Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego w Człuchowie

UZASADNIENIE

Powód P. (...) z siedzibą we W. wniósł pozew przeciwko I. P. o zapłatę kwoty 5 548,47 zł z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty oraz o zasądzenie kosztów procesu.

W uzasadnieniu pozwu powód wskazał, iż pozwana I. P. na podstawie umowy pożyczki o nr (...), zawartej w dniu 24-08-2015r. otrzymała określoną kwotę pieniężną i jednocześnie zobowiązała się do jej zwrotu. Powód podkreślił, iż mimo upływu wyznaczonego terminu, pozwana nie dokonała zapłaty, wobec czego w dniu 19 września 2017 roku, (...) Sp. z o.o. zawarł z powodem P. (...) z siedzibą we W. umowę przelewu wierzytelności, cedując na jego rzecz całość praw i obowiązków wynikających z umowy zawartej przez stronę pozwaną z wierzycielem pierwotnym. Powód wywodził, iż w skład dochodzonej należności w kwocie 5 548,47 zł wchodzi: kwota 4 000,00 zł tytułem należności głównej, kwota 400,00 zł tytułem należności ubocznych naliczonych przez wierzyciela pierwotnego, kwota 1 148,47 zł tytułem skapitalizowanych odsetek, na które składają się przejęte w drodze cesji wierzytelności odsetki wierzyciela pierwotnego naliczane zgodnie z postanowieniami umowy odpowiednio od niezapłaconej kwoty należności głównej oraz odsetki ustawowe za opóźnienie naliczane przez stronę powodową od należności głównej za okres po dniu cesji do dnia poprzedzającego dzień złożenia pozwu.

W piśmie procesowym z dnia 14 grudnia 2018 roku powód dookreślił, iż dochodzone w niniejszej sprawie roszczenie stało się wymagalne dnia 23 września 2015 roku. W związku z tym wywodził, iż dochodzona pozwem należność nie jest przedawniona.

Pozwana I. P. nie złożyła odpowiedzi na pozew, pomimo prawidłowego wezwania i pouczenia o skutkach niestawiennictwa, nie stawiła się na rozprawie wyznaczonej w sprawie, nie złożyła w niniejszej sprawie żadnych wyjaśnień ani nie żądała przeprowadzenia rozprawy pod swoją nieobecność. Nie zgłosiła więc również zarzutu przedawnienia.

W dniu 05 lutego 2019 roku Sąd wydał w sprawie wyrok zaoczny, w którym powództwo oddalił.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 19 września 2017 roku powód P. (...) z siedzibą we W. zawarł z (...) sp. z o.o. z siedzibą w W. (dawniej (...) sp. z o.o. S.K.A.) umowę przelewu wierzytelności w ramach transakcji sekurytyzacji. Przedmiotem tej umowy były wymagalne wierzytelności pieniężne, które wynikały z umów pożyczek gotówkowych (kredytów konsumenckich) zawartych pomiędzy dłużnikami a spółką (...) sp. z o.o. oraz pomiędzy dłużnikami a spółką (...) sp. z o.o. Wśród nabytych wierzytelności wskazano m.in. wierzytelność przysługującą wobec dłużniczki I. P. z tytułu umowy nr (...) z dnia 24-08-2015 r. w wysokości 4 000,00 zł tytułem kapitału, 870,00 zł tytułem odsetek oraz 459,00 zł tytułem kosztów.

(dowód: umowa przelewu wierzytelności z dnia 19-09-2017r. k. 10-13, wyciąg z elektronicznego załącznika do umowy cesji k. 14)

W dniu 28 maja 2018 roku (...) S.A. w W. sporządził pism, w treści którego przypominano pozwanej o posiadanym długu wynikającym z umowy pożyczki nr (...) z dnia 24-08-2015 r. zawartej z (...) sp. z o.o. Jednocześnie w piśmie wskazano, że spłata całości zadłużenia w kwocie 5 520,78 zł do dnia 04 czerwca 2018 roku lub podpisanie porozumienia ratalnego spowoduje odstąpienie od działań zmierzających do wyegzekwowania długu z wykorzystaniem przymusu państwowego.

( dowód: pismo z dnia 28-05-2018 r. k. 15)

W dniu 15 listopada 2018 r. powód P. (...) z siedzibą we W. wystawił wyciąg z ksiąg rachunkowych funduszu sekurytyzacyjnego i ewidencji analitycznej nr S/453/44/ (...), w którym na podstawie ksiąg rachunkowych stwierdził, że w dniu 19 września 2017 r. nabył od (...) sp. z o.o. z siedzibą w W. wierzytelność wobec pozwanej I. P. z tytułu umowy Ramowej umowy pożyczki o nr (...), a saldo zadłużenia z tego tytułu na dzień wystawienia wyciągu wynosi łącznie 5 548,47 zł, w tym: kwota 4 000,00 zł z tytułu należności głównej, kwota 1 148,47 zł z tytułu odsetek oraz kwota 400,00 zł z tytułu kosztów.

(dowód: wyciąg z ksiąg rachunkowych k. 9)

Pozew w niniejszej sprawie został wniesiony w dniu 20 listopada 2018 roku.

( porównaj: data nadania w placówce pocztowej k. 19)

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo nie zasługiwało na uwzględnienie.

W niniejszej sprawie pozwana I. P. – mimo pouczenia o skutkach bezczynności – nie stawiła się na posiedzeniu wyznaczonym na rozprawę, jak również nie wypowiedziała się co do twierdzeń podnoszonych przez powoda w uzasadnieniu pozwu.

Stosownie do przepisu art. 339 § 1 i 2 k.p.c. jeżeli pozwany nie stawił się na posiedzenie wyznaczone na rozprawę albo mimo stawienia się nie bierze udziału w rozprawie, sąd wyda wyrok zaoczny, przyjmując za prawdziwe twierdzenia powoda o okolicznościach faktycznych przytoczonych w pozwie lub w pismach procesowych doręczonych pozwanemu przed rozprawą, chyba że budzą one uzasadnione wątpliwości albo zostały przytoczone w celu obejścia prawa.

Przepis art. 339 § 2 k.p.c. ustanawia domniemanie prawdziwości twierdzeń powoda dotyczących okoliczności faktycznych w wypadku bezczynności pozwanego, chyba że budzą one uzasadnione wątpliwości albo zostały przytoczone w celu obejścia prawa. Domniemanie to dotyczy wyłącznie strony faktycznej wyroku i nie obowiązuje w zakresie prawa materialnego. Domniemanie to zastępuje jedynie postępowanie dowodowe. Ten wyjątkowy przepis nie może być wykładany rozszerzająco ( uzasadnienie wyroku Sądu Najwyższego z dnia 18.2.1972 r., III CRN 539/71, Legalis). Zatem sąd zawsze jest zobowiązany rozważyć, czy w świetle przepisów obowiązującego prawa materialnego, twierdzenia powoda uzasadniają uwzględnienie żądań pozwu, w zakresie tym bowiem nie obowiązuje domniemanie z art. 339 § 2 k.p.c., negatywny zaś wynik takich rozważań powoduje wydanie wyroku zaocznego oddalającego powództwo ( porównaj: wyroki Sądu Najwyższego z dnia: 7.6.1972 r. III CRN 30/72, 31.3.1999 r., I CKU 176/97, 6.6.1997 r., I CKU 87/97, 15.3.1996 r., I CRN 26/96, 15.9.1967 r., III CRN 175/67).

Treść przepisu art. 339 § 2 k.p.c. wskazuje, iż domniemanie prawdziwości twierdzeń powoda nie obowiązuje, jeżeli budzą one uzasadnione wątpliwości lub zostały przytoczone w celu obejścia prawa. Z brzmienia przepisu wynika, że chodzi tu o kwalifikowaną postać wątpliwości, a mianowicie muszą być one uzasadnione. Te uzasadnione wątpliwości mogą powstać, np. gdy podane w pozwie okoliczności stają w sprzeczności z faktami powszechnie znanymi (art. 228 § 1 k.p.c.) lub faktami znanymi sądowi urzędowo (art. 228 § 2 k.p.c.). Uzasadnione wątpliwości mogą też powstać w wypadku, kiedy twierdzenia powoda zawarte w pozwie odnośnie do stanu faktycznego sprawy są ze sobą sprzeczne, nie zawierają pełnego stanu faktycznego pozwalającego na rozstrzygnięcie sprawy, wskazują na brak legitymacji procesowej powoda lub pozwanego itp. ( porównaj: komentarz do art. 339 k.p.c. pod redakcją Zieliński – system Legalis)

W przypadku, gdy sąd poweźmie wątpliwości co do zgodności twierdzeń powoda z rzeczywistym stanem rzeczy, nie może wydać wyroku zaocznego, opierając się tylko na twierdzeniach powoda o okolicznościach faktycznych. Należy przeprowadzić postępowanie dowodowe w celu wyjaśnienia powstałych wątpliwości co do faktów bądź ustalenia, czy powód zmierza do obejścia prawa ( porównaj: wyrok Sądu Najwyższego z dnia 7 czerwca 1972r. III CRN 30/72, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 2 kwietnia 1973r. III CRN 59/73, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 31 marca 1999r. I CKU 176/97, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 15 marca 1996r. I CRN 26/96). Podkreślenia wymaga fakt, iż zgodnie z ogólnym ciężarem dowodowym to strona powodowa powinna udowodnić, że określona wierzytelność jej przysługuje - jako wierzyciel dochodzący zaspokojenia wierzytelności, powinien wykazać podstawę (źródło) zobowiązania pozwanego, jak i jego wysokość. Zgodnie bowiem z art. 6 k.c. ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z faktu tego wywodzi skutki prawne, tym bardziej, że ciężar dowodu pozostaje w ścisłym związku z problematyką procesową dowodów i spełnia dwie zasadnicze funkcje. Po pierwsze dynamizuje postępowanie dowodowe w systemie obowiązywania zasady sporności (kontradyktoryjności) w procesie, a po drugie określa wynik merytoryczny sporu (sprawy) w sytuacji krytycznej, gdy strona nie udowodni faktów istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy (por. K. Piasecki, Kodeks cywilny. Księga pierwsza. Część ogólna. Komentarz, Zakamycze, 2003 r.). Oznacza to zatem, że Sąd tylko wyjątkowo winien ingerować w przebieg postępowania dowodowego dopuszczając dowody z urzędu, które to uprawnienie wynika z treści przepisu art. 232 k.p.c. Zgodnie bowiem z przyjętą linią orzeczniczą obowiązek wskazania dowodów, potrzebnych dla rozstrzygnięcia sprawy, obciąża przede wszystkim strony (por. wyrok Sądu Najwyższego z 24 października 1996 r., III CKN 6/96, OSNC 1997/3/29), ponieważ Sąd został wyposażony jedynie w uprawnienie, a nie obowiązek, dopuszczenia dalszych jeszcze, nie wskazanych przez żadną ze stron, dowodów, kierując się przy tym własną oceną, czy zebrany w sprawie materiał jest – czy też nie jest – dostateczny do jej rozstrzygnięcia ( art. 316 § 1 in principio k.p.c. ). Dlatego też Sąd powinien korzystać z przewidzianego w art. 232 zd. 2 k.p.c. uprawnienia powściągliwie i z umiarem, pamiętając, że taka inicjatywa należy przede wszystkim do samych stron i że cały rozpoznany spór jest ich sprawą, a nie sądu.

W toku niniejszego procesu pozwana nie podjęła obrony. Zostały więc spełnione przesłanki do wydania wyroku zaocznego. Jednak w ocenie sądu brak było podstaw do ustalenia stanu faktycznego jedynie w oparciu o twierdzenia powoda zawarte w złożonych przez niego i doręczonych pozwanej pism procesowych. W uzasadnieniu pozwu przedstawiając stan faktyczny sprawy w zakresie umowy, która zgodnie z twierdzeniami powoda stanowiła źródło zobowiązania pozwanej, powód podał jedynie datę zawarcia umowy, określił jej numer oraz wskazał, że była to umowa pożyczki. W zakresie dochodzonej kwoty (5.548,47 zł) wskazał, iż kwota 4.000 zł to należność główna (bez dookreślenia co ta należność obejmuje), kwota 400 zł to należności uboczne naliczone przez wierzyciela pierwotnego ( również bez bliższego dookreślenia tej należności) oraz kwota 1.148, 47 zł to skapitalizowane łączne odsetki (również bez dookreślenia ich wysokości, podstawy i okresu naliczania). Pozew i złożone pismo procesowe z dnia 14 grudnia 2018 roku nie zawierały natomiast przedstawienia jakichkolwiek innych faktów dotyczących treści tego pierwotnego zobowiązania. W szczególności nie określono kwoty pieniężnej, która była przedmiotem umowy pożyczki, ustalonych kosztów i należności związanych z zawarciem umowy, warunków spłaty, wysokości i sposobu naliczania odsetek czy wreszcie terminu wymagalności świadczenia. Z przestawienia roszczenie nie wynika w szczególności czy dochodzona kwota 4.000 zł – jako „należności główna” – stanowi wyłącznie kwotę pożyczki, którą w wykonaniu umowy pożyczkodawca przekazał pozwanej czy kwotą tą objęto również obciążenia – w szczególności pozaodsetkowe koszty udzielenia pożyczki. Powód nie doprecyzował też co stanowią „należności uboczne naliczone przez poprzedniego wierzyciela” i co stanowiło podstawę ich naliczenia. W treści uzasadnienia pozwu powód skupił się na okolicznościach związku z zawarciem umowy przelewu wierzytelności z jego kontrahentem, od którego - jak wywodzi- nabył wierzytelność objętą pozwem. Skoncentrował się na opisie okoliczności związane z zawarciem umowy cesji z dnia 19 września 2017 roku. Nie wskazał natomiast w ogóle w jaki sposób zbywca tej wierzytelności – (...) sp. z o.o. z siedzibą w W. - nabył wierzytelność wobec pozwanej. Określony w pismach w sposób wybiórczy i lakoniczny stan faktyczny uzasadnia wątpliwości co do stanu fatycznego sprawy i wymusza przeprowadzenie postepowania dowodowego.

Powód wywodził, że zobowiązania pozwanej wynikały z zawartej przez nią w dniu 24 sierpnia 2015 roku umowy pożyczki. Na okoliczność tę nie przedstawił jednak żadnych dowodów pozwalających ustalić treść tego zobowiązania. W szczególności nie przedłożył podstawowego dokumentu dotyczącego tej czynności prawnej tj. umowy pożyczki. Uniemożliwił w ten sposób sądowi poczynienie jakichkolwiek ustaleń dotyczących treści tej umowy w tym wysokości udzielonej pożyczki, rodzaj i wysokość należnych odsetek, wysokość i rodzaj kosztów udzielenia pożyczki, a nawet daty wymagalności roszczenia objętego powództwem. W tej sytuacji w żaden sposób nie można dokonać oceny zasadności roszczenie. Nie można w szczególności ustalić jaką kwotę pożyczki uzyskała pozwana oraz czy i w jakim zakresie postanowienia umowne zawierały zastrzeżenia dotyczące obciążenia pożyczkobiorcy kosztami pozaodsetkowymi, a także czy rodzaj, charakter i wysokość kosztów nie uzasadnia dokonania oceny postanowień umownych w oparciu o przepisy regulujące zawieranie umów z udziałem konsumentów. Nie można również zweryfikować „naliczenia należności ubocznych” przez pierwotnego wierzyciela, a także żądanych odsetek. Okoliczności te pozostają więc niewykazane.

Wreszcie przedłożone dowody nie wykazują w jaki sposób zbywca z umowy z dnia 19 września 2017 roku - (...) sp. z o.o. z siedzibą w W. - wstąpił w prawa i obowiązki pierwotnego wierzyciela, a więc że był uprawniony do zbycia na rzecz powoda wierzytelności wobec pozwanej, co dałoby podstawę do przyjęcia legitymacji czynnej powoda. Legitymacja procesowa to uprawnienie wypływające z prawa materialnego do występowania z konkretnym roszczeniem przeciwko innemu konkretnemu podmiotowi. Zgodnie z art. 509 k.c. przelew wierzytelności to umowa, na podstawie której dotychczasowy wierzyciel (cedent) przenosi wierzytelność ze swojego majątku do majątku osoby trzeciej (cesjonariusza). Przedmiotem przelewu może być co do zasady wierzytelność istniejąca, którą cedent może swobodnie rozporządzać. Wierzytelność, która ma stanowić przedmiot rozporządzenia, powinna być - dla oceny jej skuteczności - w dostateczny sposób oznaczona (zindywidualizowana). Dotyczy to przede wszystkim wyraźnego określenia stosunku zobowiązaniowego, którego elementem jest zbywana wierzytelność (tak: Sąd Najwyższy w wyroku z 11 maja 1999 r., III CKN 423/98), a zatem oznaczenie stron tego stosunku, świadczenia oraz przedmiotu świadczenia. Strony stosunku, świadczenie oraz przedmiot świadczenia muszą być oznaczone bądź przynajmniej możliwe do oznaczenia (oznaczalne) w momencie zawierania umowy przenoszącej wierzytelność. Przelew wierzytelności z art. 509 k.c. w relacji dłużnik cedowanej wierzytelności, a jej cesjonariusz, powoduje zmianę podmiotu, któremu dłużnik powinien spełnić świadczenie. Z chwilą dokonania cesji nabywca wierzytelności uzyskuje status wierzyciela. Przy czym nie można pomijać, że cesjonariusz nabywa w drodze przelewu tylko tyle praw, ile przysługiwało jego poprzednikowi prawnemu - cedentowi.

W celu wykazania tej okoliczności powód przedstawił jedynie dowody w zakresie nabycia wierzytelności od (...) sp. z o.o. w W. – poświadczony za zgodność przez działającego w sprawie radcę prawnego odpis umowy przelewu wierzytelności między zbywcą (...) sp. z o.o. w W. oraz powodem jako nabywcą wraz z wyciągiem z elektronicznego załącznika w zakresie zobowiązania pozwanej, w którym sprecyzowano jedynie datę zawarcia umowy - umowy z dnia 24 sierpnia 2015 roku - identyfikator klienta - (...) – oraz ogólną wysokość zobowiązania z tytułu kapitału, odsetek i kosztów. Do tej umowy odwołuje się również wystawiany przez powoda wyciąg z ksiąg rachunkowych. Powód nie przedstawił natomiast żadnych dowodów dotyczących okoliczności zwiany z nabyciem tej wierzytelności przez (...) sp. z.o.o. w W., a więc okoliczności, których powód nie przedstawił również w uzasadnieniu pozwu. Dowodu w zakresie legitymacji czynnej powoda nie stanowi również złożony w sprawie wydruk pisma z dnia 28 maja 2018 roku dotyczący wezwania pozwanej do zapłaty.

Biorąc powyższe pod uwagę z uwagi na nie wykazanie dochodzonej należności powództwo należało oddalić.