Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego w Człuchowie

WYROK ZAOCZNY

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 26 października 2022 roku

Sąd Rejonowy w Człuchowie I Wydział Cywilny w składzie:

Przewodniczący:	Sędzia Sylwia Piasecka
Protokolant:	Sekretarz sądowy Marta Trzebiatowska

po rozpoznaniu w dniu 26 października 2022 roku w Człuchowie

na rozprawie

sprawy z powództwa (...) 1 Funduszu Inwestycyjnego Zamkniętego Niestandaryzowanego Funduszu Sekurytyzacyjnego z siedzibą w W.

przeciwko K. O.

o zapłatę

oddala powództwo.

Sygn. akt I C 360/22

UZASADNIENIE

Powód – (...) 1 Fundusz Inwestycyjny Zamknięty Niestandaryzowany Fundusz Sekurytyzacyjny z siedziba w W., reprezentowany przez profesjonalnego pełnomocnika w osobie radcy prawnego, wniósł pozew przeciwko K. O. o zapłat kwoty 3.502.78 złotych wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od dnia następnego po dniu wniesienia pozwu do dnia zapłaty oraz o zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kosztów procesu według norm przepisanych.

W uzasadnieniu wskazał, że dochodzona niniejszym pozwem wierzytelność powstała w wyniku świadczenia przez wierzyciela pierwotnego (...) S.A. z siedzibą w W. usług telekomunikacyjnych na rzecz pozwanej, której został przypisany indywidualny numer konta (...). Na w/w koncie znajdują się nieopłacone do dnia dzisiejszego dokumenty księgowe.

Powód zaznaczył, że wierzyciela pierwotnego i powoda łączy umowa ramowa z dnia 17 stycznia 2014 roku. Na mocy porozumienia z dnia 16 kwietnia 202 roku wierzyciel pierwotny dokonał przelewu przysługującej mu od pozwanego wierzytelności na rzecz powoda. Zbycie nastąpiło zgodnie z treścią art. 509 kc. Tym samym powód uzyskał legitymację procesową czynną w niniejszym postepowaniu. Podkreślił, że pozwany został poinformowany o cesji wierzytelności pisemnym zawiadomieniem z dnia 1 czerwca 2022 roku.

Powód podniósł, że łączna wartość zadłużenia pozwanego na dzień wniesienia pozwu wynosi kwotę 3.502,78 złotych, która obejmuje kwotę 3.094,02 złotych – suma niezapłaconych dokumentów księgowych i kwota 408,76 złotych – tytułem niezaspokojonych odsetek ustawowych za opóźnienie naliczonych przez powoda od dnia następnego po dniu wymagalności dokumentów księgowych do dnia złożenia pozwu.

Pozwana K. O., która osobiście odebrała pozew wraz z załącznikami i pouczeniami, prawidłowo wezwana na termin rozprawy nie stawiła się, nie zajęła stanowiska w sprawie w odpowiedzi na pozew i nie wniosła o przeprowadzenie rozprawy pod jej nieobecność, mimo że została pouczona o skutkach tych zaniechań.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 17 stycznia 2014 roku (...) S.A. z siedzibą w W. zawarł z powodem E. 1 Fundusz Inwestycyjny Zamknięty Niestandaryzowany Fundusz Sekurytyzacyjny z siedzibą w W. umowę ramową przelewu wierzytelności. Przedmiotem umowy było ustalenie zasad, w oparciu o które nastąpić miało przeniesienie wierzytelności w rozumieniu przepisów art. 509 kc – przez cedenta na rzecz cesjonariusza.

W dniu 16 kwietnia 2020 roku pomiędzy (...) S.A. z siedzibą w W. a powodem E. 1 Fundusz Inwestycyjny Zamknięty Niestandaryzowany Fundusz Sekurytyzacyjny z siedzibą w W. zostało zawarte porozumienie nr 71 do Umowy Ramowej Przelewu wierzytelności z dnia 17 stycznia 2014 roku. W ramach tego porozumienia cedent, po zapłacie ceny, miał dokonać na rzecz cesjonariusza przelewu wierzytelności obejmujących wierzytelności klientów indywidualnych z rynku usług mobilnych i stacjonarnych z tytułu oferty konwergentnej. Integralną częścią porozumienia był załącznik numer 3 - wykaz wierzytelności w wersji papierowej.

bezsporne, nadto dowód z innych wniosków dowodowych: kserokopia ramowej umowy przelewu wierzytelności z dnia 17 stycznia 2014 roku k. 10 – 25, kserokopia porozumienia z dnia 16 kwietnia 2020 roku k. 31 – 33, wydruk – załącznik numer 3 k. 137v.

W dniu 20 maja 2020 roku wierzyciel pierwotny – (...) S.A. z siedzibą w W. sporządził zawiadomienie o cesji wierzytelności, wskazując, że kwota sprzedanej wierzytelności wynosi 3.094,02 złotych. W dniu 21 maja 2020 roku powód sporządził przedsądowe wezwanie do zapłaty adresowane do pozwanego wskazując, że stan zadłużenia na dzień 20 maja 2020 roku wynosi kwotę 3.111,28 złotych, która obejmuje należność główną w wysokości 3.094,02 złotych oraz odsetki w wysokości 17,26 zlotych.

dowód z innych wniosków dowodowych: kserokopia przedsądowego wezwania do zapłaty z dnia 21 maja 2020 roku k. 126 - 128, zawiadomienie z dnia 20 maja 2020 k. 130 - 132.

W dniu 8 czerwca 2022 roku powód wystawił wyciąg z ksiąg rachunkowych oraz ewidencji analitycznej wierzytelności Funduszu Sekurytyzacyjnego. Zgodnie z zapisami ksiąg rachunkowych powodowi przysługiwała wierzytelność w łącznej wysokości 3.502,78 złotych, która obejmowała kwotę 3.094,02 złotych z tytułu kapitałów oraz kwota 408,76 złotych z tytułu niezaspokojonych odsetek ustawowych za opóźnienie naliczonych przez powoda od dnia następnego po dniu wymagalności dokumentów księgowych do dnia wystawienia niniejszego wyciągu.

dowód: wyciąg z dnia 8 czerwca 2022 roku k. 6 – 6v.

Sąd zważył co następuje:

Powód wywodził swoje roszczenie z cesji wierzytelności, zatem winien on wykazać istnienia wierzytelności wobec pozwanego i jej wysokość, mimo że pozwana K. O. nie stawiła się na termin rozprawy, nie zajęła stanowiska w sprawie i nie wniosła o przeprowadzenie rozprawy pod jej nieobecność.

Zatem, Sąd na mocy art. 339 § 1 k.p.c., zobligowany był do wydania wyroku zaocznego. Należy jednak przy tym podkreślić, że wydając wyrok zaoczny Sąd przyjmuje za prawdziwe twierdzenia powoda o okolicznościach faktycznych przytoczonych w pozwie lub w pismach procesowych doręczonych pozwanemu przed rozprawą, chyba że budzą one uzasadnione wątpliwości albo zostały przytoczone w celu obejścia prawa. Niezależnie bowiem od ustalenia podstawy faktycznej Sąd jest zawsze zobowiązany rozważyć, czy żądanie pozwu jest zasadne w świetle norm prawa materialnego, w szczególności czy oświadczenia zawarte w uzasadnieniu pozwu należycie uzasadniają w całości żądania pozwu i czy uwzględnienie tych żądań nie narusza obowiązujących przepisów. Ma to o tyle istotne znaczenie, że negatywny wynik takiej analizy powoduje wydanie wyroku zaocznego oddalającego powództwa, gdyż w tym zakresie nie obowiązuje domniemanie z art. 339 § 2 kpc (por. wyroki Sądu Najwyższego z dnia 7 czerwca roku, 1972 roku, III CRN 30/72, 31 marca 1999 roku, I CKU 176/97, 6 czerwca 1997 roku, I CKU 87/97, 15 marca 1996 roku, I CRN 26/96, 15 września 1967 roku, III CRN 175/67, 18 lutego 1972 roku, III CRN 539/71, L., wyrok Sądu Najwyższego z dnia 7 czerwca 1972 roku, III CRN 30/72, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 2 kwietnia 1973, III CRN 59/73). Domniemanie to dotyczy bowiem wyłącznie strony faktycznej wyroku i nie obowiązuje w zakresie prawa materialnego, a nadto zastępuje jedynie postępowanie dowodowe. Dlatego też ten wyjątkowy przepis nie może być wykładany rozszerzająco. W konsekwencji Sąd zawsze jest zobowiązany rozważyć, czy w świetle przepisów obowiązującego prawa materialnego, twierdzenia powoda uzasadniają uwzględnienie żądań pozwu.

Sąd nie może również przyjąć za prawdziwe twierdzeń powoda, jeżeli budzą one wątpliwości. W sformułowaniu art. 339 § 2 k.p.c. mowa jest o przyjęciu za prawdziwe twierdzeń powoda, jeżeli „nie budzą one uzasadnionych wątpliwości co do zgodności z prawdziwym stanem rzeczy”. Uzasadnione wątpliwości mogą powstać w wypadku, kiedy twierdzenia powoda zawarte w pozwie odnośnie stanu faktycznego sprawy, są ze sobą sprzeczne, nie zawierają pełnego stanu faktycznego pozwalającego na rozstrzygnięcie sprawy, wskazują na brak legitymacji procesowej powoda lub pozwanego itp. (porównaj: komentarz do art. 339 k.p.c. pod redakcją Zieliński – system Legalis).

Ocena zgodności z prawdą twierdzeń powoda następuje na podstawie materiału procesowego znajdującego się w aktach sprawy. Nie budzi wątpliwości, że obowiązkiem strony powodowej jest dołączenie do pozwu dowodów, które umożliwią Sądowi weryfikacje twierdzeń pozwu pod kątem spełnienia przesłanek z art. 339 k.p.c. Z treści art. 3 k.p.c. wynika obowiązek stron i ich pełnomocników do przedstawiania dowodów istotnych w sprawie.

Zdaniem Sądu brak było podstaw do ustalenia stanu faktycznego jedynie w oparciu o twierdzenia, które zostały zawarte w uzasadnieniu pozwu, tym bardziej, że powód wywodził swoje roszczenie z umowy cesji wierzytelności.

Zgodnie z treścią art. 509 k.c. przelew wierzytelności należy do czynności prawnych rozporządzających, albowiem przenosi na nabywcę wierzytelność przysługującą zbywcy, tj. prawo podmiotowe wierzyciela do żądania od dłużnika świadczenia. Dlatego też warunkiem skutecznej cesji wierzytelności jest istnienie tego prawa. Należy również podkreślić, że aby wierzytelność mogła być przedmiotem przelewu, musi być w dostateczny sposób zindywidualizowana poprzez dokładne określenie stosunku zobowiązaniowego, z którego wynika. Oznaczenie wierzytelności to wskazanie stron tego stosunku, świadczenia oraz przedmiotu świadczenia. Zatem elementy te w momencie zawierania umowy przelewu powinny być oznaczone lub przynajmniej oznaczalne. Natomiast do chwili przejścia wierzytelności z majątku zbywcy do majątku nabywcy winno nastąpić dokładne sprecyzowanie pozostałych elementów stosunku zobowiązaniowego, w ramach którego istnieje zbywana wierzytelność (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 11 maja 1999 roku, III CKN 423/99, Biul. SN 2000/1/1).

W konsekwencji braku domniemań służących dokumentom urzędowym, ocena przedstawionych przez stronę powodową dokumentów, jako dokumentów prywatnych, zwalniała stronę pozwaną z konieczności przeprowadzenia dowodu negatywnego, tj. obalenia twierdzeń strony powodowej, wywodzonych przez nią z tych dokumentów. Podkreślić należy bowiem, iż, zgodnie z treścią art. 6 kc ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z faktu tego wywodzi określone dla siebie skutki prawne. Zwrot „wywodzi skutki prawne” odnosi się do strony postępowania i ma to znaczenie, że podkreśla zależność między kierunkiem aktywności dowodowej strony, a faktami prawnymi, które ma wykazać. Przedmiotem dowodu są fakty istotne dla rozstrzygnięcia, które można nazwać jako prawne (art. 227 k.p.c.), wśród których należy wyróżnić fakty, z których strona wywodzi skutki prawne i które są opisane w hipotezach norm prawa cywilnego materialnego. Zatem przepis ten wskazuje kierunek aktywności dowodowej stron i określa - w połączeniu z normami prawa materialnego - które fakty podlegają dowodzeniu. Dlatego też powód dochodząc roszczenia związany jest ciężarem udowodnienia okoliczności uzasadniających żądanie, więc opisanych hipotezami norm prawa cywilnego materialnego znajdujących zastosowanie dla oceny stanu faktycznego. Są to fakty, z których strona wywodzi skutek prawny, a więc prawotwórcze. Powyższe wskazuje, że w pierwszej kolejności obowiązkiem sądu jest ustalenie, czy strona inicjująca proces wykazała okoliczności faktyczne, których zaistnienie determinuje możliwość jego skutecznego wpisania w odpowiednią podstawę prawną. Niemożność przeprowadzenia takiej subsumpcji, samoistnie niweczy zasadność powództwa i to niezależnie od tego, czy pozwany z kolei udowodnił podstawy faktyczne przyjętej linii obrony czy też nie. Ma to o tyle istotne znaczenie, że ciężar dowodu pozostaje w ścisłym związku z problematyką procesową dowodów i spełnia przy tym dwie zasadnicze funkcje. Po pierwsze dynamizuje postępowanie dowodowe w systemie obowiązywania zasady sporności (kontradyktoryjności) w procesie, po drugie określa wynik merytoryczny sporu (sprawy) w sytuacji krytycznej, gdy strona nie udowodni faktów istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy (por. K. Piasecki, Kodeks cywilny. Księga pierwsza. Część ogólna. Komentarz, Zakamycze, 2003 r.). Oznacza to zatem, że Sąd tylko wyjątkowo winien ingerować w przebieg postępowania dowodowego dopuszczając dowody z urzędu, które to uprawnienie wynika z treści przepisu art. 232 k.p.c. Zgodnie bowiem z przyjętą linią orzecznictwa obowiązek wskazania dowodów, potrzebnych dla rozstrzygnięcia sprawy, obciąża przede wszystkim strony (por. wyrok Sądu Najwyższego z 24 października 1996 r., III CKN 6/96, OSNC 1997/3/29), ponieważ Sąd został wyposażony jedynie w uprawnienie, a nie obowiązek, dopuszczenia dalszych jeszcze, nie wskazanych przez żadną ze stron, dowodów, kierując się przy tym własną oceną, czy zebrany w sprawie materiał jest - czy też nie jest - dostateczny do jej rozstrzygnięcia (art. 316 § 1 in principio k.p.c.). Dlatego też Sąd powinien korzystać z przewidzianego w art. 232 zd. 2 k.p.c. uprawnienia powściągliwie i z umiarem, pamiętając, że taka inicjatywa należy przede wszystkim do samych stron i że cały rozpoznawany spór jest ich sprawą, a nie sądu. Podkreślić również należy, że zasada kontradyktoryjności winna być całkowicie zachowana zwłaszcza wówczas, gdy strony korzystają z pomocy profesjonalnych pełnomocników.

W przedmiotowej sprawie powód celem wykazania zasadności i wysokości dochodzonego roszczenia przedłożył umowę ramową cesji wierzytelności z dnia 17 stycznia 2014 roku, porozumienie nr 71 do umowy ramowej z dnia 16 kwietnia 2020 roku wraz z załącznikiem numer 3, zawiadomienie o cesji wierzytelności z dnia 20 maja 2020 roku, przedsądowe wezwanie do zapłaty z dnia 21 maja 2020 roku oraz wyciąg z ksiąg rachunkowych oraz ewidencji analitycznej wierzytelności z dnia 8 czerwca 2022 roku.

W ocenie Sądu zaoferowany w sprawie materiał dowodowy przesądza jedynie fakt istnienie przelewanej wierzytelności, jak i fakt cesji.

Strona powodowa nie przedłożyła natomiast pierwotnej umowy, która była podstawą dochodzonego roszczenia, jak również dokumentów w postaci faktur, z których wynikałaby kwota dochodzona pozwem.

W konsekwencji tego Sąd nie miał możliwości zweryfikowania treści umowy, która łączyła pozwanego, z poprzednikiem prawnym powoda. Natomiast brak dokumentów finansowych, które powód wskazuje w pozwie uniemożliwiły Sądowi zweryfikowanie kwot wskazanych w tych dokumentach finansowych. Ma to o tyle istotne znaczenie, że z porównania treści dokumentów w postaci przedsądowego wezwania do zapłaty i zawiadomienia o cesji wierzytelności, które zostały wystawione dzień po dniu wynikają różne kwoty. Zatem Sąd powziął wątpliwości jaka faktycznie kwota była przedmiotem cesji wierzytelności i czy przysługiwała ona także poprzednikowi prawnemu w całym zakresie.

Istotnym jest również, że powód nie wykazał aby on i poprzednik prawny podjęli próbę doręczenia powyższych pism pozwanej K. O.. Powód nie przedstawił bowiem żadnego dowodu w postaci nadania tej korespondencji do pozwanej czy też zwrotnych potwierdzeń odbioru.

Odnosząc się natomiast do wyciągu z ksiąg rachunkowych oraz ewidencji analitycznej wierzytelności powodowego Funduszu, to należy zaznaczyć, że jako dokument prywatny nie korzystał on z domniemań związanych z mocą dokumentu urzędowego.

W ocenie Sądu wyciąg z ksiąg funduszu ma moc jedynie dokumentu prywatnego, a przez to nie przesądza przejścia wierzytelności na rzecz strony powodowej. W tym miejscu wskazać należy jedynie krótko na treść wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 11 lipca 2011 r. (P 1/10), stwierdzającego niekonstytucyjność art. 194 ustawy z dnia 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych w części, w jakiej nadawał moc prawną dokumentu urzędowego księgom rachunkowym i wyciągom z ksiąg rachunkowych funduszu sekurytyzacyjnego w postępowaniu cywilnym prowadzonym wobec konsumenta, a mianowicie jego niezgodność z art. 2, art. 32 ust. 1 zdanie pierwsze i art. 76 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej (OTK-A 2011/6/53, Dz.U.2011/152/900).

Wobec powyższego, skoro powód nie wykazał zasadności i wysokości dochodzonego roszczenia, to powództwo należało oddalić w całości.