Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego w Człuchowie

WYROK ZAOCZNY

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 8 kwietnia 2022 roku

Sąd Rejonowy w Człuchowie I Wydział Cywilny w składzie:

Przewodniczący:	Sędzia Sylwia Piasecka
Protokolant:	p.o. protokolanta sądowego Łukasz Talarczyk

po rozpoznaniu w dniu 8 kwietnia 2022 roku w Człuchowie

na rozprawie

sprawy

z powództwa (...) Niestandaryzowany Sekurytyzacyjny Fundusz Inwestycyjny Zamknięty z siedzibą w G.

przeciwko J. M.

o zapłatę

1.  zasądza od pozwanej J. M. na rzecz powoda (...) Niestandaryzowanego Sekurytyzacyjnego Funduszu Inwestycyjnego Zamkniętego z siedzibą w G. kwotę 4.500,00 zł (cztery tysiące pięćset złotych) z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 28 grudnia 2021 roku do dnia zapłaty,

2.  oddala powództwo w pozostałym zakresie,

3.  zasądza od pozwanej J. M. na rzecz powoda (...) Niestandaryzowanego Sekurytyzacyjnego Funduszu Inwestycyjnego Zamkniętego z siedzibą w G. kwotę 1.297,52 zł (tysiąc dwieście dziewięćdziesiąt siedem złotych pięćdziesiąta dwa grosze) wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego za czas od dnia uprawomocnienia się orzeczenia do dnia zapłaty - tytułem zwrotu kosztów procesu,

4.  nadaje wyrokowi rygor natychmiastowej wykonalności.

Sygn. akt I C 670/21

UZASADNIENIE

Powód – (...) Niestandaryzowany Sekurytyzacyjny Fundusz Inwestycyjny Zamknięty z siedzibą w G., reprezentowany przez profesjonalnego pełnomocnika w osobie radcy prawnego złożył pozew przeciwko J. M. o zapłatę kwoty 7.970,69 złotych wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty oraz o zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kosztów procesu według norm przepisanych.

W uzasadnieniu wskazał, że przedmiotowa wierzytelność powstała w wyniku zawarcia przez stronę pozwaną z (...) sp. z o.o. z siedzibą w W. (wierzyciel pierwotny) w dniu 14 marca 2018 roku umowy pożyczki odnawialnej o numerze (...). Przedmiotem wskazanej umowy było udzielenie pozwanemu pożyczki odnawialnej w kwocie 6.000,00 złotych w formie limitu, wypłaconej bezgotówkowo na rachunek bankowy pożyczkobiorcy. Pożyczka spełniała wymogi ustawy z dnia 12 maja 2011 roku o kredycie konsumenckim. Powód podkreślił, że pomimo upływu terminu płatności określonego w umowie pożyczki, strona pozwana nie wywiązała się z przyjętego na siebie zobowiązania, co poskutkowało postawieniem w stan wymagalności całego zobowiązania z dniem 13 sierpnia 2018 roku. Ponadto podniósł, że w dniu 2 sierpnia 2021 roku wierzyciel pierwotny dokonał przelewu przysługującej mu od strony pozwanej wierzytelności na jego rzecz. Powód zawiadomił pozwanego o nabyciu przedmiotowej wierzytelności.

Powód wskazał, że roszczenie jest wymagalne od dnia 13 sierpnia 2018 roku oraz, że łączna wartość przedmiotowej wierzytelności, na dzień przygotowania pozwu wynosi kwotę 7.970,69 złotych. Obejmuje ona sumę niespłaconego kapitału udzielonej pożyczki w wysokości 4.920,00 złotych, sumę odsetek karnych i umownych za opóźnienie w wysokości 2.091,49 złotych oraz suma opłat związanych z udzieleniem i obsługą pożyczki zgodnie z tabelą opłat w wysokości 959,20 złotych.

Pozwana – J. M. nie stawiła się na termin rozprawy, nie zajęła stanowiska w sprawie w odpowiedzi na pozew oraz nie wniosła o przeprowadzenie rozprawy pod jej nieobecność, pomimo pouczenia jej o ujemnych skutkach tych zaniechań.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 14 marca 2018 roku pozwana J. M. zawarła z (...) sp. z o.o. (prowadzącą działalność pod marką E.) z siedzibą w W. umowę pożyczki odnawialnej nr (...). Przedmiotem tej umowy było udzielenie pożyczkobiorcy przez E. pożyczki odnawialnej, wypłacanej w formie bezgotówkowej na rachunek bankowy lub za pomocą czeku giro, na zasadach określonych w umowie. Pożyczkobiorca zobowiązał się zwrócić wypłacone mu środki wraz z oprocentowaniem i innymi opłatami, na zasadach określonych w umowie.

Całkowita kwota pożyczki, czyli kwota udostępnionych pożyczkobiorcy środków pieniężnych w formie limitu wynosiła 6.000,00 złotych, natomiast całkowita kwota do zapłaty przez pożyczkobiorcę, przy założeniu, że pożyczkobiorca wypłacił limit w całości od razu po zawarciu umowy i spłacał go przez comiesięczne spłaty kwoty odnawialnej, na zasadach określonych w umowie, wynosi 7.797,00 złotych. Wysokość comiesięcznej spłaty wybranej przez pożyczkobiorcę Kwoty Minimalnej, wynosiła 360,00 złotych. natomiast w przypadku gdy kwota pozostałych do spłaty opłat, odsetek i kapitału pożyczki była mniejsza niż kwota minimalna, pożyczkobiorca zobowiązany był do zapłaty tej mniejszej kwoty.

Pożyczkobiorca był zobowiązany do uiszczenia prowizji i opłat wymienionych w tabeli opłat i prowizji.

dowód: umowa pożyczki odnawialnej nr (...) k. 31 – 37.

W przypadku braku płatności w terminie E. wysyłał wezwanie do zapłaty w formie pisemnej lub w formie dokumentowej, natomiast w przypadku niespłacenia wskazanej w nim kwoty w terminie, mógł ponawiać wysyłanie wezwań do zapłaty w odstępach dwutygodniowych, liczonych od wskazanego w poprzednim wezwaniu terminu do zapłaty lub przekazać sprawę pożyczkobiorcy firmie windykacyjnej.

W przypadku zalegania przez pożyczkobiorcę z zapłatą równowartości dwóch kwot minimalnych, E. miał prawo wypowiedzieć niniejszą umowę z zachowaniem 30 dniowego okresu wypowiedzenia. Wypowiedzenie takie mogło nastąpić w formie pisemnej lub w postaci elektronicznej na trwałym nośniku lub w wezwaniu do zapłaty, które nie wymaga dla skuteczności podpisów osób uprawnionych do reprezentowania E..

Po upływie okresu wypowiedzenia pożyczkobiorca zobowiązany jest zwrócić E. wszystkie kwoty wraz z należnymi opłatami i odsetkami.

dowód: umowa pożyczki odnawialnej nr (...) k. 31 – 37.

W dniu 15 marca 2018 roku z rachunku (...) na rachunek (...) nastąpiła wypłata pożyczki E. w wysokości 4.500,00 złotych. Tego samego dnia z rachunku (...) na rachunek (...) dokonano przelewu kwoty 420,00 złotych tytułem opłaty pośrednika.

dowód z innych wniosków dowodowych: przelewy z rachunku k. 40 – 41.

W dniu 4 lipca 2018 roku pożyczkodawca - wierzyciel pierwotny wystawił trzecie ostateczne wezwanie do zapłaty, w którym wzywał pozwaną J. M. do zapłaty, najpóźniej do dnia 14 lipca 2018 roku, zaległej kwoty 6.028,82 złotych wynikającej z zawartej umowy i wyliczonej na dzień 14 lipca 2018 roku wskazując, że na powyższą kwotę składają się niezapłacony kapitał pożyczki, odsetki i opłaty naliczane zgodnie z Tabelą opłat i prowizji. Jednocześnie poinformował, że w przypadku braku terminowej spłaty nastąpi zablokowanie możliwości dokonywania wypłat oraz wypowiedział pozwanej umowę z zachowaniem 14 - dniowego terminu wypowiedzenia.

dowód z innych wniosków dowodowych: kserokopia pisma z dnia 4 lipca 2018 roku k. 39.

Na podstawie umowy przelewu wierzytelności, zawartej w formie aktu notarialnego w dniu 2 sierpnia 2021 roku, powód nabył wierzytelność wobec pozwanej J. M..

O przejęciu wierzytelności przez powoda pozwana J. M. została zawiadomiona.

dowód: umowa przelewu wierzytelności z dnia 2 sierpnia 2021 roku k. 11 - 17, dowód z innych wniosków dowodowych: wydruk – oświadczenie o przyjęciu zapłaty z dnia 7 września 2021 roku k. 27, wydruk z wyciągu z załącznika do umowy sekurytyzacyjnej z dnia 2 sierpnia 2021 roku k. 30, pismo z dnia 1 października 2021 roku k. 42, zawiadomienie o cesji wierzytelności k. 43 – 44, pismo informacyjne k. 45.

Sąd zważył następujący stan faktyczny:

Powództwo zasługuje na częściowe uwzględnienie, mimo że pozwana J. M. - prawidłowo wezwana na termin rozprawy nie stawiła się, nie zajęła stanowiska w sprawie w odpowiedzi na pozew, jak również nie wniosła o przeprowadzenie rozprawy pod jej nieobecność, pomimo pouczenia jej o skutkach tych zaniechań. Uzasadniało to zatem, stosownie do treści art. 339§2 kpc, uwzględnienie podstawy faktycznej powoda i w konsekwencji wydanie wyroku zaocznego. Podkreślić jednak należy, że wydanie wyroku zaocznego może nastąpić tylko wówczas, gdy Sąd rozpoznający sprawę, nie ma żadnych uzasadnionych wątpliwości co do prawdziwości twierdzeń powoda o okolicznościach faktycznych przytoczonych w pozwie. Niezależnie bowiem od ustalenia podstawy faktycznej Sąd jest zawsze zobowiązany rozważyć, czy żądanie pozwu jest zasadne w świetle norm prawa materialnego. Negatywny natomiast wynik takiej analizy powoduje wydanie wyroku zaocznego oddalającego powództwa, gdyż w tym zakresie nie obowiązuje domniemanie z art. 339 § 2 kpc (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 7 czerwca 1972 roku, III CRN 30/72, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 2 kwietnia 1973, III CRN 59/73). Dlatego też obowiązkiem strony powodowej jest dołączenie do pozwu dowodów, które umożliwią Sądowi weryfikacje twierdzeń pozwu pod kątem spełnienia przesłanek z art. 339 kpc. Brak jakichkolwiek dokumentów powoduje, że przytoczone okoliczności budzą wątpliwości co skutkuje oddaleniem powództwa - nawet przy biernej postawnie strony pozwanej - gdyż nie jest możliwym przyjęcie za prawdziwych twierdzeń pozwu. Tym bardziej, że z treści art. 3 k.p.c. wynika obowiązek stron i ich pełnomocników do przedstawiania dowodów istotnych w sprawie.

W toku niniejszego procesu strona powodowa winna udowodnić zarówno zasadność, jak i wysokość określonej wierzytelności. Zgodnie bowiem z treścią art. 6 kc ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z faktu tego wywodzi określone dla siebie skutki prawne, tym bardziej, że ciężar dowodu pozostaje w ścisłym związku z problematyką procesową dowodów i spełnia przy tym dwie zasadnicze funkcje. Po pierwsze dynamizuje postępowanie dowodowe w systemie obowiązywania zasady sporności (kontradyktoryjności) w procesie, po drugie określa wynik merytoryczny sporu (sprawy) w sytuacji krytycznej, gdy strona nie udowodni faktów istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy (por. K. Piasecki, Kodeks cywilny. Księga pierwsza. Część ogólna. Komentarz, Zakamycze, 2003 r.). Oznacza to, że Sąd tylko wyjątkowo winien ingerować w przebieg postępowania dowodowego dopuszczając dowody z urzędu, które to uprawnienie wynika z treści przepisu art. 232 k.p.c. Ponadto, zgodnie z przyjętą linią orzecznictwa, obowiązek wskazania dowodów potrzebnych dla rozstrzygnięcia sprawy, obciąża przede wszystkim strony (por. wyrok Sądu Najwyższego z 24 października 1996 r., III CKN 6/96, OSNC 1997/3/29), ponieważ Sąd został wyposażony jedynie w uprawnienie, a nie obowiązek, dopuszczenia dalszych jeszcze, nie wskazanych przez żadną ze stron, dowodów, kierując się przy tym własną oceną, czy zebrany w sprawie materiał jest - czy też nie jest - dostateczny do jej rozstrzygnięcia (art. 316 § 1 in principio k.p.c.). Dlatego też Sąd powinien korzystać z przewidzianego w art. 232 zd. 2 k.p.c. uprawnienia powściągliwie i z umiarem, pamiętając, że taka inicjatywa należy przede wszystkim do samych stron i że cały rozpoznawany spór jest ich sprawą, a nie sądu. Podkreślić również należy, że zasada kontradyktoryjności winna być całkowicie zachowana zwłaszcza wówczas, gdy strony korzystają z pomocy profesjonalnych pełnomocników.

W przedmiotowej sprawie powód wywodził swoje roszczenie z umowy przelewu wierzytelności, na podstawie której nabył on wierzytelność wobec pozwanej J. M. wynikającą z umowy pożyczki odnawialnej nr (...).

W myśl art. 509 k.c. wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania. Wówczas wraz z wierzytelnością przechodzą na nabywcę wszelkie związane z nią prawa, w tym również roszczenie o zaległe odsetki. Podkreślić należy, że warunkiem skutecznej cesji wierzytelności jest istnienie tego prawa. Aby wierzytelność mogła być przedmiotem przelewu, musi być w dostateczny sposób zindywidualizowana poprzez dokładne określenie stosunku zobowiązaniowego, z którego wynika. Judykatura przyjęła, że oznaczenie wierzytelności to wskazanie stron tego stosunku, świadczenia oraz przedmiotu świadczenia. Elementy te w momencie zawierania umowy przelewu powinny być oznaczone lub przynajmniej oznaczalne. Natomiast do chwili przejścia wierzytelności z majątku zbywcy do majątku nabywcy winno nastąpić dokładne sprecyzowanie pozostałych elementów stosunku zobowiązaniowego, w ramach którego istnieje zbywana wierzytelność (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 11 maja 1999 r., III CKN 423/99, Biul. SN 2000, nr 1, s. 1).

Z powyższego wynika zatem, że skuteczne wywodzenie uprawnień z faktu nabycia wierzytelności na podstawie umowy cesji wymaga udowodnienia bez wątpliwości, że do cesji konkretnej wierzytelności doszło. Warunkiem otrzymania należności przez nabywcę jest udowodnienie, że takie prawo przysługiwało pierwotnemu wierzycielowi. Dlatego też żądanie zapłaty należności w sytuacji, gdy doszło do sprzedaży jej przez pierwotnego wierzyciela musi być udokumentowane w sposób wykluczający jakiekolwiek wątpliwości dłużnika co do wierzyciela uprawnionego do zapłaty, szczególnie aktualizuje się to w sytuacji, gdy te same wierzytelności coraz częściej przelewane są wielokrotnie i uczestniczą w tym podmioty profesjonalnie zajmujące się obrotem wierzytelnościami, co przybiera aktualnie coraz większy rozmiar (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 12 lipca 2006 roku, V CSK 187/06).

Zgodnie natomiast z treścią art. 720 k.c., przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości. Umowa pożyczki, której wartość przenosi pięćset złotych, powinna być stwierdzona pismem. Z kolei w myśl art. 3 ust. 1 i ust. 2 pkt 1 ustawy z dnia 12 maja 2011 roku o kredycie konsumenckim (tj. Dz. U. z 2014 roku, poz. 1497 ze zm.) przez umowę o kredyt konsumencki rozumie się umowę o kredyt w wysokości nie większej niż 255.550,00 zł albo równowartość tej kwoty w walucie innej niż waluta polska, który kredytodawca w zakresie swojej działalności udziela lub daje przyrzeczenie udzielenia konsumentowi, przy czym za umowę o kredyt konsumencki uważa się między innymi umowę pożyczki.

Przy umowie pożyczki, głównymi świadczeniami stron są, po stronie pożyczkodawcy udostępnienie określonych środków finansowych do korzystania na określony okres czasu, a ze strony pożyczkobiorcy, zwrot tych środków. Umowa pożyczki została przy tym ukształtowania w kodeksie cywilnym w taki sposób, że co do zasady może być zarówno umową odpłatną, jak i nieodpłatną.

W przypadku zawarcia przez strony odpłatnej umowy pożyczki, wynagrodzenie pożyczkodawcy winno być wyraźnie określone w umowie. Co do zasady formę wynagrodzenia za korzystanie z cudzego kapitału stanowią odsetki, ewentualnie zapłata prowizji. Istotnym jest również, że umowa pożyczki, sformułowana zgodnie z zasadami uczciwego i rzetelnego obrotu na rynku kapitałowym, powinna jasno określać, które opłaty i prowizje stanowią zysk pożyczkodawcy, a które są pobierane na pokrycie konkretnych kosztów ponoszonych przez niego w związku z zawartą umową i jej obsługą. Dlatego też za niedozwolone klauzule umowne, w świetle art. 385 ¹ § 1 k.c., należy uznać te postanowienie umowne, które pod postacią opłaty pobieranej formalnie na poczet pokrycia kosztów konkretnych czynności, w rzeczywistości stanowią dla pożyczkodawcy źródło dodatkowego zysku, ukryte przed konsumentem, pozwalającego mu omijać przepisy dotyczące wysokość odsetek maksymalnych oraz niedopuszczalności kary umownej za niespełnienie świadczenia pieniężnego (art. 483 § 1 k.c.).

Z powyższego wynika zatem, że w procesie związanym z wykonaniem umowy pożyczki powód jest zobowiązany udowodnić, że strony zawarły umowę tej kategorii, a także, że przeniósł na własność biorącego pożyczkę określoną w umowie ilości pieniędzy albo rzeczy oznaczonych co do gatunku, jak również, że umowa pożyczki sformułowana jest zgodnie z zasadami uczciwego i rzetelnego obrotu na rynku kapitałowym, czyli jasno określa, które opłaty i prowizje stanowią zysk pożyczkodawcy, a które są pobierane na pokrycie konkretnych kosztów ponoszonych przez niego w związku z zawartą umową i jej obsługi. Natomiast biorący pożyczkę winien wykazać wykonanie swego świadczenia w postaci zwrotu tej samej ilości pieniędzy albo tej samej ilości rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości, przy czym obie strony są obowiązane wskazywać dowody dla stwierdzenia faktów, z których wywodzą skutki prawne.

Powód w celu wykazania zasadności i wysokości dochodzonego roszczenia przedłożył umowę pożyczki odnawialnej nr (...) z dnia 15 marca 2018 roku, umowę przelewu wierzytelności z dnia 2 sierpnia 2021 roku, trzecie ostateczne wezwanie do zapłaty oraz przelewy z rachunku.

W ocenie Sądu z zaoferowanego w sprawie materiału dowodowego bezsprzecznie wynika, że pozwana J. M. zawarła z poprzednikiem prawnym powoda umowę pożyczki odnawialnej oraz, że powód nabył wierzytelność wobec pozwanej. Jednakże Sąd powziął wątpliwości co do wysokości dochodzonego roszczenia, albowiem z przedłożonego wydruku przelewu wynika, że wypłacona została jedynie kwota 4.500,00 złotych tytułem pożyczki, mimo że w umowie została wskazana kwota 6.000,00 złotych, natomiast z wezwania do zapłaty z dnia 4 lipca 2018 roku wynika, że pozwana została zobowiązana do uiszczenia kwoty 6.028,82 złotych.

Wprawdzie z treści wezwania do zapłaty i umowy wynika, że oprócz kapitału pożyczki, pozwana zobowiązana była również do uiszczenia odsetek i opłat naliczanych zgodnie z Tabelą opłat i prowizji, jednakże zdaniem Sądu, powód w toku niniejszego procesu nie wykazał w jaki sposób odsetki te zostały wyliczone, a nadto nie przedłożył Tabeli opłat i prowizji, z której wynikałby rodzaj i wysokość tych opłat, jak również wysokość prowizji. Jedynie z przelewu wynika, że tytułem opłaty pośrednika w dniu zawarcia umowy została przelana kwota 420,00 złotych.

W konsekwencji Sąd nie miał możliwości zweryfikowania wysokości i rodzaju tych opłat w stosunku do faktycznie udzielonej pozwanej do dyspozycji kwoty.

Zatem powód pozbawił Sąd możliwości zweryfikowania wysokości i rodzaju tych dodatkowych kosztów, które składały się na całkowitą kwotę do zapłaty.

Istotnym jest również, że powód dochodzi od pozwanej kwoty 7.970,69 złotych, która stanowi praktycznie całość kwoty, którą pozwana J. M. powinna spłacić pierwotnemu wierzycielowi – pożyczkodawcy mimo, że wierzyciel pierwotny wzywał ją do uiszczenia kwoty 6.028,82 złotych.

Z zaoferowanego natomiast w sprawie materiału dowodowego absolutnie nie wynika w jaki sposób powód wyliczył tę kwotę, tym bardziej, że pozwanej została udostępniona jedynie kwota 4.500,00 złotych.

Na marginesie należy również zauważyć, że w treści wezwania do zapłaty, zawierającego wypowiedzenie umowy został wskazany 14 - dniowy termin, mimo że w umowie jest to termin 30 - dniowy.

Wobec powyższego, skoro powód nie wykazał wysokości dochodzonego roszczenia, jak również, że faktycznie nabył tą wierzytelność w takiej wysokości, jakiej dochodzi w pozwie, to Sąd uwzględnił powództwo jedynie w zakresie faktycznie udostępnionej pozwanej do dyspozycji kwoty.

Dlatego też orzekł jak w punkcie 2 sentencji.