Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego w Człuchowie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 31 października 2024 r.

Sąd Rejonowy w Człuchowie IV Wydział Pracy

w składzie następującym:

Przewodniczący: Sędzia Marek Osowicki

Protokolant: starszy sekretarz sądowy Joanna Mucha

po rozpoznaniu w dniu 18 października 2024 r. w Człuchowie

sprawy z powództwa M. K.

przeciwko J. M.

o wynagrodzenie, odprawę pieniężną i odszkodowanie

1.  zasądza od pozwanego J. M. na rzecz powoda M. K. kwotę 6.756,55zł (sześć tysięcy siedemset pięćdziesiąt sześć złotych pięćdziesiąt pięć groszy) wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 11 lipca 2018 roku do dnia zapłaty, tytułem wynagrodzenia za czerwiec 2018 roku,

2.  zasądza od pozwanego J. M. na rzecz powoda M. K. kwotę 21.229,83zł (dwadzieścia jeden tysięcy dwieście dwadzieścia dziewięć złotych osiemdziesiąt trzy grosze) wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od kwoty 20.330,76zł (dwadzieścia tysięcy trzysta trzydzieści złotych siedemdziesiąt sześć groszy) od dnia 3 października 2024 roku do dnia zapłaty, tytułem odszkodowania,

3.  zasądza od pozwanego J. M. na rzecz powoda M. K. kwotę 14.153,22zł (czternaście tysięcy sto pięćdziesiąt trzy złote dwadzieścia dwa grosze) wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od kwot:

a)  13.553,84zł (trzynaście tysięcy pięćset pięćdziesiąt trzy złote osiemdziesiąt cztery grosze) od dnia 1 lutego 2019 roku do dnia zapłaty,

b)  599,38zł (pięćset dziewięćdziesiąt dziewięć złotych trzydzieści osiem groszy) od dnia 3 października 2024 roku do dnia zapłaty,

- tytułem odprawy,

4.  zasądza od pozwanego J. M. na rzecz powoda M. K. kwotę 2.700zł (dwa tysiące siedemset złotych) tytułem kosztów procesu wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się orzeczenia do dnia zapłaty,

5.  wyrokowi w punkcie pierwszym nadaje rygor natychmiastowej wykonalności do kwoty 7.076,61zł.

(-) M. O.

Sygn. akt IV P 101/23

UZASADNIENIE

Powód M. K. wniósł przeciwko pozwanemu J. M. o zapłatę wynagrodzenia za pracę za czerwiec 2018 r. w wysokości 6776,92 zł brutto, odszkodowania na podstawie art. 55 § 1 ¹ k.p. w kwocie 20.330,76 zł, oraz odprawy na podstawie art. 8 ust. 1 ustawy z 13.03.2003 r. w wysokości 13.553,84 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie oraz kosztami procesu. W uzasadnieniu pozwu wskazał, że był pracownikiem pozwanego od 4.05.2015 r. i pracował na stanowisku kierowcy w transporcie międzynarodowym a strony ustnie ustaliły wynagrodzenie powoda jako iloczyn przejechanych kilometrów oraz stawki 0,50 zł . Pracodawca od czerwca 2018 r. zaniechał wypłaty wynagrodzenia na rzecz powoda. Pismem z 27 lipca 2018r. powód rozwiązał z pracodawcą umowę o pracę bez wypowiedzenia z przyczyn leżących po stronie pracodawcy. Przyczyną ciężkiego naruszenia podstawowych obowiązków wobec pracownika było nieterminowe i częściowe niewypłacanie, niezgodne z kodeksem pracy, regulowanie należności z tytułu wynagrodzenia za pracę.

Pozwany J. M. w sprzeciwie od nakazu zapłaty wniósł o oddalenie powództwa i wskazał, że pozwany według swojej wiedzy nie zalega wobec powoda z płatnością należnego pracownikowi wynagrodzenia za pracę. Wypłata wynagrodzenia za pracę dokonywana była co najmniej raz w miesiącu, w stałym i ustalonym z góry przez strony terminie. Okoliczność powyższa jest bezsporna i wynika z dokumentów pracowniczych znajdujących się w posiadaniu księgowego. Nie przysługuje zatem wynagrodzenie pracownikowi za czas niewykonywania przez niego pracy, skoro nie był gotów do jej wykonywania i nie doznał przeszkód z przyczyn dotyczących pracodawcy.

Sąd Rejonowy w Człuchowie IV Wydział Pracy w wyroku z 6 sierpnia 2019 r. zasądził od pozwanego na rzecz powoda na podstawie art. 81 § 1 k.p wynagrodzenie za czerwiec 2018 r. w wysokości 6776,92 zł brutto, na zasadzie art. 55 § 1 ¹ k.p. odszkodowanie w kwocie 20330,76 zł i na mocy przepisu art. 8 w związku z art. 10 ust. 1 ustawy z dnia 13 marca 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 192 ze zm.) 13553,84 zł tytułem odprawy wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie.

Sąd Okręgowy w Słupsku wyrokiem z 2 października 2023 r. uchylił powyższy wyrok i przekazał sprawę do ponownego rozpoznania wskazując, że sąd nie przeprowadził postepowania dowodowego w zakresie zaoferowanym przez strony a niezbędne było ustalenie faktów związanych z wysokością wynagrodzenia powoda oraz ocena okoliczności złożenia i formalna dopuszczalność oświadczenia o rozwiązaniu bez wypowiedzenia umowy o pracę.

Pełnomocnik pozwanego na rozprawie 22 marca 2024 r. cofnął wnioski dowodowe o przesłuchanie w charakterze świadka M. Ć. i A. S..

Pełnomocnik powoda w piśmie procesowym z 1.10.2024 r. rozszerzyła powództwo.

Sąd ustalił co następuje:

Powód M. K. był zatrudniony u pozwanego J. M. od 4.05.2015 r. do 27.07.2018 r. na stanowisku kierowcy, w pełnym wymiarze czasu pracy.

(dowód: umowy o pracę (...)).

Powód wykonywał na rzecz pozwanego obowiązki kierowcy do 29.06.2018 r.

(dowód: dokumentacja czasu pracy powoda za czerwiec 2018 r. k.164 i 177, zapiski powoda k.168 ).

Wynagrodzenie pomiędzy pozwanym a powodem faktycznie ustalono jako 0,50 zł za przejechany kilometr i tak było wypłacane.

(dowód: zeznania pozwanego J. M. k.181-182 od 00:52:41 do 01:04:17, zeznania powoda M. K. k.180-181 od 00:11:39 do 00:27:15).

T. R. świadczył na rzecz pozwanego usługi rozliczeń transportu kierowców. W comiesięcznych raportach były dane o ilości przejechanych kilometrów. Ilość transportów u pozwanego w ubojni stopniowo malała, jeszcze przez trzy miesiące zbierano zamówienia zewnętrzne ale kierowcy za trzy miesiące nie otrzymali wynagrodzenia. Kierowcy byli nakłaniani przez pozwanego do rozwiązania umów za porozumieniem stron, to dostaną część wynagrodzenia.

(dowód: zeznania świadka T. R. k.199 od 00:05:59 do 00:47:07).

Pismem z 24.07.2018 r. doręczonym pozwanemu tego samego dnia powód rozwiązał umowę o pracę bez wypowiedzenia z winy pracodawcy z dniem 27.07.2018 r. , z powodu ciężkiego naruszenia przez pracodawcę podstawowych obowiązków w stosunku do pracownika poprzez niewypłacenie należnego wynagrodzenia za wykonaną pracę. Od czerwca 2018 r. pracownik nie otrzymał wynagrodzenia za pracę pomimo faktu, że świadczył pracę w pełnym wymiarze czasu pracy, zgodnie z harmonogramami czasu pracy przygotowanymi przez bezpośredniego przełożonego, Pomimo wielokrotnych wniosków o wypłatę należnego wynagrodzenia za pracę, nie zostało ono wypłacone w pełnej wysokości do dnia rozwiązania stosunku pracy.

(dowód: rozwiązane umowy o pracę bez wypowiedzenia z winy pracodawcy k.12, zeznania pozwanego J. M. k. 182 od 01:08:04 do 01:12:51).

Powód przepracował cały czerwiec 2018 r. i otrzymał tylko część wypłaty w kwocie 1000 zł . Trasy były coraz krótsze albo było ich coraz mniej, bo były problemy ze środkami na zakup paliwa i dokonanie opłat drogowych. Pozwany informował powoda, że w lipcu 2018 r. przez dwa tygodnie będzie urlop, a później zapewni mu pracę. Samochody zostały zabrane przez firmę leasingową.

(dowód: zeznania powoda M. K. k.181od 00:29:03 do 00:51:58, pozwanego J. M. k. 182 od 01:08:04 do 01:25:55oraz miesięczna karta pracy k. 34, 37, 166,177 i 192).

Biegła sądowa z zakresu księgowości na podstawie dokumentów k. 186-197 zgodnie z zleceniem sądu wyliczyła wynagrodzenie powoda według stawki 0,50 zł za przejechany kilometr, należne za czerwiec 2018 r., po odjęciu wypłaconej koty 1000 zł, w wysokości (...),55 brutto, oraz średnie wynagrodzenie brutto powoda liczone według zasad jak ekwiwalent pieniężny za urlop wypoczynkowy w wysokości 7076,61 zł brutto.

(dowód: opinia biegłej sądowej z zakresu księgowości k. 210-213).

Sąd zważył co następuje:

Powództwo zasługuje na uwzględnienie.

Kwestię wynagradzania kierowców reguluje ustawa z 16 kwietnia 2004 r. o czasie pracy kierowców (Dz.U. 2012.1155 j.t.).

Ustawa o czasie pracy kierowców jest regulacją szczególną w stosunku do przepisów kodeksu pracy. W razie braku regulacji danej kwestii w ustawie o czasie pracy kierowców, zastosowanie znajduje bezpośrednio przepis kodeksu pracy.

Natomiast zgodnie z treścią przepisu art. 94 pkt. 5 k.p. pracodawca jest obowiązany terminowo i prawidłowo wypłacać wynagrodzenie za pracę. Niedopełnienie obowiązku wypłacenia wynagrodzenia w terminie i w czasie określonym w regulaminie pracy lub w innych przepisach prawa pracy uzasadnia wystąpienie z roszczeniem o zapłatę należnego wynagrodzenia wraz z odsetkami. Niewypłacenie w ustalonym terminie wynagrodzenia za pracę, bezpodstawne obniżenie tego wynagrodzenia jest wykroczeniem przeciwko prawom pracownika podlegającym karze grzywny od 1000 zł do 30 000 zł (art. 282 § 1 pkt 1 k.p.).

Pracodawca powinien prowadzić dokumentację w sprawach związanych ze stosunkiem pracy oraz akta osobowe pracowników (art. 94 pkt. 9a k.p.).

Obowiązek prowadzenia określonej w przepisie art. 25 ustawy z 16.04.2004 r. o czasie pracy kierowców dokumentacji czasu pracy jest obowiązkiem niejako dodatkowym, ponieważ pracodawca powinien prowadzić dla osób zatrudnionych na stanowiskach kierowców również „normalne” karty ewidencji czasu pracy. Zgodnie z § 8 ust. 1 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 28 maja 1996 r. w sprawie zakresu prowadzenia przez pracodawców dokumentacji w sprawach związanych ze stosunkiem pracy oraz sposobu prowadzenia akt osobowych pracowników (Dz. U. nr 62, poz. 286) karta ewidencji czasu pracy powinna obejmować pracę w poszczególnych dobach, w tym pracę w niedziele i święta, w porze nocnej, w godzinach nadliczbowych oraz w dni wolne od pracy wynikające z rozkładu czasu pracy w przeciętnie pięciodniowym tygodniu pracy, a także dyżury, urlopy, zwolnienia od pracy oraz inne usprawiedliwione i nieusprawiedliwione nieobecności w pracy.

Sąd podziela stanowisko Sądu Najwyższego, iż pracodawca powinien prowadzić imienną listę (kartę) wynagrodzenia za pracę i innych świadczeń majątkowych związanych z pracą wypłaconych pracownikowi. Na pracodawcy spoczywa ciężar wykazania, iż wypłacił pracownikowi wynagrodzenie (por. Wyrok Sądu Najwyższego - Izba Pracy, (...) i Spraw Publicznych z 2007-11-20, II PK 81/07, O.: Orzecznictwo Sądu Najwyższego Izba Administracyjna, Pracy i Ubezpieczeń Społecznych rok 2009, Nr 1-2, poz. 5, str. 18).

Przedsiębiorstwo transportowe nie może wypłacać kierowcom żadnych składników wynagrodzenia, nawet w formie premii, czy dodatku do wynagrodzenia, uzależnionych od przebytej odległości i/lub ilości przewożonych rzeczy, jeżeli ich stosowanie może zagrażać bezpieczeństwu drogowemu lub zachęcać do naruszeń Rozporządzenia WE Nr 561/2006. Kierowcy nie mogą być wynagradzani w systemach promujących przewieziony fracht lub przejechaną ilość kilometrów, co oznacza, że wyłączony jest w stosunku do nich akordowy system wynagradzania (por. M. B R. , Ustawa o czasie, s. 156). Powyższy zakaz nie ma charakteru bezwzględnego, gdyż przepis przewiduje warunek, zgodnie z którym takie działanie miałoby pogorszyć bezpieczeństwo jazdy, co oznacza, że jeśli tak nie będzie to system wynagradzania może być prawidłowy , por. W. P. , Czas pracy kierowców – poradnik pracodawcy, W. 2005, s. 95 (zobacz: Ustawa o czasie pracy kierowców. Komentarz Ł. P. 2010).

Skoro pracodawca na umowach o pracę powoda i jego listach płac nie ujmował faktycznej i prawdziwej wysokości wynagrodzenia powoda, to naruszał obowiązek prawidłowego prowadzenia dokumentacji w zakresie wynagrodzenia za pracę.

Co istotne, jak wynika wiarygodnych zeznań powoda ale również samego pozwanego, które znajdują potwierdzenie w stosowanej w transporcie międzynarodowym praktyce, strony określiły w umowie ustnej stawkę wynagrodzenia 0,50 zł za przejechany kilometr i tak faktycznie było wyliczane i wypłacane wynagrodzenie powoda.

W ocenie sądu wyliczenia biegłej sądowej z zakresu księgowości A. M. ustalające na podstawie wydruków z kartu kierowcy powoda, wskazujących ilość przejechanych kilometrów w danym miesiącu, należne powodowi wynagrodzenie za czerwiec 2018 r. w wysokości (...),55 brutto oraz średnie wynagrodzenie brutto powoda liczone według zasad jak ekwiwalent pieniężny za urlop wypoczynkowy w wysokości 7076,61 zł brutto, jest rzetelne i miarodajne oraz opiera się na ustaleniu rzeczywistego wynagrodzenia powoda na podstawie ilości przejechanych kilometrów, bezspornie wynikających z wydruków sczytanej elektronicznej karty kierowcy powoda.

Pozwany mimo wezwania sądu nie przedłożył akt osobowych powoda ani potwierdzenia wypłacenia powodowi wynagrodzenia, czy to w formie podpisów powoda na listach płac, czy wydruków bankowych potwierdzających przelanie wynagrodzenia na rachunek bankowy powoda, za czerwiec 2018 r. Na wydrukach list płac powoda brak jest daty i podpisu pracownika.

Zatem powodowi należne jest wynagrodzenie za wykonana pracę w czerwcu 2018 r., określone według stawki 0,50 zł za przejechany kilometr.

Jak zasadnie zauważył SN z wyroku z 4.3.1999 r. (I PKN 614/98, OSP 1999, Nr 11, poz. 208), rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia przez pracownika na podstawie art. 55 § 1 ¹ KP jest skuteczne bez względu na to, czy wskazane przez pracownika przyczyny rzeczywiście występują. Ten sposób rozwiązania stosunku pracy powinien znajdować odzwierciedlenie w świadectwie pracy. Oddzielną sprawą jest zaś prawo pracodawcy do odwoływania się od przyczyny wskazanej przez pracownika (art. 61 ¹ KP). Gdyby przed sądem wykazał on jej niezasadność, pracownik zobowiązany będzie przedłożyć mu wydane świadectwo pracy, w celu uzupełnienia jego treści o informację o rozstrzygnięciu sądowym, § 7 rozp. (...) z 15.5.1996 r. (tak: KP red. Walczak 2015 wyd. 15 / Ł. Prasołek).

Pracownik ma możliwość rozwiązania umowy o pracę w trybie natychmiastowym wtedy, gdy pracodawca dopuścił się ciężkiego naruszenia podstawowych obowiązków wobec pracownika. Definiowanie powyższego obowiązku jako obowiązku podstawowego czy też definiowanie pojęcia "ciężkość naruszenia" powinno przebiegać w taki sposób, jak to ma miejsce na podstawie art. 52 § 1 k.p. Zatem należy wskazać na winę umyślną lub rażące niedbalstwo pracodawcy jako przesłankę możliwości rozwiązania umowy bez wypowiedzenia przez pracownika.

Rozwiązanie umowy o pracę w trybie natychmiastowym przez pracownika nie może nastąpić po upływie 1 miesiąca od uzyskania przez pracownika wiadomości o okoliczności uzasadniającej rozwiązanie umowy.

Odszkodowanie z art. 55 § 1 ¹ KP jest należne pracownikowi z mocy prawa, jeżeli tylko rozwiązał on umowę o pracę w trybie natychmiastowym, a jego decyzja w tym zakresie była uzasadniona ciężkim naruszeniem przez pracodawcę podstawowych obowiązków wynikających ze stosunku pracy. Celem uzyskania odszkodowania pracownik nie musi składać względem pracodawcy dodatkowego wezwania do jego wypłaty. Jednakże pracodawca, który nie zgadza się z podaną przez pracownika przyczyną rozwiązania umowy o pracę, może odmówić wypłaty odszkodowania. Wówczas pracownik będzie zmuszony dochodzić wypłaty odszkodowania na drodze sądowej.

W takiej sytuacji na pracowniku spoczywa ciężar udowodnienia, że pracodawca dopuścił się względem niego ciężkiego naruszenia podstawowych obowiązków. Udowodnienie tego faktu warunkuje zasądzenie odszkodowania.

W niniejszej sprawie bezsporne było, iż to powód skutecznie rozwiązał umowę o pracę bez wypowiedzenia z winy pracodawcy w trybie art. 55 § 1 ¹ k.p., z powodu niewypłacania wynagrodzenia za czerwiec 2018 r. w terminie.

Zgodnie z treścią przepisu art. 94 pkt. 5 k.p. pracodawca jest obowiązany terminowo i prawidłowo wypłacać wynagrodzenie za pracę. Niewypłacenie w ustalonym terminie wynagrodzenia za pracę, bezpodstawne obniżenie tego wynagrodzenia jest wykroczeniem przeciwko prawom pracownika podlegającym karze grzywny od 1000 zł do 30 000 zł (art. 282 § 1 pkt 1 k.p.).

Wynagrodzenie za pracę płatne raz w miesiącu wypłaca się z dołu, niezwłocznie po ustaleniu jego pełnej wysokości, nie później jednak niż w ciągu pierwszych 10 dni następnego miesiąca kalendarzowego (art. 85 § 2 k.p.).

W rozpoznawanej sprawie z jasnych, logicznych zeznań powoda wynika, iż pozwany nie wypłacił tylko część wynagrodzenia za czerwiec 2018 r. w kwocie 1000 zł Pracodawca zaś nie przedłożył dokumentacji potwierdzającej wypłacenie powodowi wynagrodzenia za czerwiec 2018 r. a pozwany zeznał, iż samochody odebrała firma leasingowa. Zatem zaistniały przesłanki do rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia z winy pracodawcy i roszczenie powoda o odszkodowanie na podstawie art. 55 § 1 ¹ k.p. jest uzasadnione.

Z zeznań pozwanego wynika, że trasy były coraz krótsze albo było ich coraz mniej, bo były problemy ze środkami na zakup paliwa i dokonanie opłat drogowych. Pozwany nie wypłacił również należności za usługi firmy (...).

Sąd podziela stanowisko Sądu Najwyższego - Izby Pracy, (...) i Spraw Publicznych wyrażone w uchwale z 2 lipca 2015 r. sygn. akt III PZP 4/15, iż rozwiązanie umowy o pracę przez pracownika na podstawie art. 55 § 1[1] KP z powodu ciężkiego naruszenia przez pracodawcę podstawowych obowiązków wobec pracownika uprawnia pracownika do nabycia prawa do odprawy pieniężnej, o której mowa w art. 8 w związku z art. 10 ust. 1 ustawy z dnia 13 marca 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 192 ze zm.), jeżeli przyczyny te stanowią wyłączny powód rozwiązania stosunku pracy. Jeżeli pracownik rozwiązał stosunek pracy w trybie natychmiastowym (art. 55 § 1[1] KP) wyłącznie z powodu ciężkiego naruszenia przez pracodawcę podstawowych obowiązków wobec pracownika, to nabywa prawo do odprawy pieniężnej, o której mowa w art. 8 w związku z art. 10 ust. 1 ustawy o grupowych zwolnieniach.

Jak wynika z wiarygodnych zeznań powoda, pozwany pracodawca mimo zobowiązania wynikającego z umowy o pracę nie zapewnił powodowi możliwości wykonywania pracy w lipcu 2018 r. i mimo zapewnień pozwanego nikt z kierowców już nie pracował a firmy leasingowe zabrały ciągniki siodłowe i naczepy.

Zatem w ocenie sądu wyłącznym powodem rozwiązania stosunku pracy były przyczyny niedotyczące pracownia a leżały one wyłącznie po stronie pracodawcy.

Więc na uwzględnienie zasługuje też roszczenie o zapłatę odprawy.

Mając na uwadze powyższe sąd zasądził od pozwanego na rzecz powoda na podstawie art. 81 § 1 k.p wynagrodzenie za czerwiec 2018 r. w wysokości 6756,92 zł brutto, na zasadzie art. 55 § 1 ¹ k.p. odszkodowanie w kwocie 21229,83 zł i na mocy przepisu art. 8 w związku z art. 10 ust. 1 ustawy z dnia 13 marca 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 192 ze zm.) 14153,22 zł tytułem odprawy wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie.

O kosztach procesu orzeczono na podstawie art. 98 k.p.c., ustalając wysokość wynagrodzenia pełnomocnika powoda w oparciu o § 9 ust. 1 pkt 2 i § 2 pkt. 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności radców prawnych z 22 października 2015 r. (Dz.U. z 2018 r. poz. 265.), zasadzając od pozwanego na rzecz powoda kwotę 2700 zł tytułem kosztów procesu.

Na mocy przepisu art. 477 ² § 1 k.p.c. nadał wyrokowi w pkt 1 rygor natychmiastowej wykonalności do wysokości jednomiesięcznego wynagrodzenia powoda.

(-) M. O.