I Ns 419/15 - postanowienie z uzasadnieniem Sąd Rejonowy w Człuchowie z 2019-05-09
Sygn. akt: I Ns 419/15
POSTANOWIENIE
Dnia 9 maja 2019 r.
Sąd Rejonowy w Człuchowie I Wydział Cywilny
w składzie następującym:
Przewodniczący Sędzia Sądu Rejonowego Anna Wołujewicz
Protokolant starszy sekretarz sądowy Joanna Mucha
po rozpoznaniu w dniu 26 kwietnia 2019 r. w Człuchowie
na rozprawie sprawy
z wniosku (...) S.A. w G.
z udziałem M. D., Skarbu Państwa Starosty (...)
o zasiedzenie służebności
postanawia:
1. stwierdzić, że (...) Spółka Akcyjna w G. z dniem 1 stycznia 2007 r. roku nabyła przez zasiedzenie służebność gruntową odpowiadającą treści służebności przesyłu polegającą na prawie korzystania z nieruchomości stanowiącej działkę gruntową o numerze (...) położoną w miejscowości P., dla której Sąd Rejonowy w Człuchowie prowadzi księgę wieczystą Kw nr (...), w zakresie umieszczenia i użytkowania widocznych urządzeń elektroenergetycznych w postaci stacji transformatorowej, słupów oraz linii elektroenergetycznej średniego napięcia 15 kV, oznaczonej na mapie w opinii biegłego Józefa Bil z dnia 12 grudnia 2016 r., która stanowi integralną część niniejszego postanowienia, wraz z prawem dostępu do wyżej wymienionej linii w miarę potrzeb wynikających z jej prawidłowego utrzymywania, eksploatacji, konserwacji i napraw.
2. stwierdzić, że Zakład (...) Spółka Akcyjna w S. z dniem 19 czerwca 2002 roku nabył przez zasiedzenie służebność gruntową odpowiadającą treści służebności przesyłu polegającą na prawie korzystania z nieruchomości gruntowej położonej w obrębie miejscowości Ł., stanowiącej działkę gruntową o numerze (...), dla której to nieruchomości Sąd Rejonowy w Człuchowie prowadzi księgę wieczystą Kw nr (...) w zakresie umieszczenia i użytkowania widocznych urządzeń elektroenergetycznych słupów oraz linii elektroenergetycznej średniego napięcia 15 kV w oznaczonej na mapie w opinii biegłego Józefa Bil z dnia 12 grudnia 2016 r., która stanowi integralną część niniejszego postanowienia, wraz z prawem dostępu do wyżej wymienionej linii w miarę potrzeb wynikających z jej prawidłowego utrzymywania, eksploatacji, konserwacji i napraw.
3. stwierdzić, że Zakład (...) Spółka Akcyjna w S. z dniem 17 grudnia 2000 roku nabył przez zasiedzenie służebność gruntową odpowiadającą treści służebności przesyłu polegającą na prawie korzystania z nieruchomości gruntowej położonej w miejscowości P., stanowiącej działkę gruntową o numerze (...), dla której to nieruchomości Sąd Rejonowy w Człuchowie prowadzi księgę wieczystą Kw nr (...) w zakresie umieszczenia i użytkowania widocznych urządzeń elektroenergetycznych w postaci słupów oraz linii elektroenergetycznej średniego napięcia 15 kV, oznaczonej na mapie w opinii biegłego Józefa Bil z dnia 12 grudnia 2016r., która stanowi integralną część niniejszego postanowienia, wraz z prawem dostępu do wyżej wymienionej linii w miarę potrzeb wynikających z jej prawidłowego utrzymywania, eksploatacji, konserwacji i napraw.
4. stwierdzić, że Skarb Państwa z dniem 28 września 1987 roku nabył przez zasiedzenie służebność gruntową odpowiadającą treści służebności przesyłu polegającą na prawie korzystania z nieruchomości stanowiącej działkę gruntową o numerze (...) położoną w miejscowości P., dla której Sąd Rejonowy w Człuchowie prowadzi księgę wieczystą Kw nr (...), w zakresie umieszczenia i użytkowania widocznych urządzeń elektroenergetycznych w postaci słupów oraz linii elektroenergetycznej niskiego napięcia 0,4 kV, oznaczonej na mapie w opinii biegłego Józefa Bil z dnia 12 grudnia 2016 r., która stanowi integralną część niniejszego postanowienia, wraz z prawem dostępu do wyżej wymienionej linii w miarę potrzeb wynikających z jej prawidłowego utrzymywania, eksploatacji, konserwacji i napraw.
5. stwierdzić, że Skarb Państwa z dniem 1 stycznia 1988 roku nabył przez zasiedzenie służebność gruntową odpowiadającą treści służebności przesyłu polegającą na prawie korzystania z nieruchomości stanowiącej działkę gruntową o numerze (...) położonej w miejscowości P., dla której Sąd Rejonowy w Człuchowie prowadzi księgę wieczystą Kw nr (...), w zakresie umieszczenia i użytkowania widocznych urządzeń elektroenergetycznych w postaci słupów oraz linii elektroenergetycznej niskiego napięcia 0,4 kV, oznaczonej na mapie w opinii biegłego Józefa Bil z dnia 12 grudnia 2016 r., która stanowi integralną część niniejszego postanowienia, wraz z prawem dostępu do wyżej wymienionej linii w miarę potrzeb wynikających z jej prawidłowego utrzymywania, eksploatacji, konserwacji i napraw.
6. stwierdzić, że Skarb Państwa z dniem 17 listopada 1982 roku nabył przez zasiedzenie służebność gruntową odpowiadającą treści służebności przesyłu polegającą na prawie korzystania z nieruchomości stanowiącej działkę gruntową o numerze (...) położoną w miejscowości P., dla której Sąd Rejonowy w Człuchowie prowadzi księgę wieczystą Kw nr (...), w zakresie umieszczenia i użytkowania widocznych urządzeń elektroenergetycznych w postaci stacji transformatorowej, słupów oraz linii elektroenergetycznej niskiego napięcia 0,4 kV, oznaczonej na mapie w opinii biegłego Józefa Bil z dnia 12 grudnia 2016r., która stanowi integralną część niniejszego postanowienia, wraz z prawem dostępu do wyżej wymienionej linii w miarę potrzeb wynikających z jej prawidłowego utrzymywania, eksploatacji, konserwacji i napraw.
7. stwierdzić, że (...) Spółka Akcyjna w G. z dniem 19 grudnia 2011 roku nabyła przez zasiedzenie służebność przesyłu polegającą na prawie korzystania z nieruchomości stanowiącej działki gruntowe położone w miejscowości P. o numerze (...), dla której Sąd Rejonowy w Człuchowie prowadzi księgę wieczystą Kw nr (...) oraz o numerze (...), dla której Sąd Rejonowy w Człuchowie prowadzi księgę wieczystą Kw nr (...), w zakresie umieszczenia i użytkowania linii elektroenergetycznej kablowej niskiego napięcia 0,4 kV, oznaczonej na mapie w opinii biegłego Józefa Bil z dnia 28 czerwca 2018 r., która stanowi integralną część niniejszego postanowienia, wraz z prawem dostępu do wyżej wymienionej linii w miarę potrzeb wynikających z jej prawidłowego utrzymywania, eksploatacji, konserwacji i napraw.
8. nakazać ściągnąć od wnioskodawcy (...) S.A. w G. na rzecz Skarbu Państwa Sądu Rejonowego w Człuchowie kwotę 1.035,38zł (tysiąc trzydzieści pięć złotych trzydzieści osiem groszy) tytułem nieopłaconych kosztów sądowych.
Pobrano opłatę kancelaryjną
w kwocie zł – w znakach
opłaty sądowej naklejonych
na wniosku.
Sygn. Akt I Ns 419/15
UZASADNIENIE
(...) SA w G. wniósł o stwierdzenie zasiedzenia służebności gruntowej o treści służebności przesyłu obciążającą nieruchomość gruntową położoną w miejscowości P. stanowiącą działki ewidencyjne o nr (...), dla której Sąd Rejonowy w Człuchowie prowadzi wieczystą kw nr (...), o nr (...) , dla której Sąd Rejonowy w Człuchowie prowadzi wieczystą kw nr (...), (...) dla której Sąd Rejonowy w Człuchowie prowadzi wieczystą kw nr (...) (zwanej nieruchomością obciążoną) polegającą na prawie korzystania z nieruchomości poprzez utrzymywanie, eksploatowanie konserwację, naprawę i eksploatację linii elektroenergetycznej napowietrznej średniego napięcia 15 kV oraz stacji transformatorowej oraz wejście i wjazd na nieruchomość obciążoną w każdej chwili w okresie trwania służebności w celu wykonania niezbędnych robót związanych z utrzymaniem, konserwacją, naprawą i eksploatacją linii elektroenergetycznej napowietrznej średniego napięcia 15 kw wraz ze słupami oraz stacji transformatorowej, w szczególności wejścia i wjazdu na teren nieruchomości obciążonej sprzętem, w tym także ciężkim (takim jak samochody ciężarowe i koparki)
Ponadto wniósł o stwierdzenie zasiedzenia służebności gruntowej o treści służebności przesyłu obciążającą nieruchomość gruntową położoną w miejscowości P. stanowiącą działki ewidencyjne o nr (...) , dla której Sąd Rejonowy w Człuchowie prowadzi wieczystą kw nr (...), o nr (...) , dla której Sąd Rejonowy w Człuchowie prowadzi wieczystą kw nr (...), o nr (...) dla której Sąd Rejonowy w Człuchowie prowadzi wieczystą kw nr (...) (zwanej nieruchomością obciążoną) polegającą na prawie korzystania z nieruchomości poprzez utrzymywanie, eksploatowanie konserwację, naprawę i eksploatację linii elektroenergetycznej napowietrznej niskiego napięcia 0,4 kV wraz ze słupami oraz wejście i wjazd na teren nieruchomości obciążonej sprzętem, w tym także ciężkim (takim jak samochody ciężarowe i koparki)
Wnioskodawca wskazał również, że gdyby ustalony stan faktyczny doprowadził Sąd do przekonania, że nabycie ww. służebności nastąpiło po dniu 3 sierpnia 2008 r. to wniósł o stwierdzenie zasiedzenia służebności przesyłu.
W uzasadnieniu wniosku wskazano, ze prawo własności ww. działek przysługuje uczestnikowi postępowania M. D. .
Wnioskodawca podkreślał, że na ww. nieruchomościach znajdują się elementy infrastruktury elektroenergetycznej (...) SA w G. w postaci linii elektroenergetycznej średniego i niskiego napięcia wraz ze słupami oraz stacją transformatorową. Wskazano, że urządzenia przesyłowe na działce (...) w postaci linii średniego napięcia zostały zmodernizowane 1976 r. Przez działki (...) i (...) przechodzi również część linii średniego napięcia 15 kw w kierunku stacja P. W. III, która została wyremontowana w 1976 r. Linia niskiego napięcia, która znajduje się na działkach (...), (...) i (...) powstała w 1967, zaś we wrześniu 1981 r. miał miejsce kapitalny remont przeprowadzony na podstawie decyzji w sprawie zatwierdzenia planu realizacyjnego na doelektryfikowanie zabudowań gminy P..
Wyjaśniono, ze od czasu objęcia w posiadanie tj od 31 grudnia 1976 r. (dot. linii sn) i od 30 września 1981 r. (dot. linii nn) na nieruchomości uczestnika wnioskodawca nieprzerwanie korzysta z ww. trwałych i widocznych urządzeń, a korzystanie przejawia się przede wszystkim w przesyle prądu poprzez urządzenia znajdujące się na przedmiotowej nieruchomości oraz na nieruchomościach sąsiednich oraz na dokonywaniu cyklicznych oględzin linii. Wnioskodawca wyjaśnił, że jest następcą prawnym przedsiębiorstwa państwowego Z. (...) w S., który początkowo działał w ramach przedsiębiorstwa Z. (...) z siedzibą w B.. Następnie dokonano organizacyjnego wyodrębnienia Zakładu (...) w S., a następnie utworzono Zakład (...) z siedziba w S., który przekształcono w jednoosobową spółkę z udziałem Skarbu Państwa działającą pod firmąZ. (...). Zdaniem wnioskodawcy nie budzi wątpliwości - w świetle aktualnego orzecznictwa Sądu Najwyższego i sądów powszechnych, ze przysługuje mu prawo zaliczenia do okresu posiadania służebności, zmierzającego do zasiedzenia tego prawa, okresu posiadania swego poprzednika prawnego – przedsiębiorstwa państwowego. Wnioskodawca podkreślał, że posiadanie służebności na nieruchomości uczestnika w niniejszej sprawie jest w dobrej wierze, albowiem wynika to z przekonania posiadacza o przysługującym mu prawie do korzystania z urządzeń elektroenergetycznych posadowionych na nieruchomości uczestnika postępowania a także z uwagi na domniemanie dobrej wiary. Według wnioskodawcy przekonanie to miało również podstawę prawną w przepisach obowiązujących w czasie obejmowania w posiadanie tj ustawy z dnia 28 czerwca 1950r o powszechnej elektryfikacji wsi i osiedli oraz dekretu z dnia 30 czerwca 1951r. obowiązku świadczeń w naturze na niektóre cele publiczne.
Wnioskodawca podkreślał, że urządzenia elektroenergetyczne zostały objęte w posiadanie na nieruchomościach, stanowiących obecnie własność uczestnika, w okresie gdy poprzednik prawny wnioskodawcy był przedsiębiorstwem państwowym.
W odpowiedzi na wniosek uczestnik postępowania wniósł o oddalenie wniosku. W uzasadnieniu wskazał, ze wiadomo uczestnikowi, ze ma być realizowana przez wnioskodawcę inwestycja o nazwie „budowa sieci elektroenergetycznej napowietrznej – kablowej 15 kv, stacji transformatorowej słupowej oraz sieci kablowej 0,4 kV na działkach (...), (...), (...), (...) w miejscowości P., gmina P., a tym samym inwestycja będzie realizowana m.in. na działkach uczestnika nr (...), na której przebiega aktualnie linia niskiego napięcia, oznaczona na załączonych do wniosku mapkach kolorem czarnym i opisana „0306-300/01- 4xAL25, a także linia średniego napięcia, oznaczona na załączonych mapkach kolorem czerwonym i opisana „237/229/126”. Uczestnik podkreślił, ze w treści wniosku jest mowa o usytuowanych na tejże działce trwałych urządzeniach w postaci „napowietrznej linii średniego i niskiego napięcia, słupach i słupowej stacji transformatorowej” także zlokalizowanych na działce nr (...). Według uczestnika istnieje także zbieżność czasowa wyrażająca się w tym, że pismem z dnia 16 stycznia 2015 r., o nr 6773.2.1.2015, Wójt Gminy P. zawiadomił uczestnika o wszczęciu postępowania w celu ustalenia warunków zabudowy dla inwestycji celu publicznego polegającego na budowie sieci elektroenergetycznej napowietrznej – kablowej 15 kv, stacji transformatorowej słupowej oraz sieci kablowej 0,4 kV na ww. działkach, a wniosek w niniejsze sprawie został złożony 11 sierpnia 2015 r. najprawdopodobniej wobec opozycji zgłoszonej przez uczestnika w ww. określonym postepowaniu administracyjnym. Zdaniem uczestnika mało prawdopodobna wydaje się konieczność prowadzenia przez działkę (...) dwóch linii średniego napięcia. Jego zdaniem rzeczywistą intencją wnioskodawcy jest budowa nowej linii napowietrznej, którą zamierza zrealizować „pod płaszczykiem” uprawnień wynikających z ewentualnie stwierdzonego zasiedzenia służebności przesyłu. Uczestnik podkreślił również, ze wnioskodawca formułując wniosek posługuje się pojęciami ogólnikowymi jak „ utrzymanie , konserwacja, eksploatacja linii elektroenergetycznej”, a ponadto swoje postulowane uprawnienia określa w odniesieniu do całej nieruchomości – działki ewidencyjnej, a nie jej części, z która trwałe urządzenia są przedmiotowo związane. Podkreślił, ze zgodnie z przepisami przez zasiedzenie można nabyć służebność o konkretnie określonych uprawnieniach. Wskazał, ze zakres dotychczasowego korzystania z nieruchomości uczestnika był ograniczony przestrzennie do jego części na których są usytuowane urządzenia sieci. Zakwestionował również wniosek dowodowy z opinii biegłego z zakresu geodezji, albowiem jego zdaniem nie wiadomo czemu ma ten dowód służyć. Wyjaśniał, ze służebność powinna być wykonywana w taki sposób, aby jak najmniej utrudniała korzystanie z nieruchomości obciążonej (art. 288 k.c. w zw. z art. 305 k.c.). Zakwestionował również wykazanie przez wnioskodawcę nieprzerwanego korzystania z trwałych i widocznych urządzeń w postaci linii elektroenergetycznej średniego napięcia od 31 grudnia 1976 r. i niskiego napięcia od 30 września 1981 r. Zdaniem uczestnika odbitka planu powykonawczego jest mało czytelna, nie można odczytać numeracji działek ewidencyjnych, a to oznacza, ze nie można jej zorientować w terenie, a tym samym na jakich nieruchomościach wykonywane były prace. Nie wiadomo również jakich prac wykonawczych, a w szczególności kiedy przeprowadzonych, dotyczy - brak daty względnie możliwości jej odczytu. Karta ewidencyjna zmian obiektu sieć n/n nr inw 70” – według uczestnika może być zrozumiała dla służb wnioskodawcy, jednak on nie jest w stanie nic z niej wyczytać. Według strony inwentarz z natury spisany na dzień 21 grudnia 76 r. wskazuje jedynie na to jakie materiały i w jakiej ilości spisano w dniu 21 grudnia 1976 r. inwentaryzując linię SN – 15 kV w jej biegu od słupa nr 78 w linii głównej do stacji transformatorowej w P. wyb. III. Decyzja Wojewódzkiego Biura Planowania Przestrzennego z dnia 29 grudnia 1980 r. przedstawiona została przez wnioskodawcę bez wymienionego w niej załącznika, w związku z czym nie wiadomo czy stała się prawomocna i nie wiadomo kogo dotyczyła i kiedy prace zostały wykonane.
W piśmie z dnia 3 grudnia 2015 r. wnioskodawca wskazał, ze planowane prace, w ramach zadania inwestycyjnego nie zastępują istniejącej linii napowietrznej 15 kV oraz stacji transformatorowej, zlokalizowanej na działce nr (...). Wyjaśnił, ze zgodnie z warunkami przyłączenia nr P/14/034934 z dnia 1 sierpnia 2014 r. wydanymi przez (...) SA Oddział w K., na działce nr (...) należy wstawić w istniejącą linię napowietrzna 15 kV, przed stacją transformatorowa P. W. III słup z rozłącznikiem. Od projektowanego słupa z rozłącznikiem wybudowana będzie linia kablowa 15kV do projektowanej stacji transformatorowej, która zlokalizowana będzie na działce nr (...) (pas drogowy). Długość projektowanego kabla na działce (...) wynosi 30m. Wyjaśniono również, ze projektowane zadanie inwestycyjne nie przewiduje wykonania robót na działkach (...), (...), (...),(...). W piśmie z dnia 8 grudnia 2015 r. pełnomocnik wnioskodawcy wyjaśnił, ze planowane prace o których wspomina pełnomocnik uczestnika nie zastępują istniejącej linii napowietrznej 15 kV oraz stacji transformatorowej zlokalizowanej na działce nr (...).
W piśmie procesowym z dnia 9 marca 2016 r. wnioskodawca rozszerzył wniosek i wniósł o stwierdzenie zasiedzenia służebności gruntowej o treści służebności przesyłu obciążającą nieruchomość gruntową położoną w miejscowości P. stanowiącą działki ewidencyjne o nr (...) , dla których Sąd Rejonowy w Człuchowie prowadzi wieczystą kw nr (...), o nr (...) , dla których Sąd Rejonowy w Człuchowie prowadzi wieczystą kw nr (...), polegającą na prawie korzystania z nieruchomości obciążonej poprzez utrzymywanie, konserwację, naprawę i eksploatację linii elektroenergetycznej kablowej niskiego napięcia 0,4 kV wraz ze słupami oraz wejście i wjazd na nieruchomość obciążoną w każdej chwili w okresie trwania służebności w celu wykonania niezbędnych robót związanych z utrzymaniem, konserwacją, naprawą i eksploatacją linii elektroenergetycznej kablowej niskiego napięcia 0,4 kw wraz ze słupami, w szczególności wejścia i wjazdu na teren nieruchomości obciążonej sprzętem, w tym także ciężkim (takim jak samochody ciężarowe i koparki). Wnioskodawca wskazał również, że gdyby ustalony stan faktyczny doprowadził Sąd do przekonania, że nabycie ww. służebności nastąpiło po dniu 3 sierpnia 2008 r. to wnosi o stwierdzenie zasiedzenia służebności przesyłu. Wnioskodawca wyjaśnił, ze ww. linia została wybudowana w ramach doelektryfikacji zabudowań zagrodowych w P. w 1981 r. na podstawie decyzji z dnia 29 grudnia 1980 r.
Postanowieniem z dnia 23 czerwca 2017 r. wezwano do udziału w sprawie w charakterze uczestnika postępowania Skarb Państwa Starostę (...). Ww. podmiot wniósł o stwierdzenie, że to Skarb Państwa nabył przez zasiedzenie służebność gruntową odnośnie nieruchomości wymienionych w pkt 1 wniosku, natomiast co do zasiedzenia służebności opisanych w pkt 2 wniosku nie wniesiono sprzeciwu.
Sąd ustalił następujący stan faktyczny:
Nieruchomość stanowiącą działkę nr (...)położoną w P., dla której Sąd Rejonowy w Człuchowie obecnie prowadzi wieczystą kw nr (...) nabył od Skarbu Państwa na podstawie umowy kupna w dniu 18 czerwca 1982 r. F. D..
Nieruchomość stanowiącą działkę nr (...) położoną w P., dla której Sąd Rejonowy w Człuchowie obecnie prowadzi wieczystą kw nr (...) nabył od Skarbu Państwa na podstawie umowy kupna w dniu 16 listopada 1972 r. F. D. wraz z małżonką Z. D..
Nieruchomość stanowiącą działkę nr (...) położoną w P. dla której Sąd Rejonowy w Człuchowie prowadzi wieczystą kw nr (...) nabył od Skarbu Państwa na podstawie umowy kupna w dniu 16 grudnia 1980 r. J. D.
Nieruchomość stanowiącą działkę nr (...)położoną w P., dla której Sąd Rejonowy w Człuchowie obecnie prowadzi wieczystą kw nr (...) nabył od Skarbu Państwa na podstawie umowy kupna w dniu 27 września 1977 r. F. D..
Nieruchomość stanowiącą działkę nr (...) położoną w P. dla której Sąd Rejonowy w Człuchowie prowadzi wieczystą kw nr (...) nabył od Skarbu Państwa na podstawie aktu nadania w dniu 25 lipca 1959 r. S. H.. Na podstawie postanowienia Sądu Powiatowego w C. z dnia 22 grudnia 1969 r. w sprawie o zniesienie współwłasności i dział spadku po S. H. prawo własności ww. działki nabyli Z. H. w ¼ części oraz J. H., B. H., S. H. i A. H. w 3/16 części. W dniu 9 maja 1990 r. J. H., B. H., S. H. i A. M. z d. H. w drodze umowy darowizny przekazali Z. D. udziały w prawie własności do działki nr (...).
dowód: akt notarialny k. 1-2, 12-13 akt kw nr (...), akt notarialny k. 1-2 akt kw nr (...) , akt notarialny k. 4-5 akt kw nr (...) , orzeczenie k. 2, postanowienie k. 10, akt notarialny k. 34-35 akt kw (...)
F. D. oraz Z. D. w dniu 23 listopada 1990 r. na podstawie umowy przekazania gospodarstwa rolnego przekazali na rzecz B. A. prawo własności gospodarstwa rolnego dla którego Sąd Rejonowy w Człuchowie prowadził księgi wieczyste kw nr (...), akt kw nr (...), kw (...).
W dniu 12 lutego 1991 r. B. A. i W. A. przekazali na rzecz M. D. prawo własności gospodarstwa rolnego dla którego Sąd Rejonowy w Człuchowie prowadził księgi wieczyste kw nr (...), akt kw nr (...) , kw nr (...), kw (...).
dowód: akt notarialny k. 27, 31 akt kw nr (...)
Ww. nieruchomości gruntowe zlokalizowane są w strefie zabudowy rozproszonej wsi P. oraz w strefie upraw rolnych wsi Ł..
Działka nr (...) stanowi grunt rolny pod uprawę zbóż oraz siedlisko gospodarstwa rolnego w środkowej części nieruchomości oraz drogi dojazdowej od siedliska do drogi powiatowej. Na tej nieruchomości zlokalizowane są dwa odcinki linii energetycznej niskiego napięcia. Równolegle do granicy działki z drogą usytuowanych jest 5 pojedynczych słupów linii. Linia ta ulega rozgałęzieniu przy zachodniej granicy działki i biegnie dalej skośnie przez działkę nr (...) w kierunku północno-wschodnim i jednym przęsłem w kierunku zabudowań na tej działce. W środkowej części działki zlokalizowane są 4 słupy pojedyncze i dwa podwójne. Łączna długość linii napowietrznej niskiego napięcia nad działką nr (...)wynosi 533 m.
Teren działki nr 9 jest zagospodarowany jako grunt uprawny pod uprawę zbóż i w części środkowej jest byłe siedlisko z pojedynczym budynkiem gospodarczym. Na tej działce zlokalizowane są dwa odcinki linii energetycznej niskiego napięcia. Biegnie ona od potrójnego słupa w kierunku południowym do granicy działki od tego samego słupa w kierunku do słupa przy budynku gospodarczym. Kolejny odcinek linii napowietrznej biegnie w kierunku północno zachodnim od słupa, do którego dochodzi linia kablowa. W granicach działki nr (...) zlokalizowanych jest 6 pojedynczych słupów stanowiących podporę linii oraz jeden słup o trzech podporach. Łącznie długość linii napowietrznej niskiego napięcia nad działką nr (...) wynosi 294 m.
Na działce nr (...) zlokalizowana jest linia energetyczna średniego napięcia nr 229, stacja transformatorowa T-306 oraz dwa odcinki linii niskiego napięcia. Działka nr (...) zagospodarowana jest jako teren rolny pod uprawę zbóż, przebiega przez nią linia energetyczna średniego napięcia nr 229. Na działkach (...) i (...) znajdują się 4 słupy nośne średniego napięcia oznaczone numerami od nr 5 od nr 8 oraz podwójny słup ze stacją transformatorowa. Linia nr 229 biegnie od strony południowej i przebiega nad środkowa częścią ww. działek. Długość linii średniego napięcia nad działką nr (...) wynosi 130 m , a nad działka nr (...) wynosi 269 m. Od stacji transformatorowej T-306 odchodzą dwie napowietrzne linie energetyczny niskiego napięcia. W kierunku zachodnim równolegle do drogi gruntowej przebiega linia niskiego napięcia, której 3 słupy usytuowane są na działce nr (...). Długość tej linii wynosi 185 m. Linia niskiego napięcia odchodząca od stacji transformatorowej w kierunku wschodnim rozciągnięta jest od tej stacji do potrójnego słupa zlokalizowanego na działce nr (...). Równolegle do linii biegnie linia kablowa. Długość obu linii w granicach działki nr (...) wynosi 25 m.
Działka nr (...) zagospodarowana jest jako teren upraw rolnych pod zasiew zbóż, przebiega przez nią linia energetyczna średniego napięcia. Na tej działce zlokalizowane są podpory linii napowietrznej średniego napięcia nr 229 – słup podwójny A-owy opisany numerem 17 oraz pojedynczy słup opisany jako nr 16. Linia ta przebiega ukośnie nad południową częścią Sygma Banque Societa Anonyme S.A z siedzibą w Paryżu zawarł z działką nr (...)wynosi 139 m.E. M. z pierwotnie określoną kwotą kredytu na 659,40 zł, przy czym co do tej wierzytelności ustalano, iż w chwili zbycia stanowiła: kapitał w wysokości 659,40 zł odsetki w kwocie 134,60 zł oraz koszty w wysokości 122,40 zł.
Kablowa energetyczna linia biegnie od stacji transformatorowej zlokalizowanej na działce nr (...)prostopadle do granicy z działką drogi powiatowej – działka nr (...) i dalej do granicy działki nr (...) z działką nr (...) w kierunku słupa trójnożnego. Dalej linia kablowa biegnie skrajem działki drogi powiatowej równolegle do granicy działki nr (...) i w odległości ok. 90 m od słupa trójnożnego przecina granicę działki nr (...) i biegnie do podwójnego słupa na działce nr (...) . Przebieg linii kablowej w granicach działki nr (...) ma długości 26 m. a w granicach działki nr (...) ma długości 5 m.
bezsporne, opina biegłego k. 224-240, k. 342-350
Sieć linii średniego napięcia nr 229 posadowiona w P. W. III m.in. na działkach nr (...), nr (...) i (...), stanowiących własność uczestnika postepowania M. D., powstała nie później niż w 1976 r. Linia niskiego napięcia, która znajduje się na działkach nr (...), (...) i (...), stanowiących również własność uczestnika postępowania M. D. powstała 1967, a w 1981 r miał miejsce jej remont. Linia kablowa niskiego napięcia, która posadowiona jest na działkach uczestnika nr (...), (...) została wybudowana w ramach doelektryfikacji zabudowań zagrodowych w 1981 r.
dowód: mapa k.51-53, karta ewidencyjna k. 55, inwentarz z natury k. 56, protokół k.329, plan wykonawczy k. 329, zeznania świadka M. P. k. 180v-182, k. 322-323
Powyższe urządzenia pierwotnie należały do Zakładów (...) z siedzibą w B.. Zarządzeniem z dnia 10 maja 1978r. wyodrębniono Zakład (...), który działał w (...) Zakładów (...) z siedzibą w B..
dowód: zarządzenie k. 59-60, k. 61
Zarządzeniem numer nr 57 Prezesa Rady Ministrów z dnia 30 grudnia 1989 r. utworzone zostało z dniem 31 grudnia 1989 r. przedsiębiorstwo państwowe pod firmą Z. (...) z siedzibą w S.,
dowód zarządzenie k. 64-71,
W dniu 9 lipca 1993r. przedsiębiorstwo państwowe pod firmą Z. (...) z siedzibą w S. zostało przekształcone w jednoosobową spółkę akcyjną Skarbu Państwa działającą pod firmąZ. (...) w S., nastąpiło również przejęcie mienia
dowód: zarządzenie k 72-74,,, akt notarialny k. 75-86,
W dniu 26 listopada 2004r. nastąpiło w trybie art. 492 § 1 pkt 1 k.s.h. , przeniesienie całego majątku Zakładu (...) S.A. z siedzibą w S. na (...) SA, która zmieniła nazwę na (...) Spółka Akcyjna.
bezsporne, ponadto dowód odpis KRS k. 12-28
Sąd zważył co następuje:
W niniejszej sprawie wnioskodawca domagał się stwierdzenia, że nabył przez zasiedzenie służebność gruntową odpowiadającej treści służebności przesyłu, obciążającą nieruchomość uczestnika M. D., bądź w przypadku gdyby ustalony stan faktyczny doprowadził Sąd do przekonania , ze nabycie ww. służebności nastąpiło po dniu 3 sierpnia 2008 r. wnosił o stwierdzenie zasiedzenia służebności przesyłu.
W ocenie Sądu przedmiotowy wniosek należy uznać za zasadny.
Na wstępie należy zaznaczyć, ze treścią służebności przesyłu jest korzystanie przez przedsiębiorcę w oznaczonym zakresie z cudzej nieruchomości (nieruchomości obciążonej), w zakresie niezbędnym dla zapewnienia prawidłowego funkcjonowania urządzeń przesyłowych (art. 305 1 k.c. in fine). Wykonanie (zainstalowanie) tych urządzeń wiąże się - w sensie skutków - z ich trwałym fizycznie oraz ustawicznym połączeniem z obciążoną nieruchomością gruntową. Właściciel gruntu musi więc znosić istnienie cudzych urządzeń. W praktyce to oznacza możliwość wejścia przez przedsiębiorcę na cudzy grunt obciążony służebnością w celu posadowienia tam urządzeń przesyłowych, usunięcia ich awarii, przeprowadzenia konserwacji czy też modernizacji. W związku z powyższym służebność przesyłu daje uprawnionemu, aczkolwiek w pewnym ograniczonym zakresie, władztwo nad cudzą nieruchomością. Ogranicza prawa własności właściciela nieruchomości przez ustanowienie trwałego obowiązku znoszenia przez niego w sferze, w której może być wykonywana własność (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 17 lutego 2011 r., IV CSK 303/10, nie publ.).
Nadmienić należy, ze przepisy dotyczące służebności przesyłu weszły w życie z dniem 3 sierpnia 2008 r. na mocy ustawy z dnia 30 maja 2008r. o zmianie ustawy kodeks cywilny oraz niektórych ustaw (Dz. U. Nr 116, poz. 731), jednakże już wcześniej w przypadkach wystąpienia służebności odpowiadających treścią służebności przesyłu utrwalone było stanowisko, ze należy stosować w takim wypadku, ogólne przepisy o służebnościach gruntowych. Podkreślić należy, że możliwość zasiedzenia przez przedsiębiorstwo służebności o treści odpowiadającej służebności przesyłu, została przesądzona w orzecznictwie Sądu Najwyższego i obecnie możliwość ta nie budzi wątpliwości (por. uchwała SN 07.10.2008r, III CZP 89/08, postanowienie SN 13.06.13; IV CSK 672/13, postanowienie SN z dnia 4 października 2006r.; II CSK 119/06).
Stwierdzić należy, że źródłem powstania służebności gruntowej jak i służebności przesyłu może być także zasiedzenie.
Ww. ustawa z dnia 30 maja 2008r. nie zawiera przepisów przejściowych w zakresie służebności przesyłu, a tym samym należy przyjąć w sprawach o zasiedzenie w przypadku dotyczącym korzystania z urządzeń przesyłowych, że jeżeli termin prowadzący do zasiedzenia służebności upłynął przed dniem 3 sierpnia 2008 r. (przed wejściem w życie ustawy z dnia 30 maja 2008 r.), to sąd stwierdzi nabycie służebności gruntowej o treści odpowiadającej służebności przesyłu (na podstawie art. 292 k.c.), jeżeli zaś po tej dacie - sąd stwierdzi zasiedzenie służebności przesyłu (na podstawie art. 305 1 k.c. oraz art. 305 4 k.c.).
W niniejszej sprawie wnioskodawca domagał się stwierdzenia, że nabył przez zasiedzenie służebność gruntową odpowiadającej treści służebności przesyłu. Wnioskodawca wskazał również, względnie gdyby Sąd ustalił, że nabycie ww. służebności nastąpiło po dniu 3 sierpnia 2008 r. wnosił o stwierdzenie zasiedzenia służebności przesyłu.
Na mocy art. 292 kc służebność gruntowa może być nabyta przez zasiedzenie, gdy polega ona na korzystaniu z trwałego i widocznego urządzenia, natomiast w myśl art. 172 k.c. w zw. z art. 292 zd. 2 k.c. posiadacz służebności nie mający do niej tytułu prawnego nabywa przez zasiedzenie służebność, jeżeli nabył posiadanie w dobrej wierze i jest jej posiadaczem nieprzerwanie od lat dwudziestu, a gdy jest posiadaczem w złej wierze, nabywa służebność po upływie lat trzydziestu. W związku z powyższym możliwe jest zatem zasiedzenie służebności gruntowej, pod warunkiem, że mamy do czynienia z korzystaniem z cudzej nieruchomości i musi ono łączyć się z istnieniem trwałego i widocznego urządzenia. Obok ww. korzystania konieczną przesłanką do nabycia służebności w drodze zasiedzenia jest upływ czasu. Jest on różny w zależności od tego czy mamy do czynienia z dobrą czy złą wiarą. Dopiero po upływie tych terminów nastąpi zasiedzenie służebności. Zgodnie z utrwalonym poglądem, dobra wiara polega na usprawiedliwionym w danych okolicznościach przekonaniu posiadacza, że przysługuje mu wykonywane przez niego prawo.
Zgodnie z treścią art. 352§ 1 k.c. posiadaczem służebności jest ten, kto faktycznie korzysta z cudzej nieruchomości w zakresie odpowiadającym treści służebności, a do posiadania służebności przesyłu stosuje się przepisy o posiadaniu rzeczy.
Posiadanie służebności jest odrębną postacią posiadania niż posiadanie rzeczy. Nie obejmuje ono władania rzeczą, ale następuje faktyczne korzystanie z cudzej nieruchomości w zakresie odpowiadającym treści określonej służebności. Posiadanie rozciąga się na nieruchomość i jej części składowe, a skoro za części składowe uważane są prawa związane z własnością, to posiadacz nieruchomości uprawniony jest do posiadania służebności związanych z nieruchomością władnącą (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 20 maja 2014 r. I ACa 1433/13). Na posiadanie służebności składają się dwa elementy: fizyczny, który wyraża się w korzystaniu z rzeczy w zakresie odpowiadającym treści służebności przesyłu oraz element psychiczny, który wyraża się w psychicznym nastawieniu do wykonywania władztwa (władanie dla siebie). Podkreślić należy, ze element psychiczny nie polega tyko na wewnętrznym przekonaniu, psychicznym odczuciu posiadacza o tym, ze włada daną rzeczą, ale także na tym, ze władztwo to musi być zamanifestowane na zewnątrz.
W toku postępowania nie był kwestionowany fakt, że na działkach należących do uczestnika znajdują się trwałe i widoczne urządzenia w postaci urządzeń służących do przesyłu energii elektrycznej, które zostały opisane we wniosku, jak i linia kablowa opisana w piśmie z dnia 9 marca 2016 r.
Uczestnik przyznał, ze jak przejął gospodarstwo w 1990 czy 1991 r., to urządzenia opisane we w wniosku już były na nieruchomości. Były one tam również w czasie gdy rodzice uczestnika byli właścicielami przedmiotowych działek (por. wyjaśnienia uczestnika z dnia 22 grudnia 2017 r. 00:02:01 k. 321). Potwierdził również fakt istnienia linii kablowej przed czasem gdy on został właścicielem działek. Wyjaśnił, ze widać że ta linia tam jest. Wskazał, ze od samego początku wiedział, ze linia, której dotyczy wniosek tam jest, od samego początku o tym wiedział.
Z opinii biegłego Józefa Bill (k. 224-240) wynika, ze przez nieruchomości uczestnika przebiega linia średniego napięcia nr 229, znajduje się stacja transformatorowa oraz przebiega linia niskiego napięcia. Z karty ewidencyjnej (k. 55) wynika, że w miejscowości P. W. wybudowano sieć niskiego napięcia w 1967 r. (paszport 3505/306).
Z inwentarza z natury spisanego na dzień 21 grudnia 1976 r. (k. 56) wynika, że w miejscowości P. W. III przebiegały linie 229-306, które zostały wybudowane w 1976 r. W związku z powyższym dokument ten dotyczy również linii średniego napięcia, która przebiega przez nieruchomości uczestnika. Z opinii biegłego wynika, że na działce uczestnika nr(...), (...) i (...) zlokalizowana jest linia nr 229 i stacja T-306. Świadek M. P. (2) (pracownik wnioskodawcy, wcześniej pracownik poprzedników prawnych wnioskodawcy) jednoznacznie stwierdził, ze z dokumentów, które posiada wnioskodawca ustalił, ze linia 229 została wybudowana w 1976 r. (por. zeznania świadka k. 121). W związku z powyższym dokonując oceny powyższego materiału dowodowego w ocenie Sądu nie budzi wątpliwości, ze linia nr 229, która znajduje się na działce uczestnika została wybudowania w 1976 r. Wskazać należy, ze dowody te uzupełniają się tworząc logiczną całość tym bardziej, ze według uczestnika odkąd on pamięta linia na przedmiotowej nieruchomości już była.
Sad uznał za wiarygodne zeznania ww. świadka również w części dotyczącej posadowienia stacji transformatorowej w 1967 r. Świadek precyzyjnie wyjaśnił na jakiej podstawie ustalił powyższą datę. Zeznania te uzupełnia pozostały materiał zebrany w sprawie tj m.in. „uwagi specjale personelu eksploatacyjnego” k. 56v. Wskazać należy, ze z ww. dokumentu „uwagi specjalne personelu eksploatacyjnego” (k. 56v) wynika, ze dotyczy on stacji elektroenergetycznej wysokiego napięcia 15 kV nr 306, że przeprowadzono przegląd stacji w 1974 r. Z karty ewidencyjnej zmian obiektu k. 55 wynika, ze dokument dotyczy obiektu zlokalizowanego w miejscowości P. W. III paszport 3505/306 i dotyczy linii niskiego napięcia. Jak wynika z opinii biegłego Józefa Bil (k. 230) na działce nr (...)zlokalizowana jest stacja transformatorowa T-306, od której odchodzą dwie napowietrzne linie energetyczne niskiego napięcia. W związku z powyższym należało uznać, ze stacja transformatorowa oraz linia niskiego napięcia powstała 1967 r. Sąd również dał wiarę zeznaniom ww. świadka w zakresie linii kablowej, która przebiega przez nieruchomość uczestnika. Sąd na podstawie zeznań świadka (k. 322) jak i dołączonych dokumentów (protokół k. 328) ustalił, ze linia powstała w 1981 r. w ramach doelektryfikacji zabudowań zagrodowych w P.. Z protokołu przekazania- przyjęcia środka trwałego wynika, ze na majątek ZE S. Rejon C. przyjęto linię kablowa na terenie P. W. III. (por. protokół k. 186). Świadek podkreślał, że dokonano tego w ramach doelektryfikacji budynków na terenie P. W. III. Także uczestnik przyznał, ze Pani G., która również mieszkała na tym terenie, do lat osiemdziesiątych nie miała prądu ( por. wyjaśnienia uczestnika k. 322v). Powyższe potwierdza, ze doelektryfikacja miała miejsce w 1981 r.
Wskazać należy, ze zeznania świadka M. P. (2) były rzeczowe, logiczne, konsekwentne i spójne z pozostałym materiałem dowodowym zebranym w sprawie. Podkreślić należy, ze nie było jakichkolwiek dowodów przeciwnych, co przesądzało – w ocenie Sądu, ze brak jest podstaw aby odmówić ww. dowodom wiary . W ocenie Sądu nie można czynić wnioskodawcy zarzutu, ze dokumenty są niekompletne, nieprawidłowo wypełnione, ze nie przedstawił pełnej dokumentacji z lat sześćdziesiątych czy siedemdziesiątych. Powszechnie wiadomo jest, ze w tamtych latach dokumenty nie były tak szczegółowo wypełnione jak w czasach obecnych. Z uwagi na upływ czasu, liczne przekształcenia podmiotowe, wiarygodne jest stanowiskom wnioskodawcy, ze nie wszystkie dokumenty się zachowały. Pomimo ze dokumentacja jest cząstkowa Sąd nie miał żadnych wątpliwości, że dotyczy ona urządzeń opisanych we wniosku, posadowionych na gruntach uczestnika a także, że istnieją one odpowiednio od 1967 r., 1976 r. i 1981r. Podkreślić należy, ze brak jest jakichkolwiek dowodów przeciwnych, które w jakikolwiek sposób podważałyby je. Przeciwnie wyjaśnienia uczestnika postępowania potwierdzają powyższe okoliczności.
Analizując zebrany w sprawie materiał dowodowy nie ma wątpliwości że wnioskodawca i poprzednicy korzystali w sposób stały i nieprzerwany z biegnących nad gruntem widocznych urządzeń (linii napowietrznych) do przesyłu energii elektrycznej, jak i linii kablowej.
Wnioskodawca wnosił, aby do okresu posiadania doliczyć okres posiadania jego poprzedników. Podkreślić należy, ze obecne orzecznictwo Sądu Najwyższego dopuszcza możliwość zaliczenia na podstawie przepisu art. 176 § 1 kc przez osobę prawną, która przed dniem 1 lutego 1989 r. miała status państwowej osoby prawnej, do okresu posiadania po tej dacie również posiadanie Skarbu Państwa przed dniem 1 lutego 1989 r., jeżeli w tym czasie nastąpiło przeniesienie posiadania ( post. SN z dnia 9 lutego 2012 r. III CZP 93/11, post. SN z dnia 25 stycznia 2006 r. I CSK 11/05, post. z dnia 10 kwietnia 2008 r. IV CSK 21/08). W okresie gdy przedmiotowe linie elektroenergetyczne stanowiły zatem własność Skarbu Państwa, korzystanie przez poprzedników prawnych wnioskodawcy z nieruchomości uczestnika (jego poprzedników) w sposób odpowiadający służebności przesyłu, stanowiło posiadanie odbywające się na rzecz Skarbu Państwa, ale działającego, co istotne, w ramach dominium, a nie imperium , a zatem bieg terminu zasiedzenia na rzecz Skarbu Państwa nie ulegał zawieszeniu z powodu siły wyższej; stąd też nabycie przez zasiedzenie służebności gruntowej odpowiadającej treści służebności przesyłu mogło nastąpić na rzecz Skarbu Państwa, jeżeli taka sytuacja nie miała miejsca, to każdy kolejny posiadacz mógł doliczyć do swojego posiadania okres posiadania przez Skarb Państwa ( art. 176 § 1 kc w zw. z art. 292 kc ) – ( por. postanowienie SN z dnia 17 grudnia 2008 r. I CSK 171/08; uchwała SN z dnia 22 października 2009 r. III CZP 70/09, postanowienie SN z dnia17 grudnia 2008 r. I CSK 171/08 )
W związku z powyższym należy stwierdzić, że na ww. nieruchomościach uczestnika znajdowały się trwałe i widoczne napowietrzne linie elektroenergetyczne średniego i niskiego napięcia oraz stacja transformatorowa. Poprzednicy prawni wnioskodawcy regularnie w sposób ciągły i niezakłócony, wykorzystywali, naprawiali i modernizowali urządzenia. Urządzenia te w tym czasie wchodziły w skład przedsiębiorstwa państwowego Z. (...) w S. działającego w ramach Z. (...) z siedzibą w B.. Tym samym od czasu posadowienia urządzeń rozpoczęło się, przez poprzedników prawnych wnioskodawcy, posiadanie służebności o treści odpowiadającej służebności przesyłu. Podkreślić jednak należy, że zasiedzenie powyższej służebności pod rządami przepisów prawa cywilnego przed 1.02.1989 r. mogło biec tylko na rzecz Skarbu Państwa, nie stoi na przeszkodzie przyjęciu, iż ostatecznie uprawnionym z tytułu służebności jest (...) S.A w G. jako następca prawny Zakładu (...) S.A. w S. powstałego w wyniku komercjalizacji przedsiębiorstwa państwowego Z. (...). Wskutek komercjalizacji i w efekcie sukcesji generalnej wszelkie prawa związane z państwowymi przedsiębiorstwami odpowiedzialnymi za przesyłu energii elektrycznej przechodziły bowiem na odpowiednie spółki Skarbu Państwa powstałe po zmianach ustrojowych. Ostatecznym zatem beneficjentem zasiedzenia służebności był podmiot powstały w wyniku komercjalizacji przedsiębiorstwa państwowego Z. (...), na który przeniesione zostało przez Skarb Państwa po dniu 01.02.1989 r., posiadanie nabytej w drodze zasiedzenia służebności, czyli spółka Zakład (...) S.A. Powyższe okoliczności nie zostały zakwestionowane przez uczestnika w toku niniejszego postępowania, albowiem nie twierdził on, że z przedmiotowych linii elektroenergetycznych znajdujących się na jego nieruchomości korzystały inne podmioty, niż poprzednicy prawni wnioskodawcy. Podkreślić należy, ze stwierdzenie zasiedzenia następuje na rzecz osoby będącej posiadaczem w chwili upływu terminu zasiedzenia, w tym zakresie sąd nie jest związany wnioskiem.
Wskazać należy, ze zgodnie ze poglądem Sądu Najwyższego, który sąd rozstrzygający niniejszą sprawę podziela, ze jeżeli w okresie przed dniem wejścia w życie ustawy z dnia 31 stycznia 1989 roku nowelizującej kodeks cywilny, przedsiębiorstwo państwowe korzystało bez tytułu prawnego z cudzej nieruchomości (niepaństwowej) w zakresie niezbędnym do obsługi i eksploatacji wybudowanych przez to przedsiębiorstwo urządzeń przesyłowych, to było ono posiadaczem służebności gruntowej podobnej do służebności przesyłu w rozumieniu art. 352 § 1 KC. Taki stan faktyczny mógł prowadzić do nabycia służebności gruntowej odpowiadającej treścią służebności przesyłu w drodze zasiedzenia z tym zastrzeżeniem, że jeśli przed dniem 1 lutego 1989 roku zrealizowały się przesłanki pozwalające na stwierdzenie zasiedzenia tej służebności, zwłaszcza gdy upłynął stosowny okres posiadania, służebność tę nabywał Skarb Państwa, a nie przedsiębiorstwo państwowe. Jeżeli do tego nie doszło, a po dniu 1 lutego 1989 roku utrzymywał się na nieruchomości niepaństwowej opisany dotychczasowy stan faktyczny, po upływie stosownego czasu, determinowanego dobrą lub złą wiarą posiadacza służebności, możliwe było nabycie przez zasiedzenie przez przedsiębiorstwo państwowe lub jego następcę prawnego, służebności gruntowej podobnej do przesyłu, a po dniu 3 sierpnia 2008 roku - służebności przesyłu. Okres występowania na nieruchomości stanu faktycznego odpowiadającego treści służebności przesyłu przed wejściem w życie art. 305 1 i nast. k.c. podlega bowiem doliczeniu do czasu posiadania wymaganego do zasiedzenia tej służebność (por. postanowienie SN z dnia 12 lutego 2015 r., IV CSK 293/14).
Biorąc pod uwagę powyższe ustalenia, to w celu rozpoznania wniosku należało następnie rozstrzygnąć czy poprzednicy prawni wnioskodawcy korzystali z gruntów w dobrej czy złej wierze. Należy podkreślić, że pomimo domniemania wynikającego z art. 7 k.c., na który powołał się wnioskodawca, to z reguły przedsiębiorca - posiadacz służebności przesyłu, który nie legitymuje się uprawnieniem do ingerowania w sferę cudzej własności nieruchomości dla bieżącego utrzymania urządzeń przesyłowych, korzysta z tej nieruchomości w złej wierze (por. uchwała SN z dnia 17 czerwca 2005 r.; III CZP 29/05, wyrok SN z dnia 29 stycznia 2008 r., IV CSK 410/07 wyrok Sądu Najwyższego z dnia 3 kwietnia 2009 r. II CSK 459/08).
Wprawdzie w orzecznictwie prezentowany jest także pogląd, że państwowe osoby prawne, które w okresie przed dniem 31 stycznia 1989 r., w wyniku realizacji inwestycji przesyłowych, przebiegających przez nieruchomości, które nie należały do przedsiębiorstwa przesyłowego, co do których wydane były decyzje administracyjne o przebiegu linii przesyłowej i pozwolenia budowlane, objęły w dobrej wierze posiadanie służebności, jako korzystanie z cudzej nieruchomości w zakresie odpowiadającym treści tej służebności, przy czym podstawowe znaczenie w tej mierze przypisuje się decyzji administracyjnej wydanej na podstawie art. 35 ust. 1 ustawy z dnia 12 marca 1958 r. o zasadach i trybie wywłaszczania nieruchomości. Wnioskodawca powołał się, ze urządzenia energetyczne zostały wykonane w trybie ustawy o powszechnej elektryfikacji wsi i osiedli, jednakże okoliczności tych nie wykazał. Przedsiębiorstwa energetyczne nie mogły samodzielnie podejmować decyzji co do budowy urządzeń energetycznych na nieruchomościach nie oddanych im w zarząd, ale oddanych w zarząd innym jednostkom organizacyjnym. W przedmiotowej sprawie wnioskodawca nie przedstawił żadnej decyzji ani też żadnych innych dokumentów wydanych w oparciu o podstawy ustawowe dające prawo do zajęcia nieruchomości na cele publiczne, na podstawie których możliwe byłoby przyjęcie dobrej wiary poprzednika prawnego wnioskodawcy w objęciu nieruchomości w posiadanie w zakresie służebności. Dobrą wiarę – jak powyżej wskazano, można przypisać posiadaczowi tylko wówczas, gdy pozostaje on w usprawiedliwionym okolicznościami przekonaniu, że przysługuje mu prawo do władania rzeczą. W ocenie Sądu tylko decyzja bądź zgoda właściciela (wyrażona w formie aktu notarialnego) mogła usprawiedliwić przekonanie, że dysponuje on częścią nieruchomości należącej do osoby trzeciej, zgodnie z prawem. Wnioskodawca nie wykazał w żaden sposób na jakiej podstawie nastąpiło wkroczenie na nieruchomość w celu budowy sieci. Biorąc pod uwagę, ze w niniejszym postępowaniu nie przedstawiono zarówno decyzji, jak i oświadczenia właściciela nieruchomości w formie aktu notarialnego, który wymaga przepis art. 245§ 2 k.p.c. należało uznać wnioskodawcę jako posiadacza w złej wierze. W ocenie Sądu wnioskodawca nie przedstawił żadnych okoliczności, które uzasadniałyby usprawiedliwione okolicznościami przekonanie, ze wykonywane prawo mu przysługuje. Powołanie się ogólnie w niniejszej sprawie na domniemanie z art. 7 k.c. , to za mało w ocenie Sadu, albowiem biorąc powyższe pod uwagę brak jest podstaw aby uznać dobrą wiarę.
Powyższe rozważania dotyczą linii elektroenergetycznej kablowej niskiego napięcia posadowionej na działce nr (...) i działce nr (...), albowiem jak powyżej wskazano linia ta istniała już 18 grudnia 1981 r., a działki te stanowiły wówczas własność osób fizycznych (działka nr (...) od 16 listopada 1972 r., a działka (...)od 27 września 1977 r.). W związku z powyższym co do linii kablowej należało uwzględnić okres 30 lat, a tym samym na rzecz wnioskodawcy należało stwierdzić nabycie służebność przesyłu (albowiem nastąpiło to po dacie 3 sierpnia 2008 r.) z dniem 19 grudnia 2011 r. Również w przypadku linii średniego napięcia posadowionej na działce nr (...) należało uwzględnić, z powyższych powodów, złą wiarę, albowiem jak powyżej wskazano linia ta została założona 1976 r., a w tym czasie działka ta stanowiła własność osób prywatnych (Skarb Państwa był właścicielem do 16 listopada 1972). W związku z powyższym uwzględniając, że na podstawie materiału dowodowego Sąd ustalił, ze linia istniała już co najmniej od 1976 r., Sąd przyjął, ze okres zasiedzenia rozpoczął bieg nie później niż 31 grudnia 1976 r. i upłynął 31 grudnia 2006 r. (przed datą 3 sierpnia 2008 r.), a tym samym Zakład (...) SA w S. nabył przez zasiedzenie służebność gruntową odpowiadającą treści służebności przesyłu. Również z chwilą powstania linii niskiego napięcia na działce nr (...) Sąd przyjął złą wiarę, albowiem z chwilą budowy tej linii – 1967 r., działka stanowiła własność osoby fizycznej (od 25 lipca 1959 r.). Nadmienić należy, że zgodnie z obowiązującym do dnia 1 października 1990 art. 172 k.c., tj przed wejściem w życie ustawy z dnia 28 lipca 1990 r. o zmianie ustawy - Kodeks cywilny, okres zasiedzenia wynosił 10 lat w stosunku do posiadaczy w dobrej wierze i 20 lat w stosunku do posiadaczy złej wierze. W związku z powyższym w tym przypadku należało uwzględnić okres 20 lat i stwierdzić, ze 1 stycznia 1988r. Skarb Państwa nabył przez zasiedzenie służebność gruntową odpowiadającą treści służebności przesyłu, albowiem, wówczas zgodnie z obowiązującym prawem (do 1 lutego 1989 r.) służebność tę nabywał Skarb Państwa, a nie przedsiębiorstwo państwowe.
Odmiennie należy ocenić sytuację co do urządzeń, które zostały posadowione na gruntach stanowiących wówczas własność Skarbu Państwa.
Podkreślić należy, ze działka nr (...) stanowiła własność Skarbu Państwa do 18 czerwca 1982 r., działka nr (...) do 16 grudnia 1980 r., a urządzenia dotyczące linii średniego napięcia istniały już od 1976 r. Linia niskiego napięcia została posadowiona co najmniej od 1967 r., a działka nr (...) stanowiła własność Skarbu państwa do 27 września 1977 r., a działka nr (...) do 16 listopada 1972 r. W związku z powyższym działki te zostały zbyte przez Skarb Państwa osobie prywatnej w czasie gdy przedmiotowe urządzenia już były na nich posadowione, a tym samym kupujący wiedział, że na nich znajdują się urządzenia do przesyłania prądu elektrycznego. Sąd Najwyższy w swoich orzeczeniach przesądził, ze skoro nabywca nie wniósł żadnych zastrzeżeń to znaczy, że godził się na obciążenie jego nieruchomości na rzecz Zakładów (...). W chwili kiedy działka stała się własnością prywatną Z. (...), który w imieniu Skarbu Państwa wykonywał faktyczne władztwo nad sprzedaną nieruchomością w zakresie odpowiadającym służebności przesyłu, mógł zasadnie przypuszczać, że nabywca godzi się na istniejące obciążenie jego nieruchomości. Formalnie, z punktu widzenia obowiązującej wtedy zasady jedności własności państwowej, Skarb Państwa był w dobrej wierze. Także po wyeliminowaniu z porządku prawnego tej zasady przedsiębiorstwo państwowe i jego następcy prawni, czyli wnioskodawca pozostawali w dobrej wierze skoro przez kilkadziesiąt lat uczestnicy postępowania nie podejmowali żadnych czynności, które świadczyłyby o tym, że nie uznają faktycznego obciążenia ich nieruchomości na rzecz przedsiębiorstwa przesyłowego (por. postanowienie SN z dnia 13 lutego 2015 r. II CSK 310/14 ). W związku z powyższym w tym przypadku należało uznać dobrą wiarę przedsiębiorstwa. Biorąc pod uwagę, że w dacie posadowienia urządzeń elektroenergetycznych nieruchomości stanowiły własność Skarbu Państwa, a tym samym bieg terminu zasiedzenia należy liczyć od dnia zbycia przez Skarb Państwa na rzecz osoby fizycznej własności przedmiotowych nieruchomości. Nadmienić należy, ze do czasu gdy przedmiotowe grunty należały do Skarbu Państwa, a tym samym do podmiotu, który był również posiadaczem urządzeń, to w okresie tym nie mógł biec okres zasiedzenia ( por. postanowienie SN z dnia 13 lutego 2015 roku IICSK 310/14, z dnia 6 września 2013r. V CSK 440/2012).
W związku z powyższym Sad przyjął, ze co do urządzeń linii średniego napięcia posadowionych na działce nr (...), okres zasiedzenia upłynął 19 czerwca 2002 r., a na działce nr (...) w dniu 17 grudnia 2000 r. (po upływie 20 lat) i stwierdził nabycie przez zasiedzenie służebności gruntowej odpowiadającej treści służebności przesyłu na rzecz Zakładu (...) SA w S.. Natomiast co do urządzeń linii niskiego napięcia posadowionych na działce nr (...) okres zasiedzenia upłynął 28 września 1987 r., a na działce nr (...) 17 listopada 1982 r., przy uwzględnieniu 10 letniego okresu zasiedzenia, albowiem w ww. czasie obowiązywały przepisy obowiązujące do dnia 1 października 1990 (art. 172 k.c.), zgodnie z którymi okres zasiedzenia wynosił 10 lat w stosunku do posiadaczy w dobrej wierze. Wówczas Skarb Państwa nabył przez zasiedzenie ww. służebność gruntowa odpowiadającą treści służebności przesyłu, albowiem jak powyżej wskazano zgodnie z obowiązującym prawem (do 1 lutego 1989 r.) służebność tę nabywał Skarb Państwa, a nie przedsiębiorstwo państwowe
Nadmienić należy, ze uczestnik nie wykazał, ze nowopowstała inwestycja wnioskodawcy „budowa sieci elektroenergetycznej napowietrznej – kablowej 15 kv, stacji transformatorowej słupowej oraz sieci kablowej 0,4 kV na działkach (...), (...), (...), (...) w miejscowości P., która ma być realizowana m.in. na działkach uczestnika nr (...), zmierza do budowy nowej linii „pod płaszczykiem” uprawnień wynikających z ewentualnie stwierdzonego zasiedzenia służebności przęsłu. W ocenie Sądu wyjaśnienia wnioskodawcy były wiarygodne i nie budziły wątpliwości.
O kosztach Sąd orzekł na mocy art. 520 § 1 k.p.c. Rozstrzygając o kosztach sądowych, które nie zostały pokryte przez żadnego z uczestników postępowania (koszty związane z wynagrodzeniem biegłego) sąd orzekł na podstawie art. 83 w związku z art. 113 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych przy zast. art. 520 § 1 k.p.c.
Podmiot udostępniający informację: Sąd Rejonowy w Człuchowie
Osoba, która wytworzyła informację: Sędzia Sądu Rejonowego Anna Wołujewicz
Data wytworzenia informacji: