Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego w Człuchowie

POSTANOWIENIE

Dnia 20 maja 2019 roku

Sąd Rejonowy w C. I Wydział Cywilny w składzie następującym:

Przewodniczący: Sędzia Sądu Rejonowego Sylwia Piasecka

Protokolant: pracownik biurowy Roksana Rużyło

po rozpoznaniu w dniu 8 maja 2019 roku w C.

na rozprawie

sprawy

z wniosku J. G. (1)

z udziałem Skarbu Państwa Starostwa Powiatowego C., Z. G. (1), Z. G. (2), Z. T., S. T., J. T., J. M., D. M., B. K. (1), E. B., T. P., A. G. (1), B. K. (2)

o zasiedzenie

postanawia:

1.  stwierdzić, że A. G. (2) nabył przez zasiedzenie prawo własności nieruchomości gruntowej położonej w P., oznaczonej jako działka nr (...), dla której Sąd Rejonowy w C. Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą Kw nr (...) - z dniem 1 października 2005 roku,

2.  stwierdzić, że A. G. (2) nabył przez zasiedzenie prawo własności budynków stanowiących odrębny od gruntu przedmiot własności: mieszkalnego, gospodarczego, obory, stodoły i szopy, położonych na działce nr (...) w P., dla której Sąd Rejonowy w C. Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą Kw nr (...) - z dniem 31 grudnia 2004 roku.

Sygn. akt I Ns 270/18

UZASADNIENIE

Wnioskodawczyni – J. G. (1), reprezentowana przez profesjonalnego pełnomocnika w osobie radcy prawnego, złożyła wniosek o stwierdzenie, że nabyła ona przez zasiedzenie własność działki nr (...), położonej w P., dla której w Sądzie Rejonowym w C. prowadzona jest księga wieczysta Kw nr (...) oraz własność posadowionych na niej budynków, dla których w tym samym Sądzie prowadzona jest księga wieczysta Kw nr (...).

W uzasadnieniu wskazała, że działka siedliskowa nr (...), położona w P., stanowi własność Skarbu Państwa, natomiast znajdujące się na niej budynki stanowiły własność S. G. (1). Niezwłocznie po wyprowadzeniu się z działki S. G. (1) działkę i budynki zajął J. G. (2) z żoną G. oraz z dziećmi. Od tego czasu gospodarzył tam, robił niezbędne remonty budynku mieszkalnego i budynków gospodarczych, w których, między innymi, trzymał zwierzęta hodowlane. W dniu 19 listopada 1985 roku małżonkowie J. i G. G. przekazali swoje gospodarstwo rolne, położone w P., swojemu synowi A.. A. G. (2) objął gospodarstwo razem z przedmiotową nieruchomością i gospodarzył na niej, tak jak jego rodzice. W dniu 6 czerwca 1987 roku zawarł on związek małżeński z wnioskodawczynią. Małżonkowie zmienili ogrodzenie działki z drewnianego na siatkę, wymienili piece kaflowe w pokoju, wyremontowali sufit w pokoju, położyli nową podłogę w obu pokojach. Dbali również o posesję przeprowadzając niezbędne naprawy i remonty, a w budynkach gospodarczych hodowali trzodę chlewną, krowy i drób, wszystkie budynki były ubezpieczone.

W dniu 15 maja 2011 roku A. G. (2) zmarł, a spadek po nim odziedziczyli wnioskodawczyni i jego dwóch synów. W wyniku działu spadku, cały spadek przyznano wnioskodawczyni, która zamieszkuje w przedmiotowej nieruchomości z synem T.. Korzysta z niej i gospodarzy jak poprzednio. Po śmierci męża wnioskodawczyni wymieniła dach na budynku mieszkalnym oraz niemal wszystkie okna. Położyła również nowy dach na budynku stodoły. Od chwili wyprowadzenia się S. G. (1) przedmiotową nieruchomością, w sposób niezakłócony przez nikogo, zajmowali się wyłącznie J. i G. G. z rodziną oraz ich następcy prawni.

Postanowieniem z dnia 29 sierpnia 2014 roku, wydanym w sprawie I Ns (...), Sad Rejonowy w C. zawiesił postępowanie w sprawie, na mocy art. 177 § 1 pkt 1 kpc w zw. z art. 13 § 2 kpc.

Postanowieniem z dnia 24 listopada 2014 roku, wydanym w sprawie I Ns (...), Sąd Rejonowy w C. uchylił postanowienie Sądu Rejonowego w C. z dnia 29 sierpnia 2014 roku i zawiesił postępowanie na mocy art. 174 § 1 pkt 1 kpc w zw. z art. 13 § 2 kpc.

Postanowieniem z dnia 30 listopada 2018 roku, wydanym w sprawie I Ns (...), Sąd Rejonowy w C. podjął zawieszone postępowanie z udziałem następcy prawnego B. K. (1).

Uczestnicy postępowania nie sprzeciwiali się wnioskowi.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Powiatowa Komisja Ziemska w C. aktem nadania z dnia 4 lipca 1960 roku, nr (...), nadała S. G. (1) gospodarstwo (działkę) o powierzchni 10,04 ha położone w gromadzie P., gmina P., składające się z działek nr (...). W skład gospodarstwa wchodziły grunty orne w postaci łąk, pastwisk, grunty pod lasem, sady i grunty osiedlowe o powierzchni 10,04 ha oraz budynki w postaci ½ domu mieszkalnego, ½ stodoły, obora i szopa. S. G. (1) pozostawał w związku małżeńskim z Z. G. (3).

Drugą połowę domu mieszkalnego oraz gruntu, na którym ten budynek mieszkalny się znajdował oraz budynki gospodarcze, zajmował J. G. (2) wraz z rodziną.

bezsporne, nadto dowód: orzeczenie o wykonaniu aktu nadania w części z dnia 1 sierpnia 1960 roku k. 3, postanowienie z dnia 25 sierpnia 1960 roku k. 4 znajdujące się w Kw nr (...).

W dniu 6 września 1970 roku S. G. (1) złożył wniosek do Wydziału (...) i Leśnictwa – Prezydium Powiatowej Rady Narodowej w C. o przekazanie gospodarstwa rolnego na własność Skarbu Państwa.

Skarb Państwa przejął na własność gospodarstwo (nieruchomość rolną) bez zabudowań, które stanowi odrębny od gruntu przedmiot własności o powierzchni ogólnej 10,04 ha położonej we wsi P., stanowiącej własność S. G. (1). Jednocześnie S. G. (1) wyznaczono w bezpłatne dożywotnie użytkowanie działkę gruntu o powierzchni 0,50 ha z działki nr (...), która uległa podziałowi na działkę nr (...).

Dla odłączonego obszaru urządzono księgę wieczystą Kw nr (...).

Na wniosek Starosty (...) działka nr (...) uległa podziałowi na działkę nr (...). Celem podziału działki nr (...) był zwrot działki siedliskowej oznaczonej nr (...) na rzecz właściciela budynków położnych na tej działce.

dowód: wypis z rejestru gruntów k. 35, nadto decyzja nr RG. F – (...) z dnia 6 maja 1971 roku k. 2, zawiadomienie k. 4 znajdujące się w Kw (...), wyciąg z wykazu zmian gruntowych k. 32 – 33, 40 – 41, decyzja z dnia 3 grudnia 2007 roku k. 42 - Kw nr (...), dowód z innych środków dowodowych: protokół z dnia 6 maja 1971 roku k. 38.

S. G. (1) wraz z małżonką wyprowadzili się z przedmiotowej nieruchomości w 1974 roku. Wówczas działkę i budynki objął w posiadanie sąsiad S. J. G. z małżonką G. oraz dziećmi. Od tego czasu gospodarzyli oni na tej nieruchomości, wykonywali niezbędne remonty budynku mieszkalnego i budynków gospodarczych, w których trzymali, między innymi zwierzęta hodowlane. Naprawili stodołę i dach w budynku gospodarczym, natomiast w budynku mieszkalnym wyremontowali pokoje, podłogi, sufity, wymienili piece, okna oraz naprawili dach. Przy czym remonty te dotyczył zarówno ich nieruchomości, jak również nieruchomości budynkowych, które zajmował wcześniej S. G. (1) wraz z rodziną.

Sąsiedzi traktowali jako właścicieli całej nieruchomości, łącznie z tą zajmowaną poprzednio przez S. G. (1) i jego rodzinę, państwa G..

bezsporne, nadto dowód: zeznania świadka M. M. 00:09:31 k. 262v – 263, B. G. 00:29:35 k. 263v, 00:34:22 k. 263v, T. G. 00:35:05 k. 263v, Z. G. (4) 00:40:19 k. 263v – 264, M. G. 00:03:34 k. 300v.

W dniu 19 listopada 1985 roku J. G. (2) i jego małżonka G. G. umową zawartą w formie aktu notarialnego, przekazali własność i posiadanie gospodarstwa rolnego, składającego się z działek nr (...) o łącznej powierzchni 15.98.92 ha swojemu synowi A. G. (2). W skład gospodarstwa rolnego wchodziły również budynki, a mianowicie murowany dom mieszkalny kryty dachówką, stodoła drewniana kryta papą, obora i chlewnia z cegły kryta papą. J. G. (2) i jego małżonka G. G. wyprowadzili się z przedmiotowej nieruchomości pod koniec lat 90 – tych.

Po przepisaniu gospodarstwa rolnego całą nieruchomością, łącznie tą częścią, która była wcześniej użytkowana przez J. i G. G., a należała do S. G. (1), zajmował się A. G. (2). Wykonywał remonty i ponosił wszelkie koszty związane z całą nieruchomością i budynkami.

W dniu 6 czerwca 1987 roku A. G. (2) zawarł związek małżeński z wnioskodawczynią J. G. (1), która zamieszkała na nieruchomości. Wówczas wyremontowane zostały pokoje, podłogi, piec, sufit, wymieniono okna, naprawiono dach, zmieniono ogrodzenia z drewnianego na siatkę. Remont ten dotyczył zarówno ich nieruchomości, jak również nieruchomości budynkowych, które zajmował wcześniej S. G. (1) wraz z rodziną. W obejściu została natomiast naprawiona stodoła i dach w budynku gospodarczym.

W budynkach gospodarczych A. G. (2) hodował trzodę chlewną, krowy i drób, jak również ubezpieczył wszystkie budynki, zarówno mieszkalny, jak i gospodarcze znajdujące się na nieruchomości.

bezsporne, nadto dowód: zeznania świadka M. M. 00:09:31 k. 263, P. B. 00:21:48 k. 263, B. G. 00:29:35 k. 263v, 00:34:22 k. 263v, T. G. 00:35:05 k. 263v, Z. G. (4) 00:40:19 k. 264, M. G. 00:03:34 k. 300v, dowód z innych wniosków dowodowych: umowa przekazania własności i posiadania gospodarstwa rolnego z dnia 19 listopada 1985 roku k. 10 – 11.

Wszyscy sąsiedzi uważali, że nieruchomość, którą zajmował A. G. (2) wraz z rodziną stanowiła jego wyłączną własność na podstawie umowy przekazania od ojca.

Żaden następca prawny S. G. (1) i Z. G. (3) nie występował wobec J. G. (2) oraz A. G. (2) i jego rodziny o zwrot części nieruchomości stanowiącej własność S. G. (2).

bezsporne

W dniu 6 kwietnia 1985 roku zmarła Z. G. (3), a spadek po niej na podstawie ustawy nabyli jej mąż S. G. (1) oraz jej dzieci: K. K. córka S. i Z., W. G. syn S. i Z. każda z tych osób w ¼ (jednej czwartej) części, jej wnuki: Z. T. syn S. i M., S. T. syn S. i M., J. T. syn S. i M., każda z tych osób w 1/16 (jednej szesnastej) części, oraz jej prawnuki: J. M. syn H. i H., D. M. syn H. i H., każda z tych osób w 1/32 (jednej trzydziestej drugiej).

W dniu 1 grudnia 1987 roku zmarł S. G. (1), a spadek po nim na podstawie ustawy nabyły jego dzieci: K. K. córka S. i Z., W. G. syn S. i Z. każda z tych osób w 1/3 (jednej trzeciej) części, jego wnuki: Z. T. syn S. i M., S. T. syn S. i M., J. T. syn S. i M., każda z tych osób w 1/12 (jednej dwunastej) części, oraz jego prawnuki: J. M. syn H. i H., D. M. syn H. i H., każda z tych osób w 1/24 (jednej dwudziestej czwartej).

W dniu 20 września 2014 roku zmarła K. K., a spadek po niej na podstawie testamentu notarialnego z dnia 14 września 1993 roku nabyła jej córka B. K. (1).

W dniu 12 listopada 2014 roku zmarł W. G., a spadek po nim, na podstawie ustawy nabyły jego dzieci B. K. (2), Z. G. (1), A. G. (1), T. P., E. B. i Z. G. (2) w 1/6 części.

dowód: postanowienie Sądu Rejonowego w C. z dnia 18 września 2015 roku k. 95, postanowienie Sądu Rejonowego w C. z dnia 6 lipca 2016 roku k. 90, postanowienie Sądu Rejonowego w S. z dnia 21 maja 2018 roku k. 133.

W dniu 15 maja 2011 roku zmarł A. G. (2), a spadek po nim, na podstawie ustawy, nabyła jego żona J. G. (1) oraz jego synowie S. G. (3) i T. G., każdy z nich w 1/3 części.

W skład spadku po A. G. (2) wchodziło prawo własności nieruchomości zabudowanej położonej w P. o łącznej powierzchni 13. (...).00 ha, dla której to nieruchomości Sąd Rejonowy w C. prowadzi księgę wieczystą KW (...). Spadek po A. G. (2), w wyniku działu spadku, otrzymała na wyłączną własność wnioskodawczyni J. G. (1). Od tego momentu samodzielnie zajmowała się ona tą nieruchomością i to w takim zakresie, jak dotychczas zajmował się jej mąż, a mianowicie wymieniła dach domu i stodoły. Ponadto po śmierci męża to ona była traktowana przez sąsiadów jako właścicielka całej nieruchomości.

bezsporne, nadto dowód: postanowieniem Sądu Rejonowego w C. z dnia 10 czerwca 2011 roku k. 11 akt INs (...), postanowienie Sądu Rejonowego w C. z dnia 7 września 2011 roku k. 10 akt I Ns (...), zeznania świadka M. M. 00:09:31 k. 263.

Sąd zważył co następuje:

W niniejszej sprawie przedmiotem postępowania było stwierdzenie zasiedzenia dwóch praw własności, a mianowicie działki gruntu nr (...), położonej w P., dla której w Sądzie Rejonowym w C. prowadzona jest księga wieczysta Kw nr (...), stanowiąca własność Skarbu Państwa oraz prawo odrębnej własności budynków posadowionych na tej działce, dla których prowadzona jest księga wieczysta Kw nr (...), a których właścicielem był pierwotnie S. G. (1).

Wnioskodawczyni – J. G. (1) wywodziła swoje roszczenie z przepisu art. 172 § 1 kodeksu cywilnego, w myśl którego posiadacz nieruchomości nie będący jej właścicielem nabywa własność, jeżeli posiada nieruchomość nieprzerwanie od lat dwudziestu jako posiadacz samoistny, chyba że uzyskał posiadanie w złej wierze (zasiedzenie). Po upływie lat trzydziestu posiadacz nieruchomości nabywa jej własność, choćby uzyskał posiadanie w złej wierze (§2).

Z powyższego przepis wynika zatem, że do nabycia własności nieruchomości w drodze zasiedzenia konieczne jest łączne spełnienie dwóch przesłanek, a mianowicie samoistne i nieprzerwane posiadanie oraz upływ ustawowego terminu.

Samoistnym posiadaczem nieruchomości w rozumieniu art. 172 kc jest ten, kto nią faktycznie włada jak właściciel, przy czym posiadanie samoistne należy oceniać poprzez odniesienia do prawa podmiotowego własności - a więc przede wszystkim do art. 140 kc. Oznacza to, że posiadacz samoistny to ten, kto może faktycznie korzystać z rzeczy z wyłączeniem innych osób, a więc pobierać pożytki i inne przychody z rzeczy, może również rzeczą rozporządzać. I tak, jak właściciel, powinien wykonywać swoje władztwo w granicach określonych przez ustawy, zasady współżycia społecznego i zgodnie ze społeczno-gospodarczym przeznaczeniem owego władztwa faktycznego. O posiadaniu i jego postaci decyduje wyłącznie sposób władania rzeczą.

Istotnym jest również, że według przepisu art. 336 kc stan posiadania wynika jedynie z faktu władania faktycznego rzeczą (corpus) dla siebie (animus rem sibi habendi), jak właściciel (animus domini). Inaczej mówiąc władanie w sposób odpowiadający korzystaniu z rzeczy przez właściciela, czyli władanie we własnym imieniu i dla siebie, jest posiadaniem samoistnym, przy czym z art. 339 kc wynika domniemanie samoistności posiadania. Oznacza to, że osoba kwestionująca samoistność posiadania musi swoje twierdzenia w tym zakresie udowodnić. Wskazać warto również, że dla przyjęcia samoistnego posiadania nie jest konieczne ustalenie, iż posiadacz nieruchomości był w okresie swojego posiadania przeświadczony o przysługującym mu prawie własności. Świadomość posiadacza w tym zakresie stanowi wyłącznie wyznacznik jego dobrej lub złej wiary, które to, jak była mowa powyżej, determinują jedynie długość okresu potrzebnego dla nabycia prawa w drodze zasiedzenia.

O tym, czy posiadanie jest samoistne rozstrzyga wyłącznie stan woli posiadacza oraz sposób jej uzewnętrznienia. Posiadacz, który wie, że nie jest właścicielem, lecz pomimo to chce posiadać nieruchomość tak jak właściciel i wolę swoją manifestuje, może być zatem uznany za posiadacza samoistnego. Ponadto posiadacz samoistny nie traci swojego posiadania przez to, że oddaje rzecz drugiemu w posiadanie zależne (art. 337 kc). Okres posiadania nieruchomości przez posiadacza zależnego zalicza się posiadaczowi samoistnemu do okresu zasiedzenia. Posiadacz samoistny może również wykonywać swoje posiadanie za pośrednictwem dzierżyciela (art. 338 kc).

Należy również podkreślić, że posiadanie zależne może ulec przekształceniu w posiadanie samoistne, co wymaga uzewnętrznienia. Posiadanie zależne jest bowiem faktycznym władztwem nad rzeczą w zakresie odpowiadającym treści jakiegokolwiek prawa podmiotowego, z którym łączy się władztwo nad rzeczą cudzą. Przy czym zawarte w art. 336 kc wyliczenie praw będących źródłem uprawnienia do wykonywania władztwa nad cudzą rzeczą oraz wyznaczających zakres władztwa faktycznego, które może być uznane za posiadanie zależne, jest jedynie przykładowe. Świadczy o tym fakt, iż kończy się ono sformułowaniem "lub mający inne prawo". Taka redakcja przepisu art. 336 kc umożliwia uznanie za posiadacza zależnego podmiotu sprawującego faktyczne władztwo nad rzeczą także w zakresie innych praw niż wyraźnie wskazane w tym przepisie.

Ponadto zgodnie z przyjętą linią orzecznictwa nie obowiązuje zasada, zgodnie z którą nikt nie może sam zmienić podstawy (zakresu) posiadania ( nemo sibi ipse cuasam possessionis mutare posse ) (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 12 maja 1959 roku, I CR 167/59, OSNCK 1961, Nr 1 poz. 8; post. SN z 12.3.1971 r., III CRN 516/70, OSPiKA 1971, Nr 11, poz. 207; wyr. SN z 17.4.1997 r., I CKU 32/97, Legalis; post. SN z 13.3.1998 r., I CKN 538/97, Legalis; post. SN z 17.12.1999 r., III CKN 9/99, Legalis; post. SN z 29.9.2004 r., II CK 550/03, Legalis; post. SN z 7.6.2006 r., III CSK 71/06, Legalis; post. SN z 15.10.2008 r., I CSK 116/08, Legalis; post. SN z 4.4.2012 r., I CSK 360/11, Legalis; post. SN z 14.3.2014 r., III CSK 103/13, Legalis).

Wnioskodawczyni określiła siebie, w niniejszej sprawie, jako posiadacza samoistnego w złej wierze wskazując trzydziestoletni okres zasiedzenia, zatem uznać należy, że kwestia złej wiary posiadacza nie była przedmiotem sporu. Przedmiotem postępowania dowodowego był jednak charakter posiadania przez wnioskodawczynię nieruchomości, tj. działki nr (...) oraz posadowionych na niej budynków stanowiących odrębny od gruntu przedmiot własności oraz jej poprzedników – J. G. (2) i A. G. (2).

Niewątpliwym jest, że podstawą prawną przejęcia w 1971 roku przez Skarb Państwa gospodarstwa rolnego (...) były przepisy ustawy o rentach i innych świadczeniach dla rolników przekazujących nieruchomości rolne na własność Państwa z dnia 24 stycznia 1968 roku (Dz.U. 1968 r, Nr 3, poz. 15). Zgodnie z treścią art. 1 i 4 tej ustawy rolnik, który jest właścicielem gospodarstwa rolnego, mógł zatrzymać na własność budynki wchodzące w skład przekazanych Państwu nieruchomości. W tym przypadku budynki stanowił odrębny od gruntu przedmiot własności.

Z decyzji administracyjnej z dnia 6 maja 1971 roku jednoznacznie wynika, że S. G. (1) przekazał swoje gospodarstwa Skarbowi Państwa bez zabudowań, który wyznaczył mu w bezpłatne dożywotnie użytkowanie działkę gruntu o powierzchni 0,50 ha z działki nr (...) celem korzystania z zabudowań znajdujących się na tej działce, a mianowicie ½ domu mieszkalnego, ½ stodoły, obory i szopa

Bezspornym jest również, że S. G. (1) wraz z rodziną w 1974 roku opuścił przedmiotową nieruchomość i wówczas jego sąsiad – J. G. (2) z małżonką G. i dziećmi objął posiadanie tej nieruchomość w całości.

Analiza zebranego w sprawie materiału dowodowego wskazuje, że J. G. (3) gospodarzył na tej części nieruchomości, w taki sam sposób, jak na swojej nieruchomości, tym bardziej, że działka na której stał dom mieszkalny zajmowany w połowie przez rodzinę Państwa G. i w połowie przez rodzinę Państwa G., nigdy nie był podzielony geodezyjnie. Od momentu objęcia w posiadanie nieruchomości gruntowej i budynkowych J. G. (3) zajmował się całą nieruchomością. Wykonywał remonty budynków, a mianowicie w budynku mieszkalnym wyremontował pokoje, podłogi, piec i sufit, wymienił okna oraz naprawił dach. Natomiast w obejściu naprawiona została stodoła i dach na budynku gospodarczym (dowód: zeznania świadka M. M. 00:09:31 k. 262v, B. G. 00:29:35 k. 263v, Z. G. (4) 00:40:19 k. 263v – 264, M. G. 00:03:34 k. 300v). Ponadto sąsiedzi jako właścicieli nieruchomości, również w tej części, która pierwotnie stanowiła własność S. G. (1), traktowali J. G. (2) i jego rodzinę (dowód: zeznania świadka M. M. 00:09:31 k. 263, P. B. 00:21:48 k. 263, B. G. 00:29:35 k. 263v, M. G. 00:03:34 k. 300v).

Z zebranego w sprawie materiału dowodowego wynika nadto, że stan taki utrzymywał się do dnia 19 listopada 1985 roku, kiedy to J. G. (2) i jego małżonka G. G. przekazali własność i posiadanie gospodarstwa rolnego swojemu synowi A. G. (2) (dowód: umowa przekazania własności i posiadania gospodarstwa rolnego k. 10 – 11). Na podstawie tego dokumentu A. G. (2) objął w posiadanie nieruchomość w takim samym zakresie, jak jego ojciec J. G. (2), czyli również tą część, która stanowiła własność S. G. (1). Dotyczyło to zarówno nieruchomości gruntowej, jak i nieruchomości budynkowych – domu, stodoły i budynku gospodarczego. Od tego momentu sąsiedzi jako właściciela całej nieruchomości traktowali A. G. (2), który wykonywał prace remontowe i malarskie, nie konsultując swoich decyzji z innymi osobami i nie pytając nikogo o zgodę (dowód: zeznania świadka M. M. 00:09:31, 00:17:06 k. 263, B. G. 00:29:35 k. 263v, Z. G. (4) 00:40:19 k. 264, M. G. 00:03:34 k. 300v). W dniu 6 czerwca 1987 roku A. G. (2) zawarł związek małżeński z wnioskodawczynią J. G. (1), która zamieszkała na tej nieruchomości i mieszka w niej do dnia dzisiejszego. Wówczas wnioskodawczyni wraz z małżonkiem cały czas zajmowała się gospodarstwem, aż do jego śmierci, tj do 2011 roku. Potem samodzielnie zajmowała się tą nieruchomością i to w takim zakresie jak dotychczas zajmował się jej mąż, a mianowicie wymieniła dach domu i stodoły. Ponadto po śmierci męża to ona była traktowana przez sąsiadów jako właścicielka całej nieruchomości (dowód: zeznania świadka M. M. 00:09:31 k. 263).

W ocenie Sądu, zgromadzony w sprawie materiał dowodowy prowadzi do jednoznacznej konkluzji, że zarówno J. G. (2) i A. G. (2) co do nieruchomości budynkowej oraz gruntu, uprzednio zajmowanego przez S. G. (1), byli posiadaczami samoistnymi, mimo że nie mieli podstawy prawnej do dysponowania tą nieruchomością Istotnym jest jednak sposób władania tą nieruchomością oraz manifestowania na zewnątrz woli jej posiadania jako własnej. Niewątpliwym natomiast jest, że o charakterze posiadania nie decyduje stan prawny, na podstawie którego nastąpiło objęcie rzeczy we władanie, lecz sposób tego władania. Posiadanie samoistne wchodzić może bowiem w grę nie tylko w sytuacji, w której posiadacz jest przekonany o swoich uprawnieniach właściciela, lecz także wówczas gdy wie, że nie jest właścicielem, ale chce posiadać rzecz i posiada ją tak, jakby był jej właścicielem. Może zatem korzystać z zasiedzenia, choćby przez cały czas posiadania był świadomy tego, że wykonywane prawo mu nie przysługuje .

Okoliczności te wynikają z zeznań świadków co do faktu i sposobu posiadania nieruchomości stanowiącej pierwotnie własność S. G. (1) przez J. G. (2), A. G. (2) i wnioskodawczynię J. G. (1), a Sąd uznał je za wiarygodne.

Zgodnie bowiem z treścią art. 328 § 2 k.p.c. uzasadnienie wyroku zawiera jedynie wskazanie przyczyn, dla których sąd odmówił wiarygodności i mocy dowodowej dowodom nie stanowiącym podstawy dokonanych ustaleń, przeto przedmiotowe uzasadnienie nie zawiera wyjaśnienia, z jakich przyczyn Sąd uznał przywołane wyżej dowody z dokumentów i z zeznań świadków za wiarygodne i posiadające moc dowodową (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 7 października 2009 r., III CSK 39/09, LEX nr 532155).

Odnosząc się natomiast do samoistnego posiadania nieruchomości przez wnioskodawczynię J. G. (1), to zdaniem Sądu, koniecznym było ustalenie terminu tego posiadania samoistnego. Z uzasadnienia wniosku wnioskodawczyni J. G. (1) wynika bowiem, że traktowała ona siebie jako posiadacza samoistnego od momentu zamieszkania na przedmiotowej nieruchomości, który nastąpił po zawarciu związku małżeńskiego z A. G. (2) w dniu 6 czerwca 1987 roku.

W ocenie Sądu, takie przekonanie wnioskodawczyni nie znajduje jednak uzasadnienia w zaoferowanym w sprawie materiale dowodowym. Wprawdzie wnioskodawczyni po zawarciu związku małżeńskiego zamieszkała na przedmiotowej nieruchomości i zajmowała się nią wspólnie z mężem A. G. (2), a mianowicie dbała o nieruchomość, przeprowadzała remonty i ponosiła wszelkie koszty związane z utrzymaniem tej nieruchomości. Takie zachowanie wnioskodawczyni, zdaniem Sądu, należy jednak traktować jako posiadanie zależne albowiem swoje prawo do posiadania części nieruchomości stanowiącej pierwotnie własność S. G. (1) wywodziła ona z prawa samoistnego posiadania swojego małżonka A. G. (2), który otrzymał posiadanie i prawo własności gospodarstwa rolnego wraz z zabudowaniami od swoich rodziców i w ramach tego objął on również w posiadanie nieruchomość gruntową i nieruchomości budynkowe stanowiące pierwotnie własność S. G. (1). W takim bowiem zakresie posiadali tę nieruchomości jego rodzice. Zdaniem Sądu dopiero śmierć męża wnioskodawczyni - A. G. (2) spowodowała, że nastąpiło przeniesienie posiadania samoistnego na wnioskodawczynię, jako spadkobierczynię. Wynika to jednoznacznie z zaoferowanego materiału dowodowego w postaci postanowienia Sądu Rejonowego w C. z dnia 10 czerwca 2011 roku o stwierdzenie nabycia spadku, na podstawie którego wnioskodawczyni nabyła udział w przedmiotowej nieruchomości wspólnie ze swoimi synami S. G. (3) i T. G. oraz postanowienia Sądu Rejonowego w C. z dnia 7 września 2011 roku o dziale spadku, na podstawie którego cały spadek po A. G. (2), w skład którego wchodziło, między innymi, prawo własności nieruchomości przekazanej A. G. (2) na podstawie umowy przekazania własności i posiadania gospodarstwa rolnego z dnia 19 listopada 1985 roku. Okoliczności powyższe potwierdził również świadek M. M., która zeznała, że po śmierci brata – A. G. (2) - sąsiedzi traktowali wnioskodawczynię jako właścicielkę całej nieruchomość, w tym również części stanowiącej pierwotnie własność S. G. (1). W ocenie Sądu również po śmierci małżonka wnioskodawczyni zamanifestowała swoje prawo do przedmiotowej nieruchomości, albowiem w 2011 roku wymieniła dach domu, a w 2012 roku na stodole (dowód: zeznania świadka M. M. 00:09:31 k. 263).

W przedmiotowej sprawie koniecznym było również ustalenie konkretnej daty rozpoczęcia biegu terminu zasiedzenia co nieruchomości gruntowej, jak i budynkowej. Sąd jako datę pewną przyjął dzień 31 grudnia 1974 roku, jako datę rozpoczęcia biegu terminu prowadzącego do zasiedzenia. Analiza zebranego w sprawie materiału dowodowego nie pozwala bowiem ustalić daty pewnej, ponieważ z zeznań świadków, wynika jedynie, że S. G. (1) i jego rodzina wyprowadzili się z przedmiotowej nieruchomości w 1974 roku.

Należy również zauważyć, że podczas biegu terminu zasiedzenia nastąpiło przeniesienie posiadania nieruchomości z J. G. (2) na jego syna A. G. (2) (dowód: umowa przekazania własności i posiadania gospodarstwa rolnego z dnia 19 listopada 1985 roku k. 10 – 11).

Zgodnie zaś z treścią art. 176 § 1 kc, jeżeli podczas biegu zasiedzenia nastąpiło przeniesienie posiadania, obecny posiadacz może doliczyć do czasu posiadania, przez który sam posiada, czas posiadania swojego poprzednika. Przy czym doliczenie czasu posiadania poprzednika jest dopuszczalne wtedy, gdy nastąpiło przeniesienie posiadania. Zatem doliczenie jest wykluczone, gdy objęcie rzeczy w posiadanie nastąpiło samowolnie lub poprzednik zrezygnował z posiadania (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 25 marca 2004 roku, II CK 105/03, Legalis).

W przedmiotowej sprawie bezspornym jest, że ojciec A. G. (2) objął w posiadanie samoistne nieruchomość stanowiącą pierwotnie własność S. G. (1) w 1974 roku i przeniósł to posiadanie w dniu 19 listopada 1985 roku na rzecz swojego syna A. G. (2). Zatem A. G. (2) mógł doliczyć do swojego okresu posiadania czas posiadania nieruchomości przez swojego ojca J. G. (2), który wynosił 10 lat, 10 miesięcy i 19 dni (od 31 grudnia 1974 roku do 19 listopada 1985 roku).

Wobec powyższego, skoro bieg terminu zasiedzenia budynków stanowiących odrębny od gruntu przedmiot własności: mieszkalnego, gospodarczego, obory, stodoły i szopy, położonych na działce nr (...) w P., dla której Sąd Rejonowy w C. Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą Kw nr (...) rozpoczął się z dniem 31 grudnia 1974 roku, a nadto zarówno J. G. (2), jak i A. G. (2) byli posiadaczami samoistnymi w złej wierze, to 30 letni termin potrzebny do zasiedzenia tej nieruchomości upłynął z dniem 31 grudnia 2004 roku.

Odnosząc się natomiast do kwestii nabycia przez zasiedzenie prawa własności nieruchomości gruntowej w postaci działki nr (...), położnej w P., dla której w Sądzie Rejonowym w C. prowadzona jest księga wieczysta Kw nr (...), to należy podkreślić, że grunt ten od dnia 6 maja 1971 roku stanowił własność Skarbu Państwa.

Wobec powyższego kluczowe znaczenie ma wykładnia art. 10 ustawy z dnia 28 lipca 1990 roku o zmianie ustawy – Kodeks cywilny . Zgodnie z tym przepisem, jeżeli przed dniem wejścia w życie wymienionej regulacji istniał stan, który według przepisów dotychczasowych wyłączał zasiedzenie nieruchomości albowiem miała ona status przedmiotu własności państwowej, to termin zasiedzenie biegnie od dnia kiedy utraciła ona ten status, a mianowicie od dnia 1 października 1990 roku. Jednakże ustawowy termin niezbędny do zasiedzenia ulega skróceniu, z mocy art. 10 cyt. ustawy, o faktyczny, rzeczywisty czas, w którym nieruchomość była własnością państwową, lecz nie więcej niż o połowę ustawowego terminu wymaganego do zasiedzenia (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 15 maja 2014 roku, IV CSK 485/13). Czyli skróceniu podlega ustawowy termin zasiedzenia, a nie czas posiadania w okresie, w którym wyłączona była możliwość zasiedzenia nieruchomości będącej przedmiotem własności państwowej (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 16 kwietnia 2008 roku, V CSK 532/07). Należy również podkreślić, że sformułowanie zawarte w art. 10 ustawy „stan, który według przepisów dotychczasowych wyłączał zasiedzenie nieruchomości, a według przepisów obowiązujących po wejściu w życie ustawy prowadzi do zasiedzenia” odnosi się zarówno do wypadków, w których nieruchomość w chwili wejścia w życie przepisów wyłączających zasiedzenie nieruchomości państwowych była już przedmiotem własności państwowej, jak i wypadki, w których nieruchomość stała się przedmiotem takiej własności dopiero po wejściu w życie tych przepisów. W tym drugim wypadku także możliwe jest skrócenie ustawowego terminu zasiedzenia o czas posiadania niemogącego prowadzić do zasiedzenia nieruchomości, ze względu na to, że stała się ona przedmiotem własności państwowej, nie więcej niż o połowę tego terminu. Jeżeli natomiast nieruchomość stała się przedmiotem własności państwowej po rozpoczęciu biegu zasiedzenia, to czas, o który podlega skróceniu termin zasiedzenia obejmuje zarówno posiadanie istniejące przed, jak i po nabyciu nieruchomości przez Państwo, ponieważ jedno i drugie składało się na stan, który nie mógł doprowadzić do zasiedzenia (por. Postanowienie Sądu Najwyższego - Izba Cywilna z dnia 25 listopada 2015 roku, IV CSK 76/15).

Zatem, skoro działka gruntu nr (...) od 1971 roku od 7 maja 1971 roku stanowiła własność Skarbu Państwa, to bieg terminu zasiedzenia mógł rozpocząć się dopiero z dniem 1 października 1990 roku. W konsekwencji 30 - letni termin potrzebny do zasiedzenia przedmiotowej nieruchomości, liczony od dnia 1 października 1990 roku, upływał z dniem 1 października 2020 roku. Należy jednak zauważyć, że J. G. (2) nabył posiadanie samoistne przedmiotowej nieruchomości w dniu 31 grudnia 1974 roku i stan ten trwał przez 10 lat, 10 miesięcy i 19 dni, kiedy to z dniem 19 listopada 1985 roku, posiadanie samoistne nieruchomości zostało przeniesione na A. G. (2), który posiadał przedmiotową nieruchomość przez 20 lat, 7 miesięcy i 14 dni (od 1 października 1990 roku do 15 maja 2011 roku). Natomiast okres posiadania nieruchomości stanowiącej własność Skarbu Państwa od dnia przejęcia nieruchomości do dnia 1 października 1990 roku, kiedy to uchylono przepis art. 10 cytowanej ustawy, wynosił 4 lata, 10 miesięcy i 12 dni (10 listopada 1985 roku do 1 października 1990 roku). Z powyższego wynika zatem, że ustawowy termin zasiedzenia podlegał skróceniu o 15 lat.

Dlatego też należało stwierdzić, że A. G. (2) nabył przez zasiedzenie prawo własności nieruchomości gruntowej położonej w P., oznaczonej jako działka nr (...), dla której Sąd Rejonowy w C. Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą Kw nr (...) - z dniem 1 października 2005 roku.

Odnosząc się do kwestii stwierdzenia nabycia przez zasiedzenie nieruchomości objętych wnioskiem na rzecz A. G. (2), mimo że to wnioskodawczyni wskazywała na siebie jako podmiot, na rzecz którego miało nastąpić to zasiedzenie, to należy przywołać tutaj treść art. 610 § 1 kpc, który stanowi, że do orzeczenia w sprawie o zasiedzenie stosuje się odpowiednio przepisy o stwierdzeniu nabycia spadku, w tym więc przepis zawarty w art. 677 kpc, według którego sąd stwierdzi nabycie spadku przez spadkobierców, choćby były nimi inne osoby niż te, które wskazali uczestnicy. W postanowieniu o stwierdzeniu nabycia spadku sąd wymienia spadkodawcę oraz wszystkich spadkobierców, którym spadek przypadł, jak również wysokość ich udziałów. Zastosowanie zatem art. 677 kpc w sprawie o zasiedzenie rzeczy oznacza konieczność odzwierciedlenia przez sąd w orzeczeniu kończącym postępowanie w sprawie wyników tego postępowania wypływających z przepisów prawa materialnego dotyczących zasiedzenia, niezależnie od treści złożonego wniosku o zasiedzenie. Treść wniosku wyznacza bowiem jedynie zakres przedmiotu rozpoznania wniosku, nie ogranicza natomiast sądu w zakresie podmiotowym, czy do daty zasiedzenia (por. uchwała z dnia 12 czerwca 1986 r., III CZP 28/86, OSNCP 1987, nr 5-6, poz. 74, postanowienia Sądu Najwyższego: z dnia 10 stycznia 2002 r., I CZ 194/01, z dnia 19 lutego 2002 r., IV CKN 794/00, z dnia 9 grudnia 2009 r., IV CSK 297/09, z dnia 12 lutego 2010 r., I CSK 315/09, z dnia 13 października 2010 r., I CSK 582/09, z dnia 15 września 2011 r., II CSK 657/10, z dnia 7 października 2011 r., II CSK 215/11, z dnia 19 lutego 2002 r., IV CKN 794/00, z dnia 5 lipca 2012 r., IV CSK 606/11, z dnia 11 października 2012 r., III CSK 316/11).

Zaznaczyć należy przy tym, że wnioskodawczyni, jako kontynuatorka posiadania samoistnego nieruchomości wykonywanego przez jej małżonka A. G. (2), mogłaby stosownie do art. 176 § 1 kc doliczyć - dla nabycia nieruchomości w drodze zasiedzenia - czas posiadania nieruchomości przez męża, ale tylko wtedy gdyby nie doprowadził on do zasiedzenia nieruchomości przez niego (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 9 lipca 1999 roku, III CKN 285/98).

Wobec powyższego, skoro zasiedzenia nieruchomości objętych wnioskiem nastąpiło na rzecz A. G. (2), to zasadnym było orzec jak w sentencji.