Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego w Człuchowie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 20 października 2021 roku

Sąd Rejonowy w Człuchowie I Wydział Cywilny w składzie:

Przewodniczący:	Sędzia Sylwia Piasecka
Protokolant:	p.o. protokolanta sądowego Ilona Szczepańska

po rozpoznaniu w dniu 6 października 2021 roku w Człuchowie

na rozprawie

sprawy

z powództwa (...) S.A. z siedzibą w W.

przeciwko J. W.

o zapłatę

1.  zasądza od pozwanego J. W. na rzecz powoda (...) S.A. z siedzibą w W. kwotę 6.934,34 złotych (słownie: sześć tysięcy dziewięćset trzydzieści cztery zł i trzydzieści cztery grosze) z odsetkami umownymi w wysokości maksymalnych odsetek ustawowych za opóźnienie od dnia 9 czerwca 2021 roku do dnia zapłaty,

2.  oddala powództwo w pozostałym zakresie,

3.  zasądza od pozwanego J. W. na rzecz powoda (...) S.A. z siedzibą w W. kwotę 1.253,24 złotych (słownie: jeden tysiąc dwieście pięćdziesiąt trzy zł i dwadzieścia cztery grosze) tytułem zwrotu kosztów procesu wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się niniejszego wyroku do dnia zapłaty.

Sygn. akt I C 283/21

UZASADNIENIE

Powód – (...) S.A. z siedzibą w W., reprezentowany przez profesjonalnego pełnomocnika w osobie radcy prawnego, złożył pozew przeciwko pozwanemu J. W. o zapłatę kwoty 11.283,80 złotych, w tym kwotę 10.641,82 złotych tytułem niespłaconej należności z umowy pożyczki z maksymalnymi odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 9 czerwca 2021 roku do dnia zapłaty oraz kwoty 403,18 złotych tytułem odsetek umownych za opóźnienie w spłacie rat umowy (...) wysokość stopy procentowej równa maksymalnym odsetkom za opóźnienie za okres od dnia 13 czerwca 2020 roku do dnia 8 czerwca 2021 roku i 238,80 złotych tytułem odsetek umownych za opóźnienie w spłacie rat umowy (...) wysokość stopy procentowej równa maksymalnym odsetkom za opóźnienie za okres od dnia 13 czerwca 2020 roku do dnia 8 czerwca 2021 roku oraz o zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kosztów procesu według norm przepisanych.

W uzasadnieniu wskazał, że strony w dniu 13 maja 2019 roku zawarły umowę pożyczki nr (...) i w dniu 12 listopada 2019 roku umowę pożyczki numer (...). Na mocy umowy pożyczki z dnia 13 maja 2019 roku pozwany otrzymał kwotę 6.000,00 złotych, a całkowita kwota do zapłaty wraz z odsetkami umownymi wynosiła kwotę 9.346,50 złotych i miała być uregulowana w 44 miesięcznych ratach, których wysokość została określona w umowie, zgodnie z ustalonym harmonogramem spłaty pożyczki. W związku z nieterminową spłatą pożyczki powód, zgodnie z postanowieniami umowy, naliczył odsetki od przeterminowanego zadłużenia za okres od dnia 13 czerwca 2020 roku do dnia 8 czerwca 2021 roku. Kwota naliczonych odsetek za opóźnienie wyniosła łącznie 403,18 złotych. zgodnie z postanowieniami umowy powód był uprawniony do naliczenia odsetek od przeterminowanego zadłużenia, to jest odsetek za opóźnienie w spłacie kwoty brutto obliczonych według stopy procentowej stanowiącej w stosunku rocznym kwotę równą kwocie maksymalnych odsetek za opóźnienie. Powód podkreślił, że umowa została zawarta bez jednoczesnej obecności obu stron, przy wykorzystaniu środków porozumiewania się na odległość. Zaznaczył także, że pozwany nie wywiązał się z warunków określonych w umowie pożyczki z dnia 13 maja 2019 roku, ponieważ nie dokonywał spłat rat zgodnie z przyjętym harmonogramem spłaty pożyczki. Dlatego też strona powodowa dokonała wypowiedzenia umowy i w konsekwencji tego zobowiązanie stało się w całości wymagalne z dniem upływu okresu wypowiedzenia, czyli z dniem 12 listopada 2020 roku.

Powód podniósł nadto, że według stanu na dzień wniesienia pozwu, po uwzględnieniu wszystkich dokonanych przez pozwanego wpłat oraz po potrąceniu nienależnych kosztów, do uregulowania całości zobowiązania wynikającego z umowy nr (...), pozostaje łączna kwota w wysokości 7.158,47 złotych, w skład której wchodzi kwota 6.531,67 złotych tytułem należności głównej, kwota 223,62 złotych tytułem odsetek umownych naliczonych zgodnie z umową pożyczki za okres od dnia 13 maja 2019 roku do dnia 2 października 2020 roku oraz kwota 403,18 złotych z tytułu odsetek za opóźnienie od przeterminowanego zadłużenia zgodnie z postanowieniami umowy za okres od dnia 13 czerwca 2020 roku do dnia 8 czerwca 2021 roku z tytułu opóźnienia w spłatach rat pożyczki, zgodnie z umową.

Powód podkreślił, że na podstawie umowy pożyczki numer (...) z dnia 12 listopada 2019 roku pozwany otrzymał kwotę pożyczki w wysokości 2.400,00 złotych. Całkowita kwota do zapłaty wraz z odsetkami umownymi wyniosła kwotę 4.883,22 złotych i miała zostać spłacona w 24 miesięcznych ratach, których wysokość została określona w umowie, zgodnie z harmonogramem spłaty pożyczki. Zaznaczył także, że pozwany nieterminowo spłacał raty pożyczki i dlatego też powód, zgodnie z postanowieniami umowy, naliczył odsetki od przeterminowanego zadłużenia za okres od dnia 13 czerwca 2020 roku do dnia 8 sierpnia 2021 roku. Kwota naliczonych odsetek za opóźnienie łącznie wyniosła kwotę 238,80 złotych. Powód podniósł, że w pozwany nie wywiązał się z warunków określonych w umowie pożyczki z dnia 12 listopada 2019 roku, ponieważ nie dokonywał spłat rat zgodnie z przyjętym harmonogramem spłaty pożyczki. Dlatego też strona powodowa dokonała wypowiedzenia umowy i w konsekwencji tego zobowiązanie stało się w całości wymagalne z dniem upływu okresu wypowiedzenia, czyli z dniem 12 listopada 2020 roku.

Powód podkreślił, że według stanu na dzień wniesienia pozwu, po uwzględnieniu wszystkich dokonanych przez pozwanego wpłat oraz po potrąceniu nienależnych kosztów, do uregulowania całości zobowiązania wynikającego z umowy nr (...), pozostaje łączna kwota w wysokości 4.125,33 złotych, w skład której wchodzi kwota 3.761,98 złotych tytułem należności głównej, kwota 124,55 złotych tytułem odsetek umownych naliczonych zgodnie z umową pożyczki za okres od dnia 12 listopada 2019 roku do dnia 2 października 2020 roku oraz kwota 238,80 złotych z tytułu odsetek za opóźnienie od przeterminowanego zadłużenia zgodnie z postanowieniami umowy za okres od dnia 13 czerwca 2020 roku do dnia 8 czerwca 2021 roku z tytułu opóźnienia w spłatach rat pożyczki, zgodnie z umową.

Powód podkreślił, że łączne zobowiązanie do spłaty z tytułu zawartych przez pozwanego umów pożyczek, na dzień wniesienia pozwu, wynosi sumę 11.283,80 złotych.

Powód wskazał nadto, że całkowity koszt pożyczki został wyliczony zgodnie z przepisami (...) i nie przekracza maksymalnych pozakodeksowych kosztów kredytu, natomiast (...) jest pakietem świadczeń w ramach umowy pozwalającym na zarządzanie pożyczki i składa się z przesunięcia terminu spłaty raty pożyczki i gwarancji zniesienia obowiązku spłaty.

Powód zaznaczył, że zrealizował zgodnie z umową wszystkie świadczenia dodatkowe, które klient wybrał we wniosku o pożyczkę.

W odpowiedzi na pozew pozwany – J. W., reprezentowany przez profesjonalnego pełnomocnika w osobie adwokata, wniósł o oddalenie powództwa w całości oraz o zasądzenie od powoda na rzecz powoda kosztów procesu według norm przepisanych.

W uzasadnieniu zaprzeczył aby zawierał jakąkolwiek umowę pożyczki z powodem. Ponadto podkreślił, że oprócz pełnomocnictwa procesowego, żaden z przedłożonych przez powoda wydruków nie został poświadczony za zgodność z elektroniczną wersją zapisaną na konkretnym nośniku przez występującego w sprawie radcę prawnego, jak również, że wszystkie dokumenty przedstawione przez powoda nie są podpisane dlatego należałoby z ostrożnością podchodzić do okoliczności, które mają one potwierdzać. Zauważył nadto, że na żadnym dokumencie nie widnieje również podpis pozwanego, a w szczególności podpis taki nie widnieje na pełnomocnictwie do zawarcie umowy pożyczki. Pozwany zaprzeczył także, że nigdy takiego pełnomocnictwa nie otrzymał oraz nigdy nie udzielił go powodowi, a tym bardziej nigdy nie wyraził zgody na zaciągnięcie w jego imieniu i na jego rzecz umowy pożyczki.

Pozwany zaznaczył także, że powód przedłożył wydruki mające być potwierdzeniem przelewu, które nie są jednak poświadczone za zgodność z elektroniczną wersją. Ponadto nie wynika z nich kto je wystawił, jak również powód nie przedstawił w żaden sposób, że podany rachunek bankowy należy do pozwanego, jak również nie przedstawił żadnego dowodu z którego wynikałoby, że pozwany miał możliwość zapoznania się z pismem z dnia 6 października 2020 roku – wypowiedzenie umowy pożyczki. Pozwany zakwestionował również wysokość dodatkowych kosztów związanych z umowa pożyczki, a mianowicie opłaty, prowizje i odsetki, które wprawdzie mieszczą się w limicie normatywnym, w konkretnych okolicznościach sprawy, to biorąc pod uwagę całokształt stosunków społeczno – gospodarczych, zawarcie umowy może zostać uznane za sprzeczne z zasadami współżycia społecznego, na przykład jeśli odbędzie się wbrew zasadzie uczciwego i rzetelnego kredytowania i pożyczania.

W dalszej części odpowiedzi na pozew pozwany, reprezentowany przez profesjonalnego pełnomocnika w osobie adwokata, podniósł, że w okolicznościach niniejszej sprawy oczywistym jest, że powód zawarł z pozwanym umowę pożyczki pomimo posiadania wiedzy co do braku zdolności kredytowej pozwanego. Wskazał nadto, że w związku z zawarciem umowy pożyczki powód obciążył pozwanego opłata przygotowawczą, co pozwalało na uzyskanie informacji o zadłużeniu pozwanego w odpowiednich bazach danych, mimo że pozwany informował powoda o jego zobowiązaniach w innych bankach i instytucjach finansowych, a nadto informacje te widoczne były w Biurze (...). Ponadto powód jako rzetelny pożyczkodawca winien te dane zweryfikować. Zatem, w ocenie pozwanego, pożyczka została mu udzielona pomimo braku po jego stronie zdolności kredytowej, przy świadomości tego faktu po stronie pracownika powoda udzielającego pożyczki. Jednocześnie pozwany zaznaczył, że powód udzielając pożyczki zobowiązał pozwanego do zapłaty wysokich opłat i prowizji, które wprawdzie nie przekraczały limitu ustawowego, ale w zasadzie były mu równe. Podkreślił przy tym, że pozakodeksowe koszty kredytu, to wszystkie koszty, które ponosi konsument w związku z umowa kredytu, z wyłączeniem odsetek, zaś pełnomocnik powoda wskazał, że pobrane przez pożyczkodawcę prowizje i opłaty nie przekraczają maksymalnych pozakodeksowych kosztów kredytu, ustanowionych przez ustawodawcę w art. 36a u.k.k. i w związku z tym nie mogą być uznane za rażąco wysokie.

Pozwany zaprzeczył powyższym okolicznościom podnosząc, że sam fakt, iż pobrane przez powoda opłaty i prowizje ich nie przekraczają, nie oznacza, że nie mogą one zostać uznane za naliczone na podstawie niedozwolonych klauzul umownych albo że w konkretnym wypadku nie naruszają one zasad współżycia społecznego.

Pozwany zwrócił uwagę na okoliczność, że powód widząc problemy pozwanego w spłacie pierwszej pożyczki, udzielił mu drugiej pożyczki, co tyko zwiększyło spirale zadłużenia pozwanego.

Sąd ustalił, co następuje:

Pozwany – J. W. w dniu 13 maja 2019 roku zawarł z powodem (...) S.A. z siedzibą w W. umowę pożyczki, na podstawie której otrzymał kwotę w wysokości 6.000,00 złotych. W umowie ustalono dodatkowo prowizję za udzielenie pożyczki w wysokości 1.260,00 złotych, opłatę za Plan Komfort w wysokości 540,00 złotych oraz odsetki w wysokości 1.546,00 złotych.

W konsekwencji pożyczkobiorca zobowiązany był do zapłaty kwoty 9.346,50 złotych w 44 miesięcznych ratach, przy czym termin spłaty raty pożyczki ustalono na 12 dnia każdego miesiąca. Wysokość każdej raty opiewała na kwotę 212,42 złotych, a ostatniej na kwotę 212,44 złotych.

W związku z opłatą za plan komfortu pożyczkobiorca miał możliwość zarządzania pożyczką w zakresie spłaty, a mianowicie mógł skorzystać z przesunięcia terminu spłaty raty pożyczki, czyli przesunąć termin spłaty raty udzielonej pożyczki na zasadach określonych w umowie oraz gwarancji zniesienia obowiązku spłaty, w ramach której mógł wnosić o zniesienie obowiązku spłaty udzielonej pożyczki na zasadach określonych w umowie.

Warunkiem zawarcie umowy oraz udzielenia pożyczki było uprzednie utworzenie przez klienta konta klienta na stornie internetowej, złożenie wniosku o pożyczkę, posiadanie przez klienta aktywnego konta klienta, pozytywna weryfikacja tożsamości klienta (dokonywana poprzez potwierdzenie tejże tożsamości za pomocą kontroli autentyczności adresu email klienta, potwierdzenie numeru telefonu komórkowego klienta oraz potwierdzenie rachunku bankowego klienta) oraz pozytywna weryfikacja zdolności kredytowej klienta przez pożyczkodawcę.

Po utworzeniu przez klienta konta klienta na stornie internetowej, złożeniu wniosku o pożyczkę oraz akceptacji oferty pożyczki przedstawionej przez pożyczkodawcę na stronie internetowej oraz dokonaniu przez pożyczkodawcę weryfikacji tożsamości oraz numeru rachunku bankowego klienta oraz zweryfikowaniu poprawności danych klienta podczas tworzenia konta klienta, pożyczkodawca informuje klienta za pośrednictwem poczty elektronicznej na dres email wskazany przez klienta lub za pośrednictwem wiadomości SMS na numer telefony komórkowego wskazany przez klienta w złożonym wniosku o pożyczkę o wyniku dokonanej weryfikacji. W przypadku weryfikacji tożsamości oraz numeru rachunku bankowego klienta poprzez przelew kwoty w wysokości 1,00 zł, pożyczkodawca niezwłocznie (a w każdym razie nie później niż w terminie 3 dni roboczych) dokonuje zwrotnego przelewu otrzymanej od klienta kwoty na rachunek bankowy klienta, z którego dokonano przelewu w celu weryfikacji tożsamości klienta.

Zawarcie umowy nastąpiło w formie elektronicznej, a umowa została podpisana przy u życiu kwalifikowanego podpisu elektronicznego przez osobę działającą w imieniu i na rzecz pożyczkodawcy oraz osobę działającą w imieniu i na rzecz klienta, zgodnie udzielonym przez niego pełnomocnictwem do zawarcia umowy w jego imieniu.

W dniu 13 maja 2019 roku pozwany przelał na konto powoda kwotę transakcji w wysokości 1,00 złotych, zaś powód przelał na konto pozwanego kwotę 6.000,00 złotych tytułem wypłaty pożyczki nr (...).

dowód z innych wniosków dowodowych: wydruki elektroniczne: umowa pożyczki z dnia 13 maja 2019 roku k. 18 – 22, formularz informacyjny dotyczący kredytu konsumenckiego k. 23 – 25, potwierdzenia wykonania transakcji płatniczej k. 28 – 29, harmonogram spłaty k. 27.

Na poczet zobowiązania pozwany – J. W. w okresie od dnia 10 czerwca 2019 roku do dnia 10 kwietnia 2020 roku uiścił 9 rat, każda w wysokości 212,42 złotych, czyli łącznie kwotę 1.911,78 złotych.

W czasie trwania umowy pozwanemu przysługiwało 8 przesunięć terminu spłaty. Pozwany – J. W. skorzystał z 3 odroczeń płatności, a mianowicie w dniu 12 grudnia 2019 roku, 12 marca 2020 roku i 12 maja 2020 roku.

przyznane, nadto dowód z innych wniosków dowodowych: wydruk k. 26.

W dniu 12 listopada 2019 roku pozwany – J. W. zawarł kolejną umowę pożyczki z powodem (...) S.A. z siedzibą w W., na podstawie której otrzymał do dyspozycji kwotę 2.400,00 złotych.

Pozwany – J. W. zobowiązany był do zapłaty kwoty 4.883,22 złotych w 24 miesięcznych ratach, przy czym termin spłaty raty pożyczki ustalono na 12 dnia każdego miesiąca. Wysokość każdej raty wynosiła kwotę 203,47 złotych, a ostatniej 203,41 złotych.

Całkowita kwota do zapłaty obejmowała całkowitą kwotę pożyczki oraz koszty pożyczki, na które złożyła się prowizja za udzielenie pożyczki w wysokości 1.407,12 złotych, opłata za plan komfortu w wysokości 603,12 złotych oraz odsetki w wysokości 472,98 złotych.

Treść umowy z dnia 12 listopada 2019 roku w pozostałej części była tożsama z treścią umowy z dnia 13 maja 2019 roku.

W dniu 12 listopada 2019 roku powód przelał na konto pozwanego kwotę 2.400,00 złotych tytułem wypłaty pożyczki nr (...).

dowód z innych wniosków dowodowych: wydruki elektroniczne: umowa pożyczki z dnia 12 listopada 2019 roku k. 30 – 33, formularz informacyjny dotyczący kredytu konsumenckiego k. 35 – 37, potwierdzenia wykonania transakcji płatniczej k. 40, harmonogram spłaty k. 38.

Na poczet zobowiązania pozwany – J. W. w okresie od dnia 11 grudnia 2019 roku do dnia 10 kwietnia 2020 roku uiścił 4 rat, każda w wysokości 203,47 złotych, czyli łącznie kwotę 813,88 złotych.

W czasie trwania umowy pozwanemu przysługiwały 4 przesunięcia terminu spłaty. Pozwany – J. W. skorzystał z 2 odroczeń płatności, a mianowicie w dniu 12 maja 2020 roku i 12 marca 2020 roku.

przyznane, nadto dowód z innych wniosków dowodowych: wydruk k. 38.

W związku z zaprzestaniem spłaty zobowiązań powód wezwał pozwanego do zapłaty kwoty 10.667,87 złotych w terminie do dnia 4 grudnia 2020 roku pod rygorem wszczęcia postępowania sądowego.

W związku z brakiem spłaty zobowiązania w wyznaczonym terminie powód wypowiedział pozwanemu umowy pożyczki.

przyznane, nadto dowód z innych wniosków dowodowych: przedsądowe wezwanie do zapłaty k. 41.

Sąd zważył, co następuje:

Roszczenie zasługiwało na częściowe uwzględnienie, mimo że pozwany kwestionował fakt zawarcia umowy pożyczki z powodem.

Niewątpliwym jednak jest, że pozwany – J. W. reprezentowany przez profesjonalnego pełnomocnika w osobie adwokata, w odpowiedzi na pozew mimo początkowego kwestionowania okoliczności związanych z zawarciem przez niego jakiejkolwiek umowy pożyczki z powodem, w dalszej części pisma procesowego wskazał, że w okolicznościach niniejszej sprawy oczywistym jest, iż powód zawarł z pozwanym umowę pożyczki.

W przedmiotowej sprawie, w ocenie Sądu, niewątpliwym jest, że strony łączyły dwie umowy pożyczki, a mianowicie z dnia 13 maja 2019 roku oraz z dnia 12 listopada 2019 roku, mimo że strona pozwana – J. W. – reprezentowana przez profesjonalnego pełnomocnika wskazywała, że zaoferowany w sprawie przez powoda materiał dowodowy w postaci wydruków komputerowych nie poświadczonych za zgodność z oryginałem, nie ma mocy dowodowej.

W ocenie Sądu absolutnie nie można zgodzić się z takim stanowiskiem pozwanej. Należy bowiem podkreślić, że zgodnie z przyjętą i ugruntowaną linią orzecznictwa, którą Sąd w niniejszym składzie w pełno podziela, wydruki komputerowe także mogą być dowodem w procesie cywilnym. Stanowią one bowiem "inny środek dowodowy", o jakim mowa w art. 308 k.p.c. i art. 309 k.p.c. (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 13 stycznia 2017 roku, sygn. sprawy I ACa 2111/15). Przepisy kodeksu postępowania cywilnego nie zawierają bowiem zamkniętej listy środków dowodowych. Dlatego też możliwe jest przeprowadzenie dowodu także wszelkimi środkami, o ile są one nośnikami informacji o faktach istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy, a ich wykorzystanie nie pozostaje w sprzeczności z przepisami prawa. W orzecznictwie przyjmuje się, że wydruk e-maila, choć nie spełnia warunków dokumentu, może jednak stanowić dowód w sprawie sądowej. Podobnie zatem także wydruk komputerowy potwierdzenia przelewu, może zostać uznany za element materiału dowodowego. Podpis oraz poświadczenie zgodności z oryginałem nie są warunkami koniecznymi dopuszczenia dowodu z wydruku komputerowego.

Ponadto zgodnie z treścią art. 77(3) k.c. dokumentem jest nośnik informacji umożliwiający zapoznanie się z jej treścią. Przepis ten wprowadzono do systemu prawnego dnia 8 września 2016 roku. Procesowym wyrazem tej nowelizacji stało się wprowadzenie do k.p.c., w tym samym dniu, art. 243(1). Od tego momentu, dowodem w postępowaniu cywilnym może być również niepoświadczona podpisem kserokopia czy też wydruk komputerowy, choć – jak wynika z orzecznictwa sądów – nie stanowią one dokumentów prywatnych (zob. np.: wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z dnia 8 kwietnia 2019 roku, V ACa 613/18, wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z dnia 22 lutego 2019 roku, I AGa 367/18, wyrok Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z dnia 24 sierpnia 2018 roku, I ACa 405/18).

Wobec powyższego dokumenty przedłożone przez powoda w sprawie, zdaniem Sądu, posiadają wartość dowodową i mogą stanowić podstawę wyrokowania.

Zgodnie z treścią art. 720 § 1 k.c. przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości. Umowa pożyczki, której wartość przenosi pięćset złotych, powinna być stwierdzona pismem. Oznacza to, że przy umowie pożyczki, głównymi świadczeniami stron są, po stronie pożyczkodawcy udostępnienie określonych środków finansowych do korzystania na określony okres czasu, a ze strony pożyczkobiorcy, zwrot tych środków.

Umowa pożyczki została ukształtowania w kodeksie cywilnym w taki sposób, że co do zasady może być zarówno umową odpłatną, jak i nieodpłatną.

W przypadku zawarcia przez strony odpłatnej umowy pożyczki, wynagrodzenie pożyczkodawcy winno być wyraźnie określone w umowie. Co do zasady formę wynagrodzenia za korzystanie z cudzego kapitału stanowią odsetki, ewentualnie zapłata prowizji. Istotnym jest również, że umowa pożyczki, sformułowana zgodnie z zasadami uczciwego i rzetelnego obrotu na rynku kapitałowym, powinna jasno określać, które opłaty i prowizje stanowią zysk pożyczkodawcy, a które są pobierane na pokrycie konkretnych kosztów ponoszonych przez niego w związku z zawartą umową i jej obsługą. Dlatego też za niedozwolone klauzule umowne, w świetle art. 385 ¹ § 1 k.c., należy uznać te postanowienie umowne, które pod postacią opłaty pobieranej formalnie na poczet pokrycia kosztów konkretnych czynności, w rzeczywistości stanowią dla pożyczkodawcy źródło dodatkowego zysku, ukryte przed konsumentem, pozwalającego mu omijać przepisy dotyczące wysokość odsetek maksymalnych oraz niedopuszczalności kary umownej za niespełnienie świadczenia pieniężnego (art. 483 § 1 k.c.).

Z powyższego wynika zatem, że w procesie związanym z wykonaniem umowy pożyczki powód jest zobowiązany udowodnić, że strony zawarły umowę tej kategorii, a także, że przeniósł na własność biorącego pożyczkę określoną w umowie ilości pieniędzy albo rzeczy oznaczonych co do gatunku. Dopiero bowiem w razie przedstawienia przez stronę powodową konkretnych dowodów na okoliczność istnienia i wysokości wierzytelności, biorący pożyczkę powinien wykazać wykonanie swego świadczenia w postaci zwrotu tej samej ilości pieniędzy albo tej samej ilości rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości. Wówczas bowiem konkretyzuje się w stosunku do pozwanego ciężar dowodowy wynikający z treści art. 6 k.c., którego procesowym odpowiednikiem jest art. 232 k.p.c. Dlatego też powód już w pozwie powinien przedstawić dowody wskazujące na zasadność i wysokość dochodzonej należności, umożliwiając stronie pozwanej ich weryfikację i odniesienie się do nich stosownie do stanu sprawy.

Należy również podkreślić, że niniejsze pożyczki stanowiły jednocześnie kredyt konsumencki, mając na uwadze że zostały one udzielone przez przedsiębiorcę w zakresie jego działalności konsumentowi (art. 3 ust. 1 i art. 3 ust. 2 pkt 1 oraz art. 5 ust. 2 ustawy z dnia 12 maja 2011 roku o kredycie konsumenckim w brzmieniu od 11 października 2015 roku do: 10 marca 2016 roku).

Zatem, skoro strona powodowa dochodziła swojego roszczenia z umowy pożyczki, to winna ona w toku niniejszego procesu udowodnić zarówno zasadność, jak i wysokość określonej wierzytelności.

Zgodnie bowiem z treścią art. 6 kc ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z faktu tego wywodzi określone dla siebie skutki prawne, tym bardziej, że ciężar dowodu pozostaje w ścisłym związku z problematyką procesową dowodów i spełnia przy tym dwie zasadnicze funkcje. Po pierwsze dynamizuje postępowanie dowodowe w systemie obowiązywania zasady sporności (kontradyktoryjności) w procesie, po drugie określa wynik merytoryczny sporu (sprawy) w sytuacji krytycznej, gdy strona nie udowodni faktów istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy (por. K. Piasecki, Kodeks cywilny. Księga pierwsza. Część ogólna. Komentarz, Zakamycze, 2003 r.). Oznacza to zatem, że Sąd tylko wyjątkowo winien ingerować w przebieg postępowania dowodowego dopuszczając dowody z urzędu, które to uprawnienie wynika z treści przepisu art. 232 k.p.c. Ponadto, zgodnie z przyjętą linią orzecznictwa, obowiązek wskazania dowodów potrzebnych dla rozstrzygnięcia sprawy, obciąża przede wszystkim strony (por. wyrok Sądu Najwyższego z 24 października 1996 r., III CKN 6/96, OSNC 1997/3/29), ponieważ Sąd został wyposażony jedynie w uprawnienie, a nie obowiązek, dopuszczenia dalszych jeszcze, nie wskazanych przez żadną ze stron, dowodów, kierując się przy tym własną oceną, czy zebrany w sprawie materiał jest - czy też nie jest - dostateczny do jej rozstrzygnięcia (art. 316 § 1 in principio k.p.c.). Dlatego też Sąd powinien korzystać z przewidzianego w art. 232 zd. 2 k.p.c. uprawnienia powściągliwie i z umiarem, pamiętając, że taka inicjatywa należy przede wszystkim do samych stron i że cały rozpoznawany spór jest ich sprawą, a nie sądu. Podkreślić również należy, że zasada kontradyktoryjności winna być całkowicie zachowana zwłaszcza wówczas, gdy strony korzystają z pomocy profesjonalnych pełnomocników.

Zatem, skoro zasadność roszczenia była bezsporna, to na powodzie spoczywał ciężar wykazania wysokości dochodzonego roszczenia.

Z uwagi na fakt, że umowa pożyczki z dnia 13 maja 2019 roku i z dnia 12 listopada 2019 roku są umowami konsumenckimi, to sąd krajowy ma obowiązek dokonać kontroli abuzywności postanowień umowy z urzędu (por. wyrok (...) z dnia 7 listopada 2019 roku w sprawie C-419/18 i C-483/18 ( (...)), z dnia 13 września 2018 roku, w sprawie C-176/17 ( (...)) oraz z dnia 18 listopada 2018 roku, w sprawie C-632/17 ( (...) Bank (...))), w tym artykułu 385 ¹ kc i to w kontekście poprawności jednoznacznie sformułowanych postanowień określających główne świadczenia stron oraz tych postanowień, na których treść konsument miał rzeczywisty wpływ, co musi zostać wykazane przez stronę, która się gotowymi formularzami umów posługuje, a także w kontekście artykułu 58 kc, czyli zgodności postanowień umowy pożyczki, ewentualnie deklaracji wekslowej - z prawem - w tym również w kontekście zasad współżycia społecznego i społeczno - gospodarczego przeznaczenia prawa (por. uzasadnienie wyroku Sądu Okręgowego w Piotrkowie Trybunalskim z dnia 3 lipca 2017 roku, II Ca 369/17). Umowy konsumenckie podlegają bowiem ocenie w świetle klauzuli generalnej z art. 385 ¹ § 1 kc z wyłączeniem jedynie jednoznacznie sformułowanych postanowień określających główne świadczenia stron oraz tych postanowień, na których treść konsument miał rzeczywisty wpływ, co musi zostać wykazane przez proferenta (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 15 czerwca 2007 roku, VI Ca 228/07).

Obowiązek podjęcia działań z urzędu przez sąd krajowy ma także na celu ustalenia, czy postanowienia umowne zamieszczone w umowie konsumenckiej, która jest przedmiotem toczącego się przed nim sporu, są objęte zakresem stosowania dyrektywy 93/13/EWG, a jeżeli tak, to zobowiązany jest z urzędu zbadać, czy postanowienia te ewentualnie mają nieuczciwy charakter (por. wyroki z dnia 9 listopada 2010 roku, V. L., C-137/08, pkt 56, z dnia 14 czerwca 2012 roku, B. E. de C., C-618/10 44, z dnia 21 lutego 2013 roku, (...) Bank, C-472/11, pkt 24). Przy braku skutecznej kontroli potencjalnie nieuczciwego charakteru postanowień umowy nie można bowiem zagwarantować przestrzegania praw przyznanych dyrektywą 93/13/EWG z dnia 5 kwietnia 1993 roku w sprawie nieuczciwych warunków w umowach konsumenckich (por. wyrok z dnia 13 września 2018 roku, (...) Polska, C-176/17).

Zgodnie z treścią art. 2 w zw. z art. 3 dyrektywy Rady 93/13/EWG z dnia 5 kwietnia 1993 roku w sprawie nieuczciwych warunków w umowach konsumenckich przez nieuczciwe warunki należy rozumieć warunki umowy, które nie były indywidualnie negocjowane, jeśli stoją one w sprzeczności z wymogami dobrej wiary, powodują znacząca nierównowagę wynikających z umowy praw i obowiązków stron ze szkodą dla konsumenta. Przy czym warunki umowy zawsze zostaną uznane za niewynegocjowane indywidualnie jeżeli zostały sporządzone wcześniej i konsument nie miał w związku z tym wpływu na ich treść, zwłaszcza jeśli zostały przedstawione konsumentowi w formie uprzednio sformułowanej umowy standardowej. Fakt, że niektóre aspekty warunku lub jeden szczególny warunek były negocjowane indywidualnie, nie wyłącza stosowania niniejszego artykułu do pozostałej części umowy, jeżeli ogólna ocena umowy wskazuje na to, że została ona sporządzona w formie uprzednio sformułowanej umowy standardowej. Dlatego też jeśli sprzedawca lub dostawca twierdzi, że standardowe warunki umowne zostały wynegocjowane indywidualnie, ciężar dowodu w tym zakresie spoczywa na nim.

Istotnym jest również, że analogiczne wnioski dotyczą konieczności kontroli przez sąd krajowy, czy przy zawarciu umowy z konsumentem przedsiębiorca prawidłowo wykonał ciążące na nim obowiązki informacyjne. W tym zakresie kontrola powinna również nastąpić z urzędu, czyli sąd krajowy ma obowiązek dokonać jej niezależnie od ewentualnych przeszkód w krajowym prawie i orzecznictwie.

W przedmiotowej sprawie niewątpliwym jest, że umowy pożyczki miały formę standardowego formularza, którym powód posługuje się przy zawieraniu umów. Zatem Sąd z urzędu był zobowiązany do podjęcia działań mających na celu kontrolę treści stosunku podstawowego – umowy pożyczki – zarówno pod kątem abuzywności postanowień umowy konsumenckiej i to niezależnie od ewentualnych przeszkód w krajowym prawie i orzecznictwie, jak również warunków nieuczciwych w świetle treści art. 3 dyrektywy 93/13/EWG, w szczególności czy nie stoją one w sprzeczności z wymogami dobrej wiary oraz nie powodują znaczącej nierównowagi wynikającej z umowy praw i obowiązków stron ze szkodą dla konsumenta.

Analiza powyższych okoliczności nie stoi bowiem w sprzeczności z zasadą dyspozytywności postępowania cywilnego i nie oznacza wyrokowania przez sąd ponad zakres żądania (art. 321 § 1 kpc), a nadto obowiązek ten nie oznacza rozszerzenia przedmiotu sprawy o nowy element (ochronę praw konsumenta wynikających z abuzywności), lecz jedynie badanie podstawy roszczeń, które zostały zgłoszone przez stronę postępowania. Badanie tych okoliczności ma również istotne znaczenie z uwagi na treść art. 6 ust. 1 Dyrektywy Rady 93/13/EWG z dnia 5 kwietnia 1993 roku w sprawie nieuczciwych warunków w umowach konsumenckich, który stanowi, że na mocy prawa krajowego nieuczciwe warunki w umowach zawieranych przez sprzedawców lub dostawców z konsumentami nie będą wiążące dla konsumenta, a umowa w pozostałej części będzie nadal obowiązywała strony, jeżeli jest to możliwe po wyłączeniu z niej nieuczciwych warunków, jak również treści art. 385 ¹ k.c. według, którego postanowienia umowy zawieranej z konsumentem nieuzgodnione indywidualnie nie wiążą go, jeżeli kształtują jego prawa i obowiązki w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając jego interesy (niedozwolone postanowienia umowne). Przepis ten reguluje zatem kwestie związane z niedozwolonymi postanowieniami umownymi (które w literaturze przedmiotu zwane są także " klauzulami abuzywnymi", " postanowieniami nieuczciwymi", " postanowieniami niegodziwymi") oraz skutki wprowadzenia ich do umowy z udziałem konsumentów. Zatem ratio legis przepisu art. 385 ¹ k.c. jest ochrona konsumenta jako słabszego uczestnika obrotu w relacjach z przedsiębiorcą - profesjonalistą w danej dziedzinie.

W judykaturze uznaje się, iż pod pojęciem działania wbrew dobrym obyczajom - przy kształtowaniu treści stosunku zobowiązaniowego - kryje się wprowadzanie do umowy klauzul, które godzą w równowagę kontraktową stron takiego stosunku, natomiast przez rażące naruszenie interesów konsumenta rozumie się nieusprawiedliwioną dysproporcję - na niekorzyść konsumenta - praw i obowiązków stron, wynikających z umowy (por. wyroki Sądu Najwyższego: z dnia 13 lipca 2005 roku, I CK 832/04, Biul. SN 2005, Nr 11, poz. 13 oraz z dnia 3 lutego 2006 roku, I CK 297/05, Biul. SN 2006, nr 5-6, poz. 12, z dnia 27 października 2006 roku, I CSK 173/06,Lex nr 395247). Dlatego też dokonując oceny rzetelności określonego postanowienia umowy konsumenckiej należy zawsze rozważyć indywidualnie rozkład obciążeń, kosztów i ryzyka, jaki wiąże się z przyjętymi rozwiązaniami oraz zbadać jak wyglądałyby prawa lub obowiązki konsumenta w sytuacji, w której postanowienie to nie zostałoby zastrzeżone, pamiętając jednocześnie podczas dokonywania kontroli o tym, że każdorazowo istotny jest charakter stosunku prawnego regulowanego umową, który w konkretnej sytuacji może usprawiedliwiać zastosowaną konstrukcję i odejście do typowych reguł wyznaczonych przepisami dyspozytywnymi.

Należy przy tym podkreślić, że zgodnie z przyjętą linią orzecznictwa, którą Sąd w niniejszym składzie w pełni podziela, oceny nieuczciwego charakteru postanowienia wzorca umownego w ramach kontroli abstrakcyjnej, pod kątem przesłanek określonych w art. 385 ¹ § 1 kc, dokonać można za pomocą tzw. testu przyzwoitości (por. orzeczenia Sądu Najwyższego z 19 marca 2007 roku, III SK 21/06, z 29 sierpnia 2013 r., I CSK 660/12). Polega to na zbadaniu, czy oceniane postanowienie wzorca jest sprzeczne z ogólnym wzorcem zachowań przedsiębiorców wobec konsumentów, jaki należy zrekonstruować w warunkach gospodarki wolnorynkowej oraz jak wyglądałyby prawa lub obowiązki konsumenta w braku takiej klauzuli. Jeżeli konsument, na podstawie ogólnych przepisów byłby w lepszej sytuacji, gdyby konkretnego postanowienia wzorca nie było, przyjmuje się, że ma ono charakter nieuczciwy. Ponadto umowa jest sprzeczna z dobrymi obyczajami, jeśli wykracza przeciw uznanym w społeczeństwie zasadom moralnym lub przyjętej w obrocie uczciwości, natomiast przedsiębiorca będzie działać nieuczciwie, tj. wbrew dobrym obyczajom, gdy sporządzone przez niego klauzule umowne będą godzić w równowagę stosunku prawnego (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 26 kwietnia 2013 roku, VI ACa 1571/12 LEX nr 1339417).

W wyniku analizy treści formularza umowy pożyczki z dnia 13 maja 2019 roku Sąd uznał, że jest ona ważna w zakresie kwoty pożyczonego kapitału i prowizji, natomiast w przypadku umowy pożyczki z dnia 12 listopada 2019 roku, że zobowiązanie to jest ważne w odniesieniu do kwoty pożyczonego kapitału.

Wprawdzie pozwany zarzucił powodowi, że nie wykazał on w toku niniejszego procesu aby rachunek, na który dokonano przelewu pożyczek stanowił własność pozwanego. Należy jednak przy tym podkreślić, że skoro z tego faktu skutki prawne wywodził dla siebie pozwany, to na nim zgodnie z treścią art. 6 kc, spoczywał ciężar wykazania okoliczności, że nie jest on właścicielem tego rachunku. Natomiast pozwany oprócz twierdzeń, nie zaoferował w tym zakresie żadnego materiału dowodowego.

Odnosząc się natomiast do treści postanowień umowy z dnia 13 maja 2019 roku i z dnia 12 listopada 2019 roku, Sąd uznał, że opłata za Plan Komfortu jest bezskuteczna w zakresie pozostałych składowych elementów żądania pozwu przede wszystkim z uwagi na wysokość tej opłaty w stosunku do pozostałych opłat związanych z zawarciem umowy. Podkreślić bowiem należy, że powód w toku niniejszego procesu nie wykazał zasadności wysokości tej opłaty, jak również aby z tego tytułu zmuszony był ponieść określone koszty.

Dlatego też mimo, że pozwany skorzystał z wakacji w spłacie zobowiązań, co wynika z zaoferowanego przez powoda materiału dowodowego, to skoro Sąd uznał te postanowienia umowy za nieważne, to nie wiążą one pozwanego. Podkreślić należy również, że nawet gdyby Sąd uznał te postanowienia za wiążące pozwanego, to w ocenie Sądu niezrozumiałym jest, że skoro pozwany nie wykorzystał liczby przysługujących mu przesunięć terminu spłaty, zarówno w przypadku umowy z dnia 13 maja 2019 roku (wykorzystano 3 odroczenia na 8), jak i w przypadku umowy z dnia 12 listopada 2019 roku (wykorzystano 2 odroczenia na 4), to na jakiej podstawie powód żąda zapłaty tej opłaty w całości.

Odnosząc się natomiast do pozostałych postanowień umowy z dnia 13 maja 2019 roku, to w ocenie Sądu, w przypadku tej umowy opłata prowizyjna nie stanowi postanowienia abuzywnego, a zatem niedozwolonego, w rozumieniu art. 385 ¹ k.c. albowiem nie narusza interesu konsumenta oraz nie godzi w równowagę kontraktową tego stosunku i nie kształtuje jego prawa w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, z uwagi na wysokość tej opłaty w stosunku do faktycznie udzielonej pozwanemu do dyspozycji kwoty pożyczki.

Niewątpliwym bowiem jest, że wynagrodzenie prowizyjne stanowi w przypadku tego stosunku prawnego jedynie 21 % kwoty kapitału udostępnionego pozwanemu.

Natomiast w przypadku umowy z dnia 12 listopada 2019 roku wysokość opłaty prowizyjnej w stosunku do udzielonego kapitału pożyczki stanowi prawie 59%.

Dlatego też w Sąd uznał, że w przypadku tego stosunku prawnego postanowienie to nie wiąże pozwanego, z uwagi na to, że jest postanowieniem abuzywnym albowiem w rozumieniu art. 385 ¹ k.c. narusza interes konsumenta oraz godzi w równowagę kontraktową tego stosunku i kształtuje jego prawa w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, z uwagi na wysokość tej opłaty w stosunku do faktycznie udzielonej pozwanemu do dyspozycji kwoty pożyczki.

W konsekwencji, w ocenie Sądu, w przypadku stosunku prawnego z dnia 12 listopada 2019 roku, pożyczkodawca podejmując decyzję o udzieleniu pożyczki pozwanemu, zdecydował o poniesieniu przez niego ryzyka z tego tytułu, którego to ryzyka nie miał prawa przenieść na pozwaną. Ponadto powód jako profesjonalista pożyczkodawca, nie może korzystać z ewentualnej nieświadomości, braku wiedzy osób zaciągających pożyczki, których nieświadomość pragnie wykorzystać i na podstawie tego dochodzić rażąco wygórowanych kwot obsługi tego zadłużenia czy w ogóle samych kosztów udzielenia pożyczki, które pozostają w całkowitym oderwaniu od samej kwoty kapitału pożyczki.

Wprawdzie treść art. 353 ¹ k.c., pozwala stronom zawierającym umowę ułożyć stosunek prawny według swego uznania. Jednakże ta swoboda umów nie pozostaje całkowicie dowolna i podlega ona ograniczeniom, a mianowicie treść i cel tego stosunku zobowiązaniowego nie może sprzeciwiać właściwości (naturze) stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego. Tymczasem wskazane zapisy postanowień umowy, w ocenie Sądu, są sprzeczne z zasadami współżycia społecznego i kształtują obowiązki drugiej strony umowy (pożyczkobiorcy – pozwanej) w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, albowiem określone przez stronę powodową koszty, zdaniem Sądu, nie mają jakiegokolwiek uzasadnienia i powiązania ekonomicznego z rzeczywiście poniesionymi kosztami. Nie oznacza to, że Sąd kwestionuje uprawnienia strony powodowej, jako pożyczkodawcy, do pobierania od pozwanej – jako klienta – pewnych dodatkowych opłat. Jednakże, zdaniem Sądu, opłaty takie winny być ustalone na rozsądnym poziomie i nie mogą godzić w interesy konsumenta. Pobierane opłaty nie mogą bowiem stanowić kary.

Istotnym jest również, że na gruncie przepisów ustawy o kredycie konsumenckim, przewidział możliwość obciążenia konsumenta kosztami związanymi z udzieleniem pożyczki wskazując w art. 5 pkt 6 ustawy, że na całkowity koszt kredytu składają się wszelkie koszty, które konsument jest zobowiązany ponieść w związku z umową o kredyt, w szczególności między innymi, prowizje, opłaty czy też koszty usług dodatkowych. Należy jednak zauważyć, że sama dopuszczalność obciążenia pożyczkobiorcy tymi dodatkowymi opłatami nie oznacza, że mogą być one ustalona przez pożyczkodawcę w sposób dowolny, całkowicie oderwany od kosztów jakie faktycznie poniósł w związku z udzieleniem konsumentowi pożyczki.

Dlatego też tymi dodatkowymi kosztami czy to w postaci wynagrodzenia prowizyjnego, czy też dodatkowymi usługami, jakimi pożyczkodawca może obciążyć pożyczkobiorcę, może być wyłącznie taka prowizja lub koszty dodatkowych usług, które służą pokryciu rzeczywistych kosztów poniesionych przez pożyczkodawcę. Nie może mieć bowiem miejsca przypadek, w którym konsument zostaje obciążony nadmiernymi, a wręcz nawet rażąco wygórowanymi kosztami, nijak nieprzystającymi do rzeczywistych wydatków ponoszonych w tym zakresie. Istotnym jest również, że pożyczkodawca w przypadku naliczenia tych dodatkowych opłat lub prowizji, zgodnie z treścią art. 6 k.c. i art. 232 k.p.c., jest obowiązany wykazać zasadność ich pobrania w naliczonej przezeń wysokości. Winien w związku z tym wskazać czytelne kryteria jakie legły u podstaw obliczenia tych dodatkowych usług i prowizji, ze wskazaniem w szczególności jakie czynności kosztochłonne musiały zostać podjęte w związku z czynnością, za którą pobierana jest opłata.

Zdaniem Sądu, w przypadku umowy pożyczki z dnia 12 listopada 2019 roku, strona powodowa arbitralnie narzuciła pozwanemu zawyżony taryfikator opłat, kierując się w tej sferze wyłącznie własnym partykularnym interesem, albowiem nie wykazała zasadności naliczenia tej opłaty w wysokości wskazanej w umowie pożyczki. Tym samym wprowadzenie przez stronę powodową opłaty prowizyjnej na wskazanym poziomie godziło w dobre obyczaje i uczciwe praktyki kupieckie oraz naruszało interes pozwanego jako konsumenta w sposób rażący.

Wprawdzie ustawodawca w treści art. 36a ust. 1 i 2 ustawy o kredycie konsumenckim uregulował maksymalną wysokość pozaodsetkowych kosztów kredytu.

Definicję pozaodsetkowych kosztów kredytu nie sposób interpretować w oderwaniu od definicji całkowitego kosztu kredytu, która została zaczerpnięta z art. 3 lit. g dyrektywy 2008/48/WE. Zgodnie z dyrektywą 2008/48/WE "całkowity koszt kredytu ponoszony przez konsumenta" oznacza wszystkie koszty łącznie z odsetkami, prowizjami, podatkami oraz wszelkimi innymi opłatami, które konsument jest zobowiązany ponieść w związku z umową o kredyt, które to koszty znane są kredytodawcy, z wyjątkiem kosztów notarialnych.

W świetle tej definicji należy zatem rozumieć pojęcie pozaodsetkowych kosztów kredytu, które nie jest terminem znanym dyrektywie 2008/48/WE. P. koszty kredytu powinny więc oznaczać wszelkie opłaty niebędące odsetkami, które konsument jest zobowiązany ponieść w związku z umową o kredyt konsumencki, a ponadto znane są kredytodawcy, a ich poniesienie jest konieczne (niezbędne) do uzyskania kredytu lub do uzyskania kredytu na oferowanych warunkach. W konsekwencji pozaodsetkowe koszty kredytu nie mogą obejmować kosztów i opłat z tytułu nieterminowej spłaty kredytu konsumenckiego (np. opłat windykacyjnych), takie opłaty i ich wysokość nie są bowiem znane kredytodawcy w chwili udzielenia kredytu. Jedynie taka interpretacja definicji pozaodsetkowych kosztów kredytu pozwala na osiągnięcie pewnej spójności co do znaczenia poszczególnych pojęć ustawy dotyczących kosztów kredytu konsumenckiego (tymi pojęciami są następujące definicje: pozaodsetkowe koszty kredytu, całkowity koszt kredytu, całkowita kwota kredytu i całkowita kwota do zapłaty przez konsumenta).

W konsekwencji suma pozaodsetkowych kosztów kredytu oraz odsetek powinna być równa całkowitemu kosztowi kredytu, z tym jednakże zastrzeżeniem, że pozaodsetkowy koszt kredytu obejmuje także opłaty notarialne, podczas gdy opłat tych nie wlicza się do całkowitego kosztu kredytu.

Dodatkowo ustawodawca wyraźnie zaznacza, że kredytodawcy nie należą się pozaodsetkowe koszty kredytu w wysokości przekraczającej limit ustalony w oparciu o wzór wskazany w ust. 1 lub przekraczającej całkowitą kwotę kredytu. Artykuł 36a wyznacza maksymalny poziom pozaodsetkowych kosztów kredytu, które kredytodawca może naliczyć konsumentowi, któremu udziela kredytu konsumenckiego.

W przedmiotowej sprawie pozaodsetkowe koszty pożyczki określone w umowie mieszczą się w limicie określonym w art. 36a ukk, jednakże nie wyłącza to możliwości ich prawnej analizy także przez pryzmat innych norm prawa cywilnego, w szczególności art. 385 ¹ § 1 k.c. Istotnym jest bowiem, że celem regulacji określonych w ustawie o kredycie konsumenckim jest ochrona konsumentów przed nadmiernym obciążaniem ich kosztami udzielonych kredytów, a nie przyznawanie pożyczkodawcy uprawnienia do naliczania opłat w maksymalnej przewidzianej przez tą ustawę wysokości bez względu na to czy poniósł on jakiekolwiek koszty związane z zawarciem umowy pożyczki. Zasadność obciążenia pożyczkobiorcy taką opłatą musi być bowiem każdorazowo podyktowana ściśle określonymi kosztami i względami związanymi z procesem zawarcia konkretnej umowy pożyczki (por. wyrok Sądu Okręgowego w Szczecinie z dnia 27 września 2017 roku, sygn. akt II Ca 1122/17, wyrok Sądu Okręgowego w Piotrkowie Trybunalskim z dnia 2 lutego 2018 r. sygn. akt II Ca 43/18, wyrok Sądu Okręgowego w Suwałkach z dnia 31 stycznia 2019 roku, I Ca 30/19, wyrok Sądu Okręgowego w Łodzi z dnia 10 lipca 2019 roku, III Ca 630/19, wyrok Sądu Okręgowego w Gliwicach z dnia 7 lutego 2019 roku, III Ca 1426/18).

Zatem, skoro Sąd uznał, że postanowienie umowne, które dotyczy wynagrodzenia prowizyjnego wskazanego w umowie z dnia 12 listopada 2019 roku oraz opłaty za Plan Komfortu ustalone w obu umowach, na co Sąd wskazywał już powyżej, w świetle art. 385 ¹ § 1 k.c. są niedozwolonymi klauzulami umownymi, to nie ma znaczenia, że mieszczą się one w granicach pozakodeksowych kosztów kredytu. W konsekwencji nie wiążą one pozwanego J. W..

Wobec powyższego, postanowienia umowy pożyczki z dnia 13 maja 2019 roku wiązały strony zobowiązania w części, a mianowicie w zakresie kwoty pożyczki faktycznie wypłaconej pozwanej do dyspozycji w wysokości 6.000,00 złotych oraz opłaty prowizyjnej w wysokości 1.260,00 złotych, zaś umowy pożyczki z dnia 12 listopada 2019 roku jedynie w zakresie kwoty kapitału udostępnionego pozwanemu – 2.400,00 złotych.

Sąd nie uwzględnił postanowień umownych obu umów w zakresie odsetek, albowiem z treści informacyjnego formularza kredytu konsumenckiego wynika, że odsetki zostały naliczone również od postanowień, które Sąd uznał za niedozwolone.

Z zebranego w sprawie materiału dowodowego w postaci historii operacji wynika, że na poczet zobowiązania z dnia 13 maja 2019 roku pozwany – J. W. w okresie od dnia 10 czerwca 2019 roku do dnia 10 kwietnia 2020 roku uiścił 9 rat, każda w wysokości 212,42 złotych, czyli łącznie kwotę 1.911,78 złotych, natomiast na poczet umowy pożyczki z dnia 12 listopada 2019 roku, w okresie od dnia 11 grudnia 2019 roku do dnia 10 kwietnia 2020 roku uiścił 4 rat, każda w wysokości 203,47 złotych, czyli łącznie kwotę 813,88 złotych.

Powód, w toku niniejszego procesu nie wykazał, w jaki sposób zaliczał wpłaty dokonywane przez pozwanego J. W.. Jednakże z treści postanowień umów wynikało, że uiszczane wpłaty zaliczane były również na dodatkowe koszty związane z umową, a mianowicie opłatę prowizyjną oraz opłatę za Plan Komfortu.

Dlatego też Sąd uznał, że stosunek prawny z dnia 13 maja 2019 roku wiąże pozwanego jedynie w zakresie kwoty 5.348,22 złotych, zaś z dnia 12 listopada 2019 roku w zakresie kwoty 1.586,12 złotych i dlatego też uwzględnił roszczenie powoda w zakresie tej kwoty, oddalając powództwo w pozostałym zakresie.

O kosztach procesu Sąd orzekł na mocy art. 100 kpc w zw. z art. 98 § 1 ¹ kpc, który stanowi, że w razie częściowego tylko uwzględnienia żądań koszty będą wzajemnie zniesione lub stosunkowo rozdzielone. Od kwoty zasądzonej tytułem zwrotu kosztów procesu należą się odsetki, w wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego, za czas od dnia uprawomocnienia się orzeczenia, którym je zasądzono, do dnia zapłaty. Jeżeli orzeczenie to jest prawomocne z chwilą wydania, odsetki należą się za czas po upływie tygodnia od dnia jego ogłoszenia do dnia zapłaty, a jeżeli orzeczenie takie podlega doręczeniu z urzędu - za czas po upływie tygodnia od dnia jego doręczenia zobowiązanemu do dnia zapłaty.

W przedmiotowej sprawie strona powodowa wygrała proces w 61%, natomiast pozwana w 39%. Koszty procesu po stronie powodowej stanowi opłata od pozwu w wysokości 750,00 złotych, opłata skarbowa od pełnomocnictwa w wysokości 17,00 złotych oraz wynagrodzenie profesjonalnego pełnomocnika w wysokości 3.600,00 złotych, czyli łącznie kwotę 4.367,00 złotych, zaś po stronie pozwanej wynagrodzenie profesjonalnego pełnomocnika w wysokości 3.600,00 złotych oraz opłata skarbowa od pełnomocnictwa w wysokości 17,00 złotych, czyli łącznie 3.617,00 złotych.

Zatem, skoro powód wygrał proces w 61%, to powinien otrzymać od pozwanego tytułem kosztów procesu kwotę 2.663,87 złotych, zaś pozwany z uwagi na wygraną procesu w 39% powinien otrzymać od powoda kwotę 1.410,63 złotych.

Sąd dokonał kompensacji tych kosztów i orzekł o nich, jak w punkcie 3 sentencji wyroku.