz próbę nawiązania kontaktu telefonicznego z pozwanym celem ustalenia warunków spłaty zadłużenia, ale nie doprowadziły one do polubownego rozwiązania sporu.

W odpowiedzi na pozew pozwany, reprezentowany przez pełnomocników zawodowych, wniósł o oddalenie powództwa oraz zasądzenie na jego rzecz kosztów procesu.

W uzasadnieniu wskazał, że kwestionuje powództwo co do zasady i wysokości. Zdaniem pozwanego osoby podpisujące umowę kredytu w imieniu powoda nie były do tego umocowane, a podmiot wskazany jako pośrednik kredytowy faktycznie nim nie był. Wobec tego zdaniem powoda umowa jest nieważna. Ponadto, pozwany zarzucił brak indywidualnego ustalenia postanowień umownych dotyczących prowizji, która godzi w dobre obyczaje i interes konsumenta, co ma skutkować abuzywnością tych postanowień. Jego zdaniem wysokość prowizji nie przystaje do warunków rynkowych i stanowi źródło dodatkowego wynagrodzenia powoda obciążając nadmiernie kredytobiorcę, prowadząc do zachwiania równowagi stron stosunku zobowiązaniowego, co pozostaje w sprzeczności z zasadą swobody umów. Podniósł również, że sąd powinien ocenić stosunek wysokości kosztów do kwoty udzielonego kredytu oraz czy koszty nie przekraczają rzeczywistych kosztów kredytodawcy, w celu zbadania czy postanowienia w zakresie prowizji i innych kosztów pozaodsetkowych nie naruszają dobrych obyczajów i interesu konsumenta oraz nie stanowią nieuczciwej praktyki rynkowej w rozumieniu ustawy o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym.

Ponadto pozwany wskazał, że umowa jest sprzeczna z prawem w zakresie odsetek umownych, gdyż powód naliczył oprocentowanie za cały okres obowiązywania umowy od kwoty kredytu, chociaż składały się na nią kapitał oraz koszt prowizji. Jego zdaniem, zgodnie z prawem, od prowizji i innych kosztów kredytodawca przy kredycie konsumenckim nie może naliczać odsetek, nawet jeśli je kredytuje. Na potwierdzenie swojej tezy pozwany powołał wyrok Sądu Najwyższego z 30.01.2019 r. (...) 9/18 oraz wyroki sądów powszechnych. Wymienione wadliwości według pozwanego skutkują nieważnością umowy ze względu na jej sprzeczność z ustawą lub abuzywność postanowień w zakresie naliczania odsetek i tym samym upadek odsetek w całości oraz powstanie uprawnienia do złożenia oświadczenia o kredycie darmowym. Pozwany uznał również sprzeczność umowy z art. 30 ust 1 pkt 6,7 i 10 ustawy o kredycie konsumenckim, który wymaga wskazania wyliczenia odsetek i wysokości (...), a także podania w umowie kosztów kredytu w sposób pełny i niewprowadzający w błąd. Pozwany złożył powodowi oświadczenie o kredycie darmowym, powołując się na sprzeczność umowy z prawem. Pozwany wskazał, że oświadczenie takie ma istotne znaczenie dla sprawy, ponieważ umowa będzie spłacana bez kosztów, wówczas należy podzielić kapitał na ilość rat aby otrzymać prawidłową kwotę raty. W takiej sytuacji wezwanie do zapłaty i wypowiedzenie umowy uznać należy za bezskuteczne skoro nie było zadłużenia na moment żadnej z tych czynności prawnych. Zdaniem pozwanego zachowany został ustawowy termin na złożenie oświadczenia o kredycie darmowym, gdyż uważa, że liczyć go należy od dnia wykonania umowy, a wykonanie umowy następuje w dniu, w którym strony wywiążą się ze wszystkich obowiązków ciążących na nich na postawie umowy.

W przypadku uznania umowy za ważną pozwany podniósł, że nie została ona skutecznie wypowiedziana, albowiem zakwestionował zajście okoliczności uprawniających powoda do jej wypowiedzenia przewidzianych w umowie oraz ustawie, w tym aby pozwany zalegał ze spłatą oraz aby wezwano go do zapłaty zaległości w terminie nie krótszym niż 14 dni roboczych. Według strony powód nie spełnił wymogów przewidzianych w przepisie art. 75c ust. 1 i 2 ustawy prawo bankowe, gdyż od doręczenia pozwanemu wezwania do zapłaty do złożenia oświadczenia o wypowiedzeniu umowy minęło zaledwie 5 dni roboczych wbrew ustawowemu obowiązkowi upływu 14 dni na spłatę ewentualnej zaległości. Według pozwanego również wezwanie do zapłaty zostało sformułowane w sposób niejednoznaczny w kwestii terminu spłaty zobowiązań, ponieważ na początku wezwania wskazano, że powód wzywa do natychmiastowej zapłaty, natomiast w połowie pisma umieszczono informację o właściwym terminie do wykonania zobowiązania. Ponadto wypowiedzenie miało zostać podpisane przez osobę nieumocowaną do dokonywania tego typu czynności, a poza tym w dacie wypowiedzenia nie istniało zadłużenie wobec powoda wskazane w wezwaniu i wypowiedzeniu. W związku z powyższym pozwany zakwestionował także prawidłowość danych zawartych w zestawieniach przedłożonych przez powoda, ponieważ należność miała być naliczana w sposób nieprawidłowy.

W piśmie procesowym z dnia 04 lipca 2024 r. powód (...) z siedzibą w (...) podniósł, że roczny termin na złożenie oświadczenia w trybie art. 45 ustawy o kredycie konsumenckim jest terminem zawitym, a więc czynność prawna dokonana po upływie tego terminu nie wywołuje żadnych skutków prawnych. Powołując się na komentarz do ustawy o kredycie konsumenckim pod redakcją (...) oraz orzecznictwo sądów powszechnych powód twierdził, że uprawnienie do skorzystania przez kredytobiorcę z sankcji darmowego kredytu wygasło, ponieważ dniem wykonania umowy przy umowie kredytu jest dzień przekazania kwoty kredytu. Termin do złożenia oświadczenia upłynął więc w 2020 roku. Ponadto powód zaznaczył, że oświadczenie złożone przez pozwanego jest wadliwe, ponieważ ma charakter blankietowy i nie wynika z niego jakiej nieprawidłowości rzekomo dopuścił się bank, a to uniemożliwia powodowi analizę zarzutów kredytobiorcy.

Powód w odpowiedzi na zarzuty co do sprzeczności z ustawą pobierania odsetek od kredytowanych kosztów wskazał, że w art. 5 ust. 7 ustawy o kredycie konsumenckim ustawodawca posłużył się pojęciem „kredytowanych kosztów”. Skoro bank kredytuje koszty to ma prawo pobierania od nich odsetek. Ponadto powód podkreślił, że wyłącznie od decyzji kredytobiorcy zależało czy prowizja z tytułu uruchomienia kredytu będzie kredytowana przez powoda czy kredytobiorca dokona płatności ze środków własnych. Wartości przybrane w umowie kredytu nie naruszają założeń ustawy o kredycie konsumenckim i mają charakter współmierny, uzasadniony wysokością kredytowanej kwoty oraz okresem kredytowania. Ponadto jego zdaniem pozwany nie wykazał aby konsumenci nie byli należycie poinformowani o możliwości samodzielnego pokrycia ze środków własnych prowizji albo możliwości skredytowania prowizji z tytułu uruchomienia kredytu przez powoda. Konsumenci byli również uprawnieni do odstąpienia od umowy w terminie 14 dni od dnia jej zawarcia.

Według strony postanowienia umowy kredytu zawierają wszystkie elementy wskazane w art. 30 ust. 1 pkt 7 ustawy o kredycie konsumenckim i są wskazane na pierwszej stronie umowy kredytu. Wartość (...) jest zgodnie z załącznikiem 4 do ustawy o kredycie konsumenckim wyliczona od całkowitej kwoty kredytu, nie obejmuje kredytowanych kosztów kredytu. Do wyliczania (...) powód stosuje wzór matematyczny wskazany w załączniku 4 do ustawy o kredycie konsumenckim. Powód nie zaprzeczył, że na wniosek kredytobiorcy kredytuje kwotę kosztów prowizji, ale stanowczo twierdzi, że wyliczona w umowie wartość (...) jest wyliczona od całkowitej kwoty kredytu, która nie obejmuje kredytowanych kosztów kredytu.

Według powoda żadne z postanowień umownych nie jest abuzywne. Nie naruszają bowiem praw i obowiązków konsumenta w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, jak również jego interesu w jakikolwiek sposób, w tym w szczególności w sposób rażący.

Wskazał również, że wykazał umocowanie osób podpisujących umowę kredytu, a ponadto zgodnie z kodeksem cywilnym osobę czynną w lokalu przedsiębiorstwa przeznaczonym do obsługiwania publiczności poczytuje się w razie wątpliwości za umocowaną do dokonywania czynności prawnych, które zazwyczaj bywają dokonywane z osobami korzystającymi z usług tego przedsiębiorstwa. Zawarcie umowy kredytu jest czynnością prawną zazwyczaj dokonywaną z osobami korzystającymi z usług banku, umowa kredytu została zawarta w lokalu banku, a osoby podpisane na umowie są osobami obsługującymi w oddziale banku.

W piśmie procesowym z 04 września 2024 r. - na wypadek gdyby sąd uznał, że nie doszło do skutecznego wypowiedzenia umowy - powód złożył roszczenie ewentualne i wniósł o zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kwoty 37.895,81 zł wraz z odsetkami ustawowymi od dnia doręczenia niniejszego roszczenia pozwanemu.

Powód dokonał symulacji obrazującej wysokość zadłużenia na dzień złożenia pisma przy założeniu, że nie doszło do skutecznego wypowiedzenia umowy. Jednocześnie powód wskazał, że w jego ocenie wypowiedzenie umowy jest skuteczne, powołał się na wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z 10 lutego 2014 r. sygn. akt I ACa 1481/13, w którym sąd uznał, że w przypadku prawidłowego skierowania oświadczenia woli, nieodebranie przesyłki obciąża adresata. W takim przypadku za chwilę złożenia oświadczenia i dzień doręczenia uznać należy pierwszy dzień, w którym próbowano adresatowi doręczyć przesyłkę. W niniejszej sprawie pierwsze awizo miało miejsce 11 sierpnia 2023 r., zatem 14 dniowy termin upłynął 31 sierpnia 2023 r. Wypowiedzenie zostało skutecznie złożone 04 września 2023 r.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 31 maja 2019 r. powód (...) z siedzibą w (...) zawarł z (...) umowę kredytu gotówkowego nr (...)- (...). Na podstawie umowy ww. bank udzielił kredytobiorcy kredytu gotówkowego w kwocie 54.950,00 zł., obejmującego całkowitą kwotę kredytu (bez kredytowanych kosztów) 50.000,00 zł. Całkowity koszt kredytu wynosił 23.126,16 zł, na który składała się prowizja w kwocie 4.950,00 zł oraz odsetki za cały okres kredytowania w kwocie 18.176,16 zł. Całkowitą kwotę do zapłaty ustalono na 73.126,16 zł., a rzeczywistą stopę oprocentowania na 12,13 %. Roczna stopa oprocentowania zadłużenia przeterminowanego w dacie zawarcia umowy wynosiła 14,00 %. Stopa referencyjna NBP w dniu zawarcia umowy wynosiła 1,50 %. Zgodnie z umową kredytobiorca mógł wypowiedzieć umowę z zachowaniem 3 miesięcznego okresu wypowiedzenia. Odsetki należne w stosunku dziennym w przypadku odstąpienia przez kredytobiorcę od umowy wynoszą 12,96 zł.

Zgodnie z § 3 kwota kredytu została oprocentowana według stałej stopy procentowej, która wynosiła 8,49 % w stosunku rocznym.

Zgodnie z § 5 kredytobiorca mógł odstąpić od umowy bez podania przyczyny w terminie 14 dni od dnia jej zawarcia. Natomiast zgodnie w § 6 przewidziano, że bank jest uprawniony do wypowiedzenia umowy w przypadku utraty przez kredytobiorcę zdolności kredytowej lub zagrożenia upadłością kredytobiorcy oraz w razie niedotrzymania przez kredytobiorcę przynajmniej jednego z następujących zobowiązań dotyczących warunków udzielenia kredytu:

- gdy kredytobiorca nie zapłaci w terminie określonym w umowie rat kredytu za co najmniej dwa okresy płatności, po uprzednim wezwaniu kredytobiorcy do zapłaty zaległych rat lub ich części w terminie nie krótszym niż 14 dni roboczych od otrzymania wezwania pod rygorem wypowiedzenia umowy

- podania przez kredytobiorcę przy zawarciu lub w trakcie realizacji umowy informacji nieprawdziwych, uzasadniających okoliczność, że gdyby bank nie działał pod wpływem tych informacji nie zawarłby umowy lub zawarł ją na innych warunkach, w tym posłużenie się dokumentami nieprawdziwymi, przerobionymi, podrobionymi.

Okres wypowiedzenia umowy przez bank wynosił 30 dni, a w razie zagrożenia upadłością 7 dni.

Zgodnie z § 7 za czynności związane z udzieleniem i obsługą kredytu bank miał prawo pobierać opłaty i prowizje zgodnie z obowiązującą w banku na dzień dokonania czynności Taryfą Prowizji i Opłat.

bezsporne, ponadto kopia umowy k. 12-17

Pismem z dnia 31 maja 2023 roku kredytobiorca, reprezentowany przez pełnomocnika zawodowego, złożył bankowi oświadczenie o kredycie darmowym na podstawie art. 45 ust. 1 ustawy o kredycie konsumenckim uzasadniając to naruszeniem art. 30 ust. 1 pkt 6, 7 i 10 ustawy o kredycie konsumenckim. Zdaniem pozwanego oprocentowanie umowne naliczono za cały okres obowiązywania umowy od kredytu obejmującego również kredytowane koszty. Wskazał również, że od prowizji i in. kosztów przy kredycie konsumenckim nie można naliczać odsetek, nawet jeżeli się je kredytuje (art. 54 ust 1 i 2 ustawy o kredycie konsumenckim).

Wskazano, że wadliwość umowy co do naliczania oprocentowania sprowadza się do tego, że kredytodawca nieprawidłowo podał – zdefiniowane w art. 5 pkt 12 ustawy o kredycie konsumenckim – (...), a także podał wadliwe wyliczenia odsetek umownych.

bezsporne, ponadto dowód: oświadczenie o kredycie darmowym – k. 61-61v

Pismem z dnia 1 sierpnia 2023 roku bank wezwał kredytobiorcę do zapłaty wymagalnej należności powstałej w spłacie kredytu. Bank wskazał, że na zadłużenie składa się kapitał wymagalny oraz odsetki wymagalne w kwocie 2.245,29 zł. Jako termin uregulowania zaległości bank wyznaczył termin 14 dni roboczych od daty doręczenia wezwania pod rygorem wypowiedzenia umowy kredytu. Poinformowano również o możliwości złożenia wniosku o restrukturyzację zadłużenia. Wezwanie doręczono 23 sierpnia 2023 roku.

dowód: ostateczne wezwanie do zapłaty – k. 23, informacja o przesyłce ze strony Poczty Polskiej – k. 24

Pismem z 29 sierpnia 2023 roku bank wypowiedział umowę kredytu ustalając wysokość całkowitego zobowiązania w dniu sporządzenia pisma na kwotę 33.755,68 zł. Pismo nadano 30 sierpnia 2023 r., a doręczono 04 września 2023 roku.

bezsporne, ponadto pismo z 29.08.2023 r. – k. 25, informacja o przesyłce ze strony Poczty Polskiej – k. 26

W dniu 13 grudnia 2023 roku powód wniósł pozew o zapłatę ww. należności w elektronicznym postępowaniu upominawczym. Postanowieniem z 11 stycznia 2024 roku referendarz sądowy umorzył postępowanie z uwagi na wniesienie sprzeciwu przez stronę pozwaną.

bezsporne, ponadto wydruk akt sprawy w (...) sygn. akt Nc-e 1878996/23 – k. 29-35

Sąd zważył co następuje:

W niniejszej sprawie żądanie główne okazało się bezzasadne, w związku z czym Sąd orzekł o żądaniu ewentualnym, zgodnie z wnioskiem powoda zawartym w piśmie z dnia 4 września 2024 r.

W niniejszej sprawie powód wywodził swoje roszczenie z umowy konsumpcyjnego kredytu gotówkowego . Zgodnie z art. 69 ust. 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. prawo bankowe przez umowę kredytu bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie kwotę środków pieniężnych z przeznaczeniem na ustalony cel, a kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej na warunkach określonych w umowie, zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w oznaczonych terminach spłaty oraz zapłaty prowizji od udzielonego kredytu. Do umowy kredytu zastosowanie mają przepisy ustawy prawo bankowe oraz przepisy ustawy z dnia 12 maja 2011 r. o kredycie konsumenckim (art. 3 ust. 2 pkt 2 ustawy).

Roszczenie powoda powstało w związku z niewywiązaniem się przez pozwanego z zobowiązania. Powód uzasadniając roszczenie główne powołał się na rozwiązanie umowy na skutek wypowiedzenia, która łączyła go z pozwanym. W związku z powyższym oparł swoje roszczenie na okoliczności wypowiedzenia przedmiotowej umowy, co wyznaczało granice podstawy faktycznej dochodzonego roszczenia. W piśmie procesowym z dnia 4 września 2024 r. powód z ostrożności procesowej, w przypadku gdyby Sąd nie uznał, że doszło do skutecznego wypowiedzenia umowy, złożył roszczenie ewentualne. Zażądał zasądzenia od pozwanego kwoty 37.895,81 zł. wraz z odsetkami ustawowymi od dnia doręczenia przedmiotowego roszczenia.

W ocenie Sądu nie budziły żadnych wątpliwości twierdzenia powoda co do zawarcia przedmiotowej umowy, brak spłaty rat pożyczki zgodnie z harmonogramem oraz wysłanie pism zatytułowanych wezwanie do zapłaty i wypowiedzenie umowy. W ocenie Sądu pozwany niewątpliwie zawarł z powodem umowę kredytu gotówkowego. Powyższe wynika z dowodów przedłożonych przez stronę, okoliczność ta nie była też zakwestionowana przez pozwanego. Powództwo główne podlegało jednak oddalaniu z uwagi na fakt, że wbrew twierdzeniom zawartym w pozwie, powód nie złożył pozwanemu skutecznego oświadczenia w przedmiocie wypowiedzenia na które się powołał się.

Zgodnie z postanowieniami umowy kredytu gotówkowego, kredyt był rozłożony na 84 miesięcznych rat i jej koniec przypadał na dzień 3 czerwca 2026 r. Pozew został wniesiony w niniejszej sprawie w dniu 13 grudnia 2023 roku w elektronicznym postępowaniu upominawczym, a następnie w 11 kwietnia 2024. do Sądu Rejonowego w Człuchowie poprzez nadanie go w placówce operatora pocztowego, a więc ww. umowa w dacie wniesienia pozwu jeszcze trwała, ponieważ strona powodowa nie udowodniła zgodnie z art. 6 k.c., by umowę zgodnie z § 6 ust. 3 pkt 1 umowy i art. 75 ust. 1 i 2 prawa bankowego, skutecznie wypowiedziała.

Nie budzi wątpliwości, że powód zawarł z pozwanym umowę kredytu konsumenckiego (art. 3 ust. 2u pkt. 1 ustawy o kredycie konsumenckim). Na mocy art. 78a ustawy prawo bankowe do przedmiotowej umowy zastosowanie będą miały przepisy prawa bankowego. Zgodnie z art. 75 ust. 1 i 2 prawa bankowego, który ma zastosowanie do umowy łączącej strony, bank może wypowiedzieć umowę kredytu, gdy kredytobiorca nie dotrzymuje warunków udzielonego kredytu, a termin wypowiedzenia nie może być krótszy niż 30 dni. Jednocześnie zgodnie z art. 75c. ust. 2 prawa bankowego, jeżeli kredytobiorca opóźnia się ze spłatą zobowiązania z tytułu udzielonego kredytu, bank wzywa go do dokonania spłaty, wyznaczając termin nie krótszy niż 14 dni roboczych, informując jednocześnie w wezwaniu o możliwości złożenia w terminie 14 dni roboczych od dnia otrzymania wezwania, wniosku o restrukturyzację zadłużenia.

Również przedmiotowa umowa w § 6 reguluje kwestie rozwiązania (wypowiedzenia) umowy. Zgodnie z treścią umowy bank był upoważniony do jej rozwiązania z zachowaniem 30-dniowego okresu wypowiedzenia min. w przypadku gdy kredytobiorca nie zapłaci w terminie określonym w umowie rat kredytu za co najmniej dwa okresy płatności, po uprzednim wezwaniu kredytobiorcy do zapłaty zaległych rat w terminie nie krótszym niż 14 dni roboczych od otrzymania wezwania pod rygorem wypowiedzenia umowy. Na mocy § 6 pkt 5 wypowiedzenie składane jest w formie pisemnej pod rygorem nieważności , a okres wypowiedzenia liczony jest od dnia doręczenia oświadczenia o wypowiedzeniu.

W związku z powyższym warunkiem prawidłowego wypowiedzenia umowy było uprzednie skierowanie do kredytobiorcy dokumentu wezwania do zapłaty z wyznaczeniem terminu czternastodniowego (14 dni roboczych) i jednoczesnym pouczeniem co do możliwości restrukturyzacji pożyczki. Powód powołał się w pozwie, że z uwagi na zadłużenie kredytobiorcy dokonał wezwania do zapłaty długu w trybie art. 75c ustawy prawo bankowe, a następnie wypowiedział umowę.

W związku z powyższym w pierwszej kolejności należało dokonać oceny, czy ww. oświadczenie zostało skutecznie pozwanemu złożone.

Zgodnie z treścią art. 61 k.c. skuteczność oświadczenia woli złożonego innej osobie jest uzależniona od okoliczności, czy umożliwiono adresatowi zapoznanie się z jego treścią. Nie budzi wątpliwości że to osoba, która wywodzi skutki prawne z danego oświadczenia woli musi udowodnić, że oświadczenie to doszło do adresata w sposób umożliwiający mu zapoznanie się z jego treścią. W związku z powyższym na powodzie ciążył obowiązek wykazania powyższej okoliczności. Zgodnie z § 10 pkt 4 umowy powód miał obowiązek kierować wszelką korespondencję na adres e-mail lub korespondencyjny podany przez pozwanego. W niniejszej sprawie powód wysyłał korespondencję za pośrednictwem Poczty Polskiej na adres (...), (...)-(...) C.. Z dowodów przedłożonych przez stronę powodową - wydruk ze stron operatora „śledzenie przesyłek” (k. 24) - wynika, że przysyłka została przez niego odebrana w dniu 23 sierpnia 2023 r.

W związku z powyższym zostało złożone oświadczenie dotyczące wezwania do zapłaty zgodnie z ww. § 6 ust. 3 pkt 1 umowy i art. 75 ust. 1 i 2 prawa bankowego.

Biorąc pod uwagę, że pozwany otrzymał wezwanie do zapłaty w dniu 23 sierpnia 2023 r., a wypowiedzenie umowy pożyczki zostało sporządzone w dniu 29 sierpnia 2023 r., to nie można uznać że do dnia wypowiedzenia umowy upłynęło 14 dni roboczych od dnia otrzymania ostatecznego wezwania do zapłaty. Wprawdzie ustawodawca nie wprowadził definicji dni roboczych, jednakże zgodnie z art.129 § 1 kodeksu pracy przez dni robocze rozumie się dni od poniedziałku do piątku z wyłączeniem dni ustawowo wolnych od pracy. W związku z powyższym przyjmując, że pozwany zapoznał się z oświadczeniem o wypowiedzeniu umowy w dniu 23 sierpnia 2023 r., to oświadczenie o wypowiedzeniu nie mogło nastąpić wcześniej niż w dniu 12 września 2023 r.

W związku z powyższym nie można uznać, że oświadczenie woli, na które powołał się powód w pozwie, dotyczące wypowiedzenia umowy zostało skutecznie złożone. W ocenie Sądu bank naruszył art. 75c ustawy prawo bankowe oraz § 6 umowy. Nie budzi wątpliwości, że zgodnie z ww. przepisem jak i umową w celu skutecznego wypowiedzenia umowy powód miał obowiązek najpierw doręczyć wezwanie w trybie art. 75c ust. 1 i 2 prawa bankowego i po upływie terminu nie krótszego niż 14 dni roboczych, i pod warunkiem niezłożenia przez kredytobiorcę wniosku o restrukturyzację bank mógł dopiero złożyć oświadczenie woli w przedmiocie wypowiedzenia umowy. W ocenie Sądu brak spełnienia ww. przesłanek powoduje, że czynność prawna banku polegająca na wypowiedzeniu umowy jest nieważna ( art. 58 § 1 k.c.). Z uwagi na fakt, że przed wypowiedzeniem umowy nie upłynął termin 14 dni roboczych umożliwiający pozwanemu wpłacenie kwot wskazanych w wezwaniu do zapłaty i do złożenia wniosku o restrukturyzację, w związku z czym powód nie mógł skutecznie wypowiedzieć umowy. Nie budzi wątpliwości, że obowiązek zachowania terminu 14 dni roboczych, zawarty w art. 75c ww. ustawy i w § 6 umowy, dotyczący wezwania kredytobiorcy do zapłaty i poinformowania o możliwości złożenia wniosku o restrukturyzację nie może być pomijany.

Brak skutecznego wypowiedzenia umowy powoduje, że strony nadal wiąże umowa. Okoliczność, że pozwany nie wywiązuje się z umowy nie daje podstawy do uwzględnienia żądania głównego pozwu, które było oparte na twierdzeniu, że na skutek wypowiedzenia umowy przedmiotowe roszczenie jest zasadne. Z pozwu i pisma z dnia 4 września 2024 r. jednoznacznie wynika, że powód wywodził swoje roszczenie główne z wypowiedzenia umowy kredytu.

W związku z powyższym należy stwierdzić, że nie zostały spełnione warunki wypowiedzenia. Brak było podstaw do wypowiedzenia umowy w dniu 29 sierpnia 2023, a tym samym wypowiedzenie, na które powołał się powód, jest nieważne. Brak złożenia wobec strony pozwanej skutecznego oświadczenia o wypowiedzeniu umowy pożyczki pozbawiało zatem powoda prawa do dochodzonego w niniejszej sprawie roszczenia głównego. W związku z powyższym powództwo główne podlegało oddaleniu – o czym Sąd orzekł w pkt 1 wyroku.

W dalszej kolejności Sąd przystąpił do rozpoznania powództwa ewentualnego. Jak powyżej wskazano brak skutecznego wypowiedzenia umowy spowodowało, że strony nadal wiąże umowa, w związku z czym konieczne było ustalenie czy roszczenie ewentualne jest zasadne. Nadmienić należy, ze pozwany nie ustosunkował się do roszczenia ewentualnego, nie zakwestionował przedmiotowego roszczenia. Jednakże w odpowiedzi na pozew, która dotyczyła roszczenia głównego podniósł m.in zarzut zastosowania sankcji kredytu darmowego.

Powód kwestionując skuteczność ww. zarzutu wskazał, że pozwany nie mógł skorzystać z sankcji z uwagi na upływ terminu prekluzyjnego do złożenia ww. oświadczenia, który został określony w art. 45 ust 5 ustawy z dnia 12 maja 2011 r. o kredycie konsumenckim (u.k.k.). Podkreślił, że roczny termin upłynął w dniu 2020 r., albowiem umowa została zawarta w 2019 r. i udostępnienie kredytu nastąpiło w 2019r. Podniósł również, że brak było podstaw do złożenia skutecznego oświadczenia z uwagi na fakt, że oświadczenie ma charakter blankietowy i nie wynika z niego jakiej nieprawidłowości rzekomo dopuścił się bank, co legło u podstaw złożenia przedmiotowego oświadczenia, a to uniemożliwia powodowi analizę zarzutów kredytobiorcy.

Sąd jednak nie podzielił stanowiska strony powodowej, że upłynął termin prekluzyjny do złożenia przedmiotowego oświadczenia, gdyż do wykonania umowy doszło w dniu jej zawarcia i wypłaty środków. W ocenie Sądu przez wykonanie umowy należy rozumieć sytuację, w której należycie wypełniono wszystkie obowiązki w ramach stosunku kredytu konsumenckiego tj obu stron umowy, zarówno przez kredytodawcę jak i kredytobiorcę. Niewątpliwie przy wykonaniu umowy należy wykonać obowiązki dotyczące świadczenia głównego i świadczeń ubocznych przez obie strony (wykonane dobrowolnie lub przymusowo) (arg. lege non distinguente; podobnie G. Kott [w:] M. Chruściak i in., Ustawa..., s. 158; J. Pisuliński [w:] System Prawa Prywatnego..., t. 8, s. 453, przypis 449). Sąd podziela pogląd, który dominuje w orzecznictwie sądowym i doktrynie że umowa nie jest wykonana, gdy kredytobiorca nie zwrócił całości bądź części wypłaconego kredytu lub nie zapłacił naliczonych odsetek albo innych należności ubocznych. W takiej sytuacji nie rozpoczął się jeszcze bieg terminu określonego w art. 45 u.k.k., a zatem kredytobiorca może złożyć oświadczenie o skorzystaniu z sankcji kredytu darmowego. Wprawdzie w niektórych orzeczeniach wyrażano pogląd, który zaprezentował powód, że termin określony w art. 45 ust. 5 u.k.k. rozpoczyna się po wykonaniu umowy przez kredytodawcę, tj. z chwilą wypłaty kredytu na rzecz konsumenta jednakże pogląd ten należy uznać za nieuzasadniony, albowiem nie znajduje on oparcia w wykładni językowej powołanego przepisu. W art. 45 ust. 5 u.k.k. ogólnie odwołano się do wykonania umowy, a więc spełnienia świadczeń przez obie strony (kredytodawcę oraz konsumenta). Brak jest jakiegokolwiek uzasadnienia, aby ograniczać wykonanie umowy tylko do strony kredytodawcy. Umowa pożyczki jest to umowa dwustronnie zobowiązująca i w celu jej wykonania obie strony zobowiązane są (jedna: do dania pożyczki, druga do jej zwrotu) do wykonania swoich zobowiązań. Wówczas dopiero można twierdzić, że doszło do pełnego wykonania umowy. Ustawodawca w przepisie, nie dookreślił terminu końcowego do złożenia oświadczenia przez konsumenta do wykonania umowy przez jedną ze stron, czy częściowego wykonania umowy. Ponadto krytykowany pogląd pozostaje w sprzeczności z funkcją sankcji kredytu darmowego, pozbawiając przedwcześnie konsumenta ochrony w czasie trwania stosunku prawnego (np. w odniesieniu do kredytów długoterminowych). W typowych przypadkach umowę o kredyt konsumencki uznaje się za wykonaną w dniu, w którym konsument spłacił ostatnią należność z tytułu tej umowy na rzecz kredytodawcy ( por. Czech Tomasz, Kredyt konsumencki. Komentarz, wyd. III). W związku z powyższym w ocenie Sądu pozwany w terminie złożył oświadczenie o kredycie darmowym.

Sąd nie podzielił również stanowiska powoda, że oświadczenie ma charakter blankietowy i że nie wynika z niego jakie zarzuty stawia pozwany. W ocenie Sądu z treści oświadczenia z dnia 31 maja 2023 r. wynika, że pozwany kwestionuje sposób naliczenia oprocentowania umownego, które naliczono za cały okres obowiązywania umowy od kredytu obejmującego również kredytowane koszty. Wyjaśnił w oświadczeniu, że od prowizji i in. kosztów przy kredycie konsumenckim nie można naliczać odsetek, nawet jeżeli się je kredytuje (art. 54 ust 1 i 2 ustawy o kredycie konsumenckim). Wskazano, że wadliwość umowy co do naliczania oprocentowania sprowadza się do tego, że kredytodawca nieprawidłowo podał – zdefiniowane w art. 5 pkt 12 ustawy o kredycie konsumenckim – (...), a także podał wadliwe wyliczenia odsetek umownych ( dowód: oświadczenie o kredycie darmowym – k. 61-61v)

Sąd jednak nie uwzględnił zarzutu pozwanego dotyczącego niezgodnego z prawem naliczania odsetek umownych.

Pozwany podkreślał, że zgodnie z prawem od prowizji i innych kosztów kredytodawca przy kredycie konsumenckim nie może naliczać odsetek, nawet jeśli je kredytuje. Na potwierdzenie swojej tezy powołał wyrok Sądu Najwyższego z 30.01.2019 r. (...) 9/18 oraz wyroki sądów powszechnych. Wymienione wadliwości według pozwanego skutkują nieważnością umowy ze względu na jej sprzeczność z ustawą lub abuzywnością postanowień w zakresie naliczania odsetek i tym samym upadek odsetek w całości oraz powstanie uprawnienia do złożenia oświadczenia o kredycie darmowym. Strona powodowa miała odmienne stanowisko, podkreślając, że twierdzenia pozwanego nie znajdują odzwierciedlenia w przepisach prawa, albowiem w art. 5 ust 7 UKK. ustawodawca posługuje się pojęciem „kredytowanych kosztów”, a zatem sam ustawodawca dopuszcza kredytowanie kosztów, zastrzegając wyłącznie, że nie jest dopuszczalne ujmowanie ich w całkowitej kwocie kredytu. Na poparcie swojego stanowiska przytoczył szczegółową argumentacje, stanowisko doktryny jak i orzecznictwo sądów powszechnych. Sąd w tym zakresie uznał argumentację strony powodowej.

Nadmienić należy, ze obie strony na poparcie swoich twierdzeń powołały odmienne orzecznictwo, co wskazuje na rozbieżność orzeczniczą w przedmiocie możliwości naliczania odsetek od środków przeznaczonych na pokrycie kredytowanych kosztów kredytu. Niewątpliwe są orzeczenia, które opowiadają się za dopuszczalnością takich postanowień, ale występuje wiele orzeczeń, które kwestionują to uprawnienie.

Zdaniem Sądu, w świetle przepisów prawa bankowego oraz ustawy o kredycie konsumenckim, pobieranie odsetek od części kredytu przeznaczonej na sfinansowanie jego kosztów jest dopuszczalne. Stanowisko takie prezentowane jest, jak słusznie podkreślił powód, zarówno w orzecznictwie sądów powszechnych, ale także w piśmiennictwie ( por. Problematyka odsetek od kredytowanych kosztów bankowego kredytu konsumenckiego, Jakub Gil, Marcin Szlaszyński, s. 63, Monitor Prawa Bankowego, Czerwiec 2022; T. Czech, Kredyt konsumencki. Komentarz, wyd. III, Opublikowano WKP 2023, LEX, Komentarz do art. 5 teza 293).

Nie budzi wątpliwości, że ustawa o kredycie konsumenckim nie wyłącza stosowania przepisów prawa bankowego wobec kredytów konsumenckich udzielanych przez banki. Zgodnie bowiem z art. 78a Prawa bankowego przepisy ustawy stosuje się do umów kredytu i pożyczki pieniężnej zawieranych przez bank zgodnie z przepisami ustawy z dnia 12 maja 2011 r. o kredycie konsumenckim w zakresie nieuregulowanym w tej ustawie. Zgodnie z art. 3 ust. 2 pkt 2 u.k.k. za umowę o kredyt konsumencki uważa się w szczególności umowę kredytu w rozumieniu przepisów prawa bankowego. Ustawa o kredycie konsumenckim nie wprowadza przy tym innej definicji umowy kredytu niż ta uregulowana w prawie bankowym.

Zgodnie z art. 69 ust. 1 Prawa bankowego jednym z obowiązków kredytobiorcy jest zwrot kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami. W doktrynie trafnie zauważono, że pojęcie „wykorzystania kredytu” należy łączyć ze skorzystaniem z kredytu, który został kredytobiorcy uprzednio udzielony i udostępniony na cel określony w umowie. Środki z kredytu zostają wykorzystane z chwilą, gdy realizują interes ekonomiczny kredytobiorcy, a zatem w momencie zadysponowania tymi środkami przez niego zgodnie z umową. Pojęcia kredytu wykorzystanego nie należy przy tym utożsamiać z jego wypłaceniem i zrównywać z pojęciem całkowitej kwoty kredytu, o której mowa w art. 5 pkt 7 u.k.k. Wykorzystanie kredytu następuje w każdym przypadku pozostawienia środków do dyspozycji kredytobiorcy (m.in. w celu spłaty innych zobowiązań kredytobiorcy jak i również pokrycia kosztów udzielonego kredytu). W kontekście omawianej normy prawnej zauważyć należy zatem, że jedynym kryterium decydującym o uprawnieniu do pobrania odsetek od kwoty kredytu jest jego wykorzystanie. Nie jest istotny cel, na jaki udzielono kredytu, ani to czy środki trafiły do rąk kredytobiorcy (por. Problematyka odsetek od kredytowanych kosztów bankowego kredytu konsumenckiego, (...), (...), s. 63, Monitor Prawa Bankowego , Czerwiec 2022).

Wskazać należy, że kredytowane koszty kredytu to nic innego, jak część kapitału kredytu przeznaczona wyłącznie na sfinansowanie odsetek, opłat, prowizji lub innych kosztów ponoszonych przez konsumenta na rzecz kredytodawcy albo osoby trzeciej (np. ubezpieczyciela) w związku z umową o kredyt konsumencki (zob. T. Czech Kredyt konsumencki. Komentarz, wyd III, Opublikowano WKP 2023, LEX, komentarz do art. 5). Tym samym należy podzielić pogląd, iż finansowanie kosztów kredytu jest jednym z jego celów wprost ujętych w umowie, zaś przekazanie środków z tego tytułu kredytodawcy odbywa się w ramach wykorzystania kredytu na podstawie stosownego zlecenia kredytobiorcy. Oznacza to, że przypadku kredytowania kosztów kredytu wpierw to kredytodawca udostępnia kredytobiorcy pełną kwotę kredytu, zaś kredytobiorca podejmuje decyzję o jej przeznaczeniu na sfinansowanie kosztów kredytu.

Zauważyć również należy, że ograniczenie uprawnienia do pobierania odsetek wyłącznie do środków faktycznie udostępnionych konsumentowi podważa funkcjonowanie w obrocie prawnym kredytów konsolidacyjnych oraz niezasadnie różnicuje sytuację kredytobiorców, którzy na potrzeby pokrycia kosztów kredytu zaciągają odrębne zobowiązanie.

W związku z powyższym w ocenie Sądu przepisy ustawy o kredycie konsumenckim jak i inne przepisy prawa nie wyłączają możliwości pobierania odsetek od kredytowanej prowizji przeznaczonej na pokrycie kosztów jego udzielenia. W przedmiotowej sprawie, w ocenie Sądu nie zachodziły zatem przesłanki do uznania, że (...) w umowie nie zostało prawidłowo określone i brak było podstaw do skorzystania przez pozwanego z sankcji kredytu darmowego.

Również kolejny zarzut dotyczący braku umocowania osób podpisujących umowę kredytu w imieniu powoda były bezpodstawne. Powód przedłożył do akt sprawy pełnomocnictwa (...) i (...) (dowód: pełnomocnictwo k. 103, k 104). W związku z powyższym Sąd nie miał żadnych wątpliwości, że osoby te w dacie podpisania umowy kredytu były uprawnione do składania w imieniu kredytodawcy oświadczeń woli i wiedzy. Sąd podzielił również argumentację powoda, że umocowanie ww. osób wynikało również z art. 97 k.c. Podkreślić należy, ze z niekwestionowanych twierdzeń powoda wynika, że umowa kredytowa została pomiędzy stronami zawarta w placówce powoda. Zgodnie z art. 97 k.c. osobę czynną w lokalu przedsiębiorstwa przeznaczonym do obsługiwania publiczności poczytuje się w razie wątpliwości za umocowaną do dokonywania czynności prawnych, które zazwyczaj bywają dokonywane z osobami korzystającymi z usług tego przedsiębiorstwa. Wszelkie skutki prawne czynności prawnych dokonanych przez osobę czynną w lokalu powstaną z mocy prawa po stronie osoby prowadzącej przedsiębiorstwo, niezależnie od tego, czy jest to zgodne z jej wolą, czy też nie. Konstrukcja przewidziana w art. 97 k.c. jest w doktrynie interpretowana w szczególności jako pełnomocnictwo domniemane, pełnomocnictwo ustawowe, reguła interpretacyjna albo jako ustawowe przypisanie przedsiębiorcy skutków działania osoby czynnej w lokalu należącego do niego przedsiębiorstwa. Przepis ustawy w tym przypadku wiąże ze statusem określonej osoby jej umocowanie do reprezentowania przedsiębiorcy oraz jednocześnie wyznacza wprost zakres tego umocowania. Przesłanki zastosowania w/w uregulowania wymagają, aby: 1) czynności prawnej dokonała lub w dokonaniu czynności prawnej uczestniczyła osoba czynna w lokalu przedsiębiorstwa, przeznaczonego do obsługi publiczności; 2) wątpliwości co do umocowania osoby czynnej w lokalu nie zostały usunięte przez jednoznaczne określenie jej roli, wykluczające umocowanie do dokonywania czynności prawnych; 3) dokonana czynność prawna mieściła się w granicach ustawy. Użyte w art. 97 k.c. pojęcie „lokal przedsiębiorstwa przeznaczony do obsługiwania publiczności" musi być rozumiane szeroko, jako każde miejsce w przedsiębiorstwie, w którym znajdują się osoby i urządzenia służące do kontaktów z klientami i zawierania umów także na odległość (wyrok SN z 5.12.2003 r., IV CK 286/02, LEX nr 164015). Jak wskazał Sąd Apelacyjny w Łodzi w wyroku z dnia 11 października 2018 r., I AGa 199/18, artykuł 97 k.c. może mieć zastosowanie do osób podpisujących w imieniu banku umowę kredytową. W odniesieniu do banków - pojęcia lokalu przedsiębiorstwa nie należy ograniczać do tzw. sali operacyjnej, lecz obejmować nim należy także inne pomieszczenia, w których obsługiwani są klienci. Ponieważ udzielanie kredytów jest typową czynnością banku, zazwyczaj dokonywaną w siedzibie jego jednostek organizacyjnych, wyłączenie domniemania, o którym mowa, musiałoby opierać się na wskazaniu konkretnych okoliczności. W tym stanie rzeczy, skoro umowa kredytu została podpisana pomiędzy stronami w placówce powoda, to powód zasadnie może powoływać się na domniemanie wynikające z art. 97 k.c., to znaczy, że umowa została skutecznie zawarta ze strony powoda przez osobę umocowaną do dokonywania czynności prawnych, które zazwyczaj bywają dokonywane z osobami korzystającymi z usług tego przedsiębiorstwa (np. umowa kredytu). Powyższe rozważania prowadzą do konkluzji, że umowa kredytu została zawarta pomiędzy stronami skutecznie i jest ważna.

Również zarzuty pozwanego odnośnie prowizji okazały się nieuzasadnione. Pozwany zakwestionował wysokość prowizji, która została mu narzucona i nie została z nim indywidualnie ustalona. Według strony nie przystaje ona do warunków rynkowych oraz stanowi źródło dodatkowego (nienależnego) wynagrodzenia powoda. W ocenie Sądu orzekającego nie sposób podzielić argumentacji pozwanego, aby w okolicznościach niniejszej sprawy zastrzeżenie prowizji stanowiło klauzulę abuzywną w rozumieniu art. 385 ¹ k.c. i jako taka nie wiązała go jako konsumenta.

Co do zasady z definicji umowy kredytu z art. 69 ustawy Prawo bankowe wynika, że zastrzeżenie odsetek od kwoty udzielonego kredytu i prowizja to dwa elementy stosunku zobowiązaniowego wyznaczające przedmiot świadczenia kredytobiorcy, albowiem kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z kwoty kredytu na warunkach określonych w umowie, zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w oznaczonych terminach spłaty oraz zapłaty prowizji od udzielonego kredytu. Wynagrodzenie banku może więc sprowadzać się do dwóch elementów stanowiących o jego wynagrodzeniu – odsetek i prowizji, jak w niniejszej sprawie. Taka konstrukcja wynagrodzenia banku z zasady nie stanowi o abuzywności umowy kredytu, wbrew zarzutowi pozwanego .

Zgodnie art.385 ¹ k.c. postanowienia umowy zawieranej z konsumentem nieuzgodnione indywidualnie nie wiążą go, jeżeli kształtują jego prawa i obowiązki w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając jego interesy (niedozwolone postanowienia umowne). Nie dotyczy to postanowień określających główne świadczenia stron, w tym cenę lub wynagrodzenie, jeżeli zostały sformułowane w sposób jednoznaczny. Jeżeli postanowienie umowy zgodnie z § 1 nie wiąże konsumenta, strony są związane umową w pozostałym zakresie. Nieuzgodnione indywidualnie są te postanowienia umowy, na których treść konsument nie miał rzeczywistego wpływu. W szczególności odnosi się to do postanowień umowy przejętych z wzorca umowy zaproponowanego konsumentowi przez kontrahenta. Ciężar dowodu, że postanowienie zostało uzgodnione indywidualnie, spoczywa na tym, kto się na to powołuje. W art. 385 ¹ k.c. określono przesłanki oraz skutki uznania klauzuli umownej za niedozwoloną. W art. 385 ² k.c. wskazano na sposób, w jaki powinno się dokonywać oceny klauzul umownych. Postanowienia art. 385 ¹ – 385 ³ k.c. znajdują zastosowanie do oceny postanowień umów zawieranych przez przedsiębiorców z konsumentami. Przyjmuje się powszechnie, że chodzi tu zarówno o postanowienia zawarte w umowach zawieranych z użyciem bądź bez użycia wzorca umownego, jak i we wzorcach umownych, którymi przedsiębiorcy posługują się w swojej działalności przy zawieraniu umów z konsumentami, a których inkorporacja następuje na podstawie art. 384 § 1 k.c. lub w sposób przewidziany w art. 384 § 2 k.c.

W świetle art. 385 1 § 1 k.c. za niedozwolone klauzule umowne mogą być uznane takie postanowienia umowy, które: 1) nie są uzgodnione indywidualnie; 2) kształtują prawa i obowiązki konsumenta w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami; 3) rażąco naruszają jego interesy, oraz 4) nie są to postanowienia, które określają główne świadczenia stron, w tym wynagrodzenie, chyba że takie postanowienia byłyby sformułowane w sposób niejednoznaczny . Sąd nie stwierdził, aby zastrzeżenie prowizji, w tym jej wysokość, stanowiło klauzulę abuzywną. W ocenie Sądu to postanowienie umowne nie kształtuje praw i obowiązków pozwanego w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami i nie narusza w sposób rażący jego interesów.

Postanowienia umowy kredytu dotyczące prowizji i odsetek były następujące. Zgodnie z § 1 umowy bank udzielił kredytobiorcy kredytu gotówkowego w wysokości 54.950 zł., kredyt był przeznaczony na sfinansowanie potrzeb własnych, a całkowita kwota (bez kredytowanych kosztów) wynosiła 50.000 zł, całkowity koszt kredytu wynosił 23.126,16 zł., w tym 4.950 zł. prowizji i kwota 18.176,16 zł tytułem odsetek za cały okres kredytowania. Całkowitą kwotę do zapłaty ustalono na 73.126,16 zł., a rzeczywistą stopę oprocentowania na 12,13 %. Roczna stopa oprocentowania zadłużenia przeterminowanego w dacie zawarcia umowy wynosiła 14,00 %. Stopa referencyjna NBP w dniu zawarcia umowy wynosiła 1,50 %. Stosownie do § 1 pkt 4 pkt 1 prowizja doliczana była do kwoty kredytu, pobierana z kwoty kredytu w dniu uruchomienia kredytu

Zgodnie z § 3 umowy kredyt był oprocentowany według stałej stopy procentowej, która na dzień zawarcia umowy wynosiła 8,49 % w skali roku. Ze względu na stałe oprocentowanie kredytu, brak było podstaw do wskazywania warunków i procedury jej zmiany z podaniem indeksu lub stopy referencyjnej.

Strony umowy przewidziały prowizję za udzielenie kredytu w wysokości 4.950 zł., stanowiła ona wynagrodzenie za udzielenie kredytu, co jest dopuszczalne na zasadzie art. 353 ¹ k.c. Prowizja co do zasady może stanowić wynagrodzenie banku za udzielenie kredytu. Jak podnosi się w doktrynie, w umowie kredytu może być określona prowizja należna bankowi. Nie jest to obligatoryjny element treści tej umowy, ponieważ ustawodawca pozostawia w tym zakresie duży zakres swobody stronom umowy kredytu. Z reguły jednak banki pobierają prowizję od kredytu wykorzystanego przez kredytobiorcę. Ponadto art. 77 prawa bankowego dopuszcza możliwość poboru przez bank prowizji od kredytu postawionego do dyspozycji kredytobiorcy i przez niego niewykorzystanego, jeżeli zostało to określone w umowie kredytu. Można zatem wyodrębnić dwie kategorie prowizji: od kredytu wykorzystanego oraz od kredytu postawionego do dyspozycji kredytobiorcy i przez niego niewykorzystanego. Podkreślić należy, że ustawa nie określa wyczerpująco, z jakich konkretnych tytułów prowizja może być pobierana, ograniczając się do ogólnego stwierdzenia, że bank może pobierać prowizje z tytułu wykonywanych czynności bankowych. W praktyce w umowach kredytowych zastrzegana jest prowizja za samo przyznanie kredytu, jak również prowizja od kredytu oddanego do dyspozycji kredytobiorcy, ale przez niego niewykorzystanego.

Przy przyjęciu więc, że bank może pobierać prowizję jako wynagrodzenie za przyznanie kredytu, w ocenie Sądu postanowienie umowy kredytu jak w niniejszej sprawie przewidujące prowizję za udzielenie kredytu nie jest abuzywne. Również kwota prowizji nie jest nadmierna, biorąc pod uwagę kwotę udzielonego kredytu.

W związku z powyższym zdaniem Sądu podniesione przez pozwanego zarzuty (z wyjątkiem zarzuty dotyczącego braku skutecznego wypowiedzenia umowy) nie zasługiwały na uwzględnienie, w związku z czym Sąd uwzględnił roszczenie ewentualne i zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 37.895,81 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 1 października 2024 roku do dnia zapłaty. Wysokość powyższych należności została wykazana przedłożonym przez powoda dokumentem zawierającym szczegółowe rozliczenie kredytu, który nie był kwestionowany przez pozwanego, który był reprezentowany przez pełnomocnika zawodowego. Nadto dochodzone kwoty wynikały z zawartej umowy kredytu, zaś pozwany nie wykazał, aby spełnił świadczenie wynikające z umowy w wyższej kwocie niż to uwzględnił powód.

Nadmienić należy, że w ocenie Sądu elektroniczne zestawienie operacji (dowody: k. 298), nie jest pozbawione mocy dowodowej. Na podstawie art. 309 k.p.c. jest to inny środek dowodowy, który podlega ocenie jak każdy inny dowód według kryteriów z art. 233 k.p.c. Sąd uznał ten środek dowodowy za wiarygodny i mogący stanowić podstawę odpowiednich ustaleń faktycznych w powiązaniu z dokumentami przedstawionymi przez stronę powodową. Nadto przy ocenie tego środka dowodowego Sąd orzekający miał na względzie treść art. 7 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe – w zakresie oceny elektronicznego zestawienia operacji. Zgodnie z tym przepisem oświadczenia woli związane z dokonywaniem czynności bankowych mogą być składane w postaci elektronicznej. Dokumenty związane z czynnościami bankowymi mogą być sporządzane na informatycznych nośnikach danych, jeżeli dokumenty te będą w sposób należyty utworzone, utrwalone, przekazane, przechowywane i zabezpieczone. Usługi związane z zabezpieczeniem tych dokumentów mogą być wykonywane przez banki, spółki tworzone przez banki z innymi podmiotami, a także przedsiębiorstwa pomocniczych usług bankowych. Jeżeli ustawa zastrzega dla czynności prawnej formę pisemną, uznaje się, że czynność dokonana w formie, o której mowa w ust. 1, spełnia wymagania formy pisemnej także wtedy, gdy forma została zastrzeżona pod rygorem nieważności. Obok tradycyjnie stosowanej w bankach formy pisemnej dopuszczalne jest również składanie oświadczeń woli, związanych z dokonywaniem czynności bankowych, w postaci elektronicznej. W treści art. 7 ust. 1 ustawy – Prawo bankowe nie zamieszczono żadnych dodatkowych zastrzeżeń, a więc oświadczenia woli mogą być składane w dowolnej postaci elektronicznej, a nie tylko w postaci oświadczeń woli opatrzonych bezpiecznym podpisem elektronicznym, weryfikowanym za pomocą ważnego kwalifikowanego certyfikatu. Treść art. 7 ust. 1cyt. ustawy jest spójna z postanowieniami art. 60 k.c. Ustawodawca zezwala na składanie oświadczeń woli w postaci elektronicznej bez względu na rodzaj podpisu elektronicznego, którym posługuje się użytkownik sieci. W piśmiennictwie podkreśla się, że funkcją art. 7 prawa bankowego jest ułatwienie obrotu elektronicznego. W art. 7 ust. 2 w/w ustawy dopuszcza się sporządzanie dokumentów związanych z czynnościami bankowymi na informatycznych nośnikach danych, o ile będą one w sposób należyty utworzone, utrwalone, przekazane, przechowywane i zabezpieczone. Zwrot "sporządzenie dokumentu" jest określeniem czynności faktycznej w odróżnieniu od czynności prawnej, jaką jest złożenie oświadczenia woli. Powołany przepis ustawy nie określa zatem formalnoprawnych wymagań skuteczności oświadczenia woli złożonego za pomocą elektronicznych nośników informacji. W tym stanie rzeczy elektroniczne zestawienie operacji jak wyżej może stanowić wiarygodny środek dowodowy w niniejszej sprawie, tym bardziej że nie został on zakwestionowany przez pozwanego.

O kosztach procesu orzeczono na mocy art. 98 k.p.c., Do niezbędnych kosztów po stronie powoda zaliczono uiszczoną opłatę sądową od pozwu w kwocie 1722 zł, 17 zł tytułem opłaty za pełnomocnictwo oraz koszty zastępstwa procesowego w kwocie 3.600,00 zł, co łącznie dało kwotę 5.339 zł. – pkt 3 wyroku